روزشماری روس‌ها برای بازگشت به معادن ایران

پایین‌بودن سرعت اکتشاف‌های معدنی در چند سال اخیر و علاقه‌مندی دولت به بهره‌برداری جدی از ظرفیت اقتصادی بزرگ معادن کشور، افزایش مذاکرات با کشورهای برخوردار از دانش و تجهیزات اکتشاف معادن را به همراه داشته است. شرکت ایمیدرو در ماه‌های اخیر، مذاکراتی را هم با چند شرکت روسی داشته است که در آستانه دستیابی به توافق است.

مذاکرات با این شرکت‌ها، از دشواری‌های فنی خاصی برخوردار است که برخی کشورها به‌ویژه در آسیای میانه را به چشم‌پوشی از دستاوردهای همکاری با شرکت‌های روسی ترغیب کرده است.

با این حال، روند مذاکرات فنی صورت‌گرفته برای سرمایه‌گذاری اکتشاف معدنی روس‌ها در استان کرمان، این امیدواری را ایجاد می‌کند که در این توافق، منافع طرف ایرانی نیز به‌خوبی دنبال شود. ظرفیت‌های بزرگ معدنی ایران برای روس‌ها هم بسیار جذاب است. گستره معادن دست‌نخورده ایران که ارزش آن بیش از 1000 میلیارد دلار ارزیابی می‌شود، فرصت خوبی برای شرکت‌های اکتشاف معدنی روسی است. شاید به همین دلیل است که منابع خبری روسی، از چند هفته پیش، از قراردادهایی خبر می‌دهند که هنوز امضا نشده است.

در همین زمینه روز گذشته خبرگزاری ایسنا از انعقاد قرارداد با روس‌ها در بخش معدن برای اکتشاف هوایی و استخراجی 100 هزار کیلومتر مربع خبر داد؛ خبری که مهدی کرباسیان، رییس هیات عامل ایمیدرو آن را رد می‌کند. او در گفت‌وگو با «فرصت امروز» از یادداشت تفاهم با روس‌ها در زمینه اکتشاف و ادامه مذاکرات خبر می‌دهد. لزوم حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بخش معدن از زمان شروع به کار دولت یازدهم، بارها مورد تاکید قرار گرفته است. در همین رابطه و همچنین جزییات حضور سرمایه‌گذاران خارجی با رییس هیات عامل ایمیدرو به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

خبری مبنی بر انعقاد قرارداد با روس‌ها در زمینه اکتشافات معدنی منتشر شده است، این خبر صحت دارد؟

خیر، ما هنوز با روس‌ها قراردادی منعقد نکرده‌ایم و هنوز در مرحله مذاکره است. نمی‌دانم این خبر با استناد به چه منبعی منتشر شده است.

یعنی هیچ قراردادی مبنی بر اکتشاف 100 هزار کیلومتر از معادن منعقد نشده است؟

اکتشاف 100 هزار کیلومتر از معادن در دستور کار ایمیدرو قرار دارد که 80 هزار کیلومتر آن اکنون توسط خود ایمیدرو در دست انجام است.

مذاکره با روس‌ها در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

با روس‌ها در دو مرحله در حال مذاکره هستیم. نخست حوزه اکتشاف است که هنوز به قرارداد نرسیده، اما یادداشت تفاهم آن آماده است. به‌طور جدی در این زمینه در حال مذاکره هستیم و این مذاکرات مراحل نهایی خود را می‌گذراند. مرحله دیگر مذاکرات درباره نفلین‌سیلیت و استفاده از حوزه‌های معدنی این ماده برای رساندن به بهره‌برداری و رساندنش به پودر آلومینیوم است که هنوز نهایی نشده است.

چرا روس‌ها برای این سرمایه‌گذاری‌ها انتخاب شدند؟

همان‌گونه که می‌دانید، روس‌ها سال‌ها در حوزه اکتشاف در ایران فعالیت داشته و فقط در چند سال اخیر در ایران نبوده‌اند، بنابراین با توجه به اطلاعات زمین‌شناسی آنها از کشور و معادن، توانایی خوبی برای فعالیت در حوزه معادن دارند.

اولویـــت بـــرای سرمایه‌گذاری با کدام معادن است؟

حدود 15 هزار کیلومتر از محدوده اکتشافات ایمیدرو در شمال استان کرمان است. اولویت با استان کرمان است و درصورتی‌که پهنه‌های استان کرمان ارائه شود، آمادگی صددرصد برای اکتشاف داریم.

آیا سرمایه‌گذاران خارجی دیگری برای حضور در بخش معادن کشور اعلام آمادگی کرده‌اند؟

همان‌طور که می‌دانید، کشور در حوزه اکتشاف معادن مشکل دارد و یک عقب‌ماندگی تاریخی در این زمینه صورت گرفته، چراکه درصد بالایی از کشور کار اکتشافی دقیق و عمیق نشده است و تنها در ایمیدرو 200 هزار کیلومتر مربع تعریف شده که 100 هزار کیلومتر آن شروع شده است. همچنین سرمایه‌گذاری خارجی در این بخش صورت نگرفته است، اگر جذب سرمایه‌گذار خارجی در این بخش صورت بگیرد، قطعا برای ارتقای جایگاه معادن در کشور موثر خواهد بود. ما از ورود سرمایه‌گذاران خارجی در کشور استقبال می‌کنیم و امیدواریم مذاکرات برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی به نتیجه مثبت برسد.

شما در آخرین درخواست خود از صندوق توسعه ملی درخواست کردید که به طرح‌های در دست ایمیدور نیز از منابع این صندوق تسهیلات ارائه شود. فکر می‌کنید این درخواست تا چه اندازه جنبه عملی به خود بگیرد؟

ما اصرار داریم بتوانیم برای طرح‌های جدید ایمیدور در مناطق محروم از منابع صندوق توسعه ملی استفاده کنیم.

اما طبق اساسنامه صندوق برای ارائه تسهیلات برای طرح‌هایی که دولت بیش از 20 درصد در آن سهم دارد، محدودیت وجود دارد؟

در اصلاحیه قانون خصوصی‌سازی در سال 92، این موضوع به تصویب رسیده است که سازمان‌های توسعه‌ای دولتی می‌توانند در مناطق محروم در صورت حضور نداشتن بخش خصوصی تا 49 درصد سرمایه‌گذاری و از تسهیلات استفاده کنند، اما در اساسنامه صندوق توسعه ملی گفته شده به طرح‌هایی که دولت بیش از 20 درصد سهم دارد، تسهیلات تعلق نمی‌گیرد. این تناقض آشکار بین قوانین است. در همین رابطه دولت پیشنهادی را به مجلس ارائه کرده که امیدواریم با عنایت مجلس شورای اسلامی این مانع رفع شده و به این طرح‌ها تسهیلات تعلق بگیرد.