سرطان؛ بیم ها و امیدها

به نام سرطان در حال حاضر آشنای همه ایرانی‌هاست. دیگر فرقی نمی‌کند که پیر باشی یا جوان یا حتی کودک، چون هر کسی در معرض ابتلا به این درد خانمان‌سوز قرار دارد. حتی اصطلاح سونامی سرطان بیش از یک سال است که در جامعه دهان به دهان می‌چرخد و نتیجه‌ای جز ایجاد استرس و فشار روانی ندارد. هر چند با مرگ و میرهای ناشی از این بیماری به نظر می‌رسد سونامی سرطان کاملا واقعیت دارد.

با همه این اوصاف، آنچه که هنوز هم قابل تامل است، نبود آمار و ارقام دقیق و قابل استناد‌ در این زمینه است. اینکه دقیقا چه تعداد از افراد با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند و اینکه هنوز هم مردم اطلاعات دقیقی در مورد شیوه‌های ابتلا به این بیماری، راه‌های پیشگیری از آن و... ندارند. این مسائل در حالی است که هر روز بر آمار و ارقام مبتلایان به این بیماری افزوده می‌شود. 

در این گزارش دکتر محمدرضا قوام نصیری توضیحاتی در مورد مسائل موجود در این حوزه به «فرصت امروز» داده است. وی در مورد آمار و ارقام متناقضی که وجود دارد، می‌گوید: آمار و ارقام به روز تغییر می‌کند. در این زمینه هم به خاطر انواع جدیدی از سرطان که همه ساله کشف می‌شوند و مبتلایان به آن‌که به‌صورت روزانه شناخته می‌شوند، آمار متفاوتی وجود دارد. چون همه ساله بیش از 80 هزار نوع جدید سرطان در جهان شناخته می‌شود.

اما برای اینکه بتوانیم به آمار دقیق‌تری دست پیدا کنیم باید بدانیم مبتلایان به سرطان سه دسته هستند؛ دسته اول افراد جدیدی هستند که تازه بیماری آنها تشخیص داده شده است، دسته دوم بیماران در حال درمان هستند و دسته سوم بیمارانی هستند که روند درمان آنها کامل شده است و بهبود یافته‌اند و در حال پیگیری نهایی هستند. وی در مورد میزان مبتلایان فعلی در ایران می‌گوید: در حال حاضر بیش از 600 هزار نفر در ایران مبتلا به انواع سرطان هستند و هر سال حدود 40 هزار نفر در ایران بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. 

چرا به سرطان مبتلا می‌شویم؟ 

یکی از ابهاماتی که همواره در مورد دلایل ابتلا به سرطان وجود دارد این است که هنوز مردم دقیقا نمی‌‌دانند چه مواردی موجب ابتلای آنها به این بیماری می‌شود. دکتر قوام نصیری در این مورد اضافه می‌کند: بسته به اینکه سرطان در چه ناحیه‌ای از بدن باشد، دلایل ابتلا به آن هم متفاوت است. مثلا دلایل ابتلا به سرطان دستگاه گوارش فوقانی مانند مری و معده بیشتر مربوط به طرز طبخ مواد‌غذایی است تا نوع و کیفیت مواد‌غذایی. چون مثلا درجه حرارت روغنی که غذا با آن طبخ می‌شود، نباید بیش از 80درجه باشد در حالی که خانواده‌های ایرانی اطلاعات دقیقی در این زمینه ندارند. هلیکوباکتر یا باکتری موجود در معده که در بین ایرانیان هم بسیار شایع است و آلودگی محیط معده را به دنبال دارد، از دیگر دلایل ابتلا به سرطان معده است.

همچنین استرس‌های محیطی و شخصی نیز از دیگر دلایل شایع ابتلا به این سرطان است. سرطان روده بزرگ بیشتر در اثر استفاده از چربی‌های اشباع شده است. افزایش بی‌رویه وزن بدن هم در گرفتاری به این بیماری موثر است. وی در ادامه در مورد سرطان مربوط به حفره دهان نیز می‌گوید: عدم رعایت بهداشت دهان و دندان مهم‌ترین دلیل شیوع سرطان در این ناحیه است. همچنین سیگار علاوه بر تاثیرگذاری در ایجاد سرطان ریه، موجب بروز سرطان حفره دهان نیز می‌شود. 

