گزارش «فرصت امروز» از راهكارهای مدیریت زنبورداری / زود بازده، مفید و سودآور

شغل زنبورداری از آن شغل‌هایی است که در سال‌های اخیر، توجه بسیاری از فعالان عرصه کسب‌و‌کار را به خود جلب کرده است. این شغل هم مانند دامداری جزو زیرشاخه‌های صنعت كشاورزی به حساب می‌آید، اما تفاوت‌های زیادی میان این دو شغل وجود دارد.

کمتر اتفاق می‌افتد كه کسی به دیگری شغل زنبورداری را پیشنهاد كند، اما فراموش نكنید كه هر‌كسی كه وارد این شغل شده توانسته بعد از مدتی فعالیت سخت درآمد خوبی كسب كند.

تصور كنید كه چند جعبه پر از زنبور در اختیار دارید. با این زنبورها قرار است چه كار كنید؟ آیا آنها را رها می‌كنید تا به شما پول برسانند یا باید روز و شب به آنها حسابی رسیدگی كنید تا این اتفاق بیفتد؟ به‌عنوان یك مدیر زنبورداری در نظر داشته باشید كه فعالیت زیادی باید در این زمینه انجام دهید تا زحمت‌هایی كه كشیده‌اید به هدر نرود و كارتان به درآمدزایی برسد. برای اینكه در این شغل موفق باشید یا باید پول كافی داشته باشید یا حوصله لازم.

اهمیت بازاریابی در شغل زنبورداری
برای موفقیت در این شغل نیاز به آموزش‌ها و مهارت‌هایی دارید که در مراکز دانشگاهی و سازمان فنی و حرفه‌ای تدریس می‌شود. کسانی که می‌خواهند در این عرصه فعالیت کنند، باید از قدرت مدیریت بالایی برخوردار باشند، باقی مهارت‌ها را می‌توان به‌صورت عملی و با قرار گرفتن در محیط مناسب و در جریان کار یاد گرفت.

برای توسعه و پیشرفت این شغل باید زیرساخت مناسب را در جهت دریافت حمایت‌های لازم فراهم کرد و شرایط لازم را برای دریافت تسهیلات کمکی برای توسعه کار و از همه مهم‌تر آموزش کارکنان فراهم آورد.

همچنین در جهت تولید بهتر و ایجاد شرایط مناسب برای فروش باید اقدامات جدی صورت گیرد. اگر بهترین محصولات را تولید کنید، اما از دانش بازاریابی بی‌بهره باشید یا از کمک کارشناسان این عرصه استفاده نکنید، راه به‌جایی نخواهید برد. 

درباره حقوق و مزایای این شغل هم باید بدانید كه این مسئله براساس تولید و فروش عسل تعیین می‌شود و به مقدار برداشت عسل از هر کندو و همچنین شرایط و امکانات فروش بستگی دارد. یك كندو به طور متوسط دارای 10 تا 20 هزار زنبور است كه باید از آنها نگهداری‌ شود.

پرورش حشره‌ای طلایی
سیدمحمود حسینی كه یكی از فعالان این عرصه است، در‌خصوص چگونگی فعالیت در حوزه پرورش زنبور عسل به «فرصت امروز» می‌گوید: زنبور عسل حشره‌ای طلایی و موجودی مفید است که قرن‌هاست با فواید آن آشنا هستیم.

زنبور عسل ابتدا مانند دیگر حشرات تلقی می‌شد، اما از وقتی که انسان‌ها انگبین عسل را چشیدند و به طعم دلچسب آن پی بردند، تصمیم به نگهداری و پرورش آن گرفتند. این شغل بازار خوبی دارد و با تولید محصول باکیفیت حتی می‌توان یک‌شبه ره صدساله را طی کرد. 

او اضافه می‌کند: یك باغ گلابی و گیلاس بدون زنبور عسل دارای میوه‌های تازه و درشتی است، اما وجود زنبور در باغ‌هایی مانند باغ آفتابگردان باعث می‌شود كه 97 درصد طبق های گل‌ دارای دانه باشند. این در حالی است كه اگر زنبورها نباشند این درصد به 30 كاهش می‌یابد.
وی درباره تفاوت‌های شغل زنبورداری در ایران و كشورهای پیشرفته می‌گوید: معمولا در کشور ما زمانی باغداران به زنبورداران اجازه ورود به باغ‌شان را می‌دهند که مقداری پول از زنبوردار بگیرند، ولی در کشورهای پیشرفته این‌طور نیست و به جای اینکه زنبوردار پول دستی بدهد، پول دستی می‌گیرد.

جالب اینجاست که باغداران نیوزیلندی هر سال یک‌چهارم کلونی‌های زنبور عسل خود را جهت گرده‌افشانی در باغات نگهداری می‌کنند و سالانه حدود 600 هزار دلار به زنبورداران می‌پردازند.

عدم كارایی بالا در صنعت زنبورداری
كارشناس دیگری درباره نحوه فعالیت در این حرفه به «فرصت امروز» می‌گوید: در کشورهایی مانند کانادا یا چین زنبورداری به‌عنوان یک صنعت شناخته شده است که در آن علاوه بر عسل از فرآورده‌های دیگری مثل موم و گرده گیاهان نیز استفاده می‌کنند، اما در داخل کشور فعالان این عرصه از تنها فرآورده آن یعنی عسل بیشترین استفاده را می‌کنند.

او اضافه می‌کند: متوسط برداشت عسل در کشورهای دیگر بیش از 30 کیلو در هر کندو است، اما در کشور ما معمولا بین 10 تا 15 کیلو است و قیمت هر كیلوی آن به بیش از 25 هزار تومان می‌رسد.
او در ادامه می‌گوید: از مهم‌ترین شرایط این شغل، توانایی‌های شخص مدیر مجموعه است. این فرد باید دارای توانایی جسمی و مالی باشد. شغل زنبورداری هم می‌تواند شغل اول باشد و هم شغل دوم. ما باید كارگاه‌های زنبورداری را تجهیز كنیم و این تجهیزات هزینه زیادی برای مدیر مجموعه نخواهد داشت. این شغل به‌عنوان یك صنعت تولیدی به حساب می‌آید که نقش موثری در رشد اقتصادی دارد، اما هنوز توجهات لازم به آن اتفاق نیفتاده است.

زنبورداری یك شغل زودبازده، مفید و سودآور
در این میان صحبت‌های رییس اتحادیه زنبورداران شنیدنی است. عفت رییسی می‌گوید: زنبورداری یك شغل زودبازده، مفید و سودآور است.
او اضافه می‌کند: برای ایجاد شغل از طریق زنبورداری به هیچ‌گونه واردات فناوری و تجهیزات نیاز نیست و با كمترین سرمایه، یك شغل در این صنعت ایجاد می‌شود. زنبورداری یكی از شاه‌كلیدهای حراست و صیانت از مواهب طبیعی و محیط‌زیست محسوب می‌شود و شایسته توجه و برنامه‌ریزی بیش از پیش متولیان و مسئولان امر است.
رییس اتحادیه زنبورداران در پایان به مدیرانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند وعده می‌دهد که برخی از مسائل و مشكلات حرفه زنبورداری در صورت همكاری و مساعدت مسئولان به راحتی قابل‌حل است و با فعالیت در این شغل شیرین می‌توان در کنار اشتغال‌زایی، به درآمد قابل‌قبولی دست پیدا کرد.