رعایت نکردن بهداشت، دلیلی برای ابتلا به سرطان

رییس انجمن رادیوتراپی- آنکولوژی ایران همچنین به مورد دیگری از سرطان‌های بسیار شایع در ایران اشاره می‌کند. وی سرطان دستگاه تناسلی یا دهانه رحم در بانوان را در ایران بسیار شایع می‌داند و مهم‌ترین دلیل ابتلا به آن را عدم رعایت بهداشت جنسی عنوان می‌کند. وی این‌گونه از سرطان‌ها را ویژه کشورهای در حال توسعه‌ای مانند ایران می‌داند. همچنان که این نوع از سرطان در هند نیز بسیار زیاد است. دکتر قوام نصیری از دیگر انواع سرطان را سرطان خون برمی‌شمرد. وی مهم‌ترین دلیل ابتلا به این بیماری را آلودگی هوا می‌داند، زیرا در زمان آلودگی هوا سرب زیادی جذب خون می‌شود که در نهایت به سرطان منجر می‌شود. وی تاکید می‌کند ‌استفاده از بنزین پالایش شده یکی از راه‌های جلوگیری از چنین سرطانی است. 

امواج رادیویی، سرطان‌زا هستند

همیشه حرف و حدیث‌های زیادی در مورد امواج رادیویی وجود داشته است. انکار وجود امواج رادیویی کار عبثی است. اما نکته مهم‌تر اینکه وجودش از دلایل ابتلا به سرطان است. دکتر قوام نصیری در مورد امواج رادیویی موجود در اجتماع نیز می‌گوید: یکی از دلایلی که سرطان را به وجود می‌آورد، تحریک شدن غیرطبیعی سلول‌هاست. امواج رادیویی  هم به دلیل اینکه تحریکات غیرطبیعی روی سلول‌ها ایجاد می‌کنند، از دلایل ایجاد سرطان هستند. همچنین استرس یکی از طبعات امواج رادیویی است که خود منجر به پایین آمدن توان بدنی می‌شود و در نهایت می‌تواند به بروز سرطان منجر شود. 

ممانعت از ورود داروهای پاکستانی هندی و بنگلادشی 

وی همچنین در مورد هزینه‌های شیمی درمانی و توافقاتی که با وزارت بهداشت در این مورد داشته‌اند، اضافه می‌کند: جلساتی در این زمینه با شخص وزیر داشته‌ایم. قرار شده است داروهای شایع‌تر که دارای اهمیت کمتری هستند، کف بیمه را داشته باشند یا در نهایت تا سقف 10درصد بابت هزینه‌ها از بیمار دریافت شود و بیشتر هزینه‌های دارو از طرف بیمه‌ها و وزارت بهداشت تقبل شود. در مورد داروهایی هم که دارای اهمیت بیشتری هستند و تاثیر بیشتری در فرآیند درمان دارند، باید کنترل بیشتری رویشان انجام شود و مثلا در مراکز درمانی دانشگاه‌ها و کلینیک‌های خصوصی تشکیلاتی در این خصوص ایجاد شود تا نظارت بیشتری بر روند آن انجام و این داروها با قیمت دولتی در اختیار بیماران قرار گیرد. وی در پایان می‌افزاید: همچنین به دلیل اینکه در هشت، 9 سال اخیر داروهایی که برای درمان بیماران مبتلا به سرطان استفاده می‌شده است از کشورهایی چون هندوستان، پاکستان و بنگلادش وارد می‌شدند که عوارض آنها از درمانگری آنها بسیار بیشتر بوده است، مقرر شده است از ورود دارو از این کشورها ممانعت به عمل آید و داروها از کشورهای اروپایی و بهترین تولیدکنندگان دارو وارد شود.