ایران رو‌در‌روی چالش‌های جمعیتی

ناظمی اردکانی گفت: ازدواج در دهه گذشته شیب نزولی و طلاق شیب کاهشی داشته است. با نرخ باروری ۱.۷ جمعیت کشور رو به کاهش است. میانگین سن ازدواج برای مردان به ۲۸ و برای زنان به ۲۳ سال رسیده است.  رییس سازمان ثبت احوال در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران، سه ماموریت اصلی سازمان را ثبت وقایع حیاتی چهارگانه و مهاجرت، ایجاد سهولت، دقت و سرعت در صدور اتقان اسناد هویتی ایرانیان در اقصی نقاط کشور و جهان و تولید و انتشار آمار انسانی و تحولات جمعیتی کشور برشمرد. 

دکتر محمد ناظمی اردکانی گفت: نتایج بررسی‌های کارشناسی و حتی اذعان مجامع بین‌المللی نشان می‌دهد، کشور ایران با وجود قرار داشتن در فرصت طلایی پنجره جمعیتی، با چالش‌های عدیده جمعیتی مواجه خواهد بود که از آن جمله می‌توان به کاهش باروری، بر هم خوردن ساختار جمعیتی، کاهش سهم جمعیت جوان و سالمندی جمعیت، پدیده‌هایی نظیر تک فرزندی یا کم میلی به داشتن فرزند و نظایر آن اشاره کرد. در سال‌های اخیر همواره شاهد افزایش سن ازدواج بوده‌ایم، به طوری که در سال 1392 شاهد میانگین سن 28 سال برای ازدواج آقایان و 23 سال برای ازدواج خانم‌ها بوده‌ایم و این هم یکی از عوامل تشدید‌کننده کاهش باروری است. در زمینه تاخیر ازدواج، سهم ازدواج آقایان در بالای 35 سالگی یعنی بالای سن متعارفی که در ثبت احوال ثبت می‌شود از 6.7 درصد با یک روند رو به افزایش به 8.8 رسیده است و در ازدواج خانم‌ها سهم ازدواج‌های بالای 30 سالگی از 6.3 درصد در کمتر از 10سال به 11.2 درصد یعنی نزدیک به دو برابر رسیده است و این‌ها باز هم باعث کم شدن باروری می‌شود. سنین20 تا 34 سالگی برای آقایان و سنین 15 تا 29 سالگی سن متعارف ثبت ازدواج در پایگاه ثبت احوال است. 

ناظمی اردکانی در زمینه تمایل به کم فرزندی نیز گفت: بررسی‌های آماری نشان می‌دهد 14 درصد خانواده‌های ایرانی بدون فرزند و 19 درصد فقط دارای یک فرزند بوده‌اند. یعنی در مجموع، 33 درصد به معنی یک سوم خانواده‌ها بدون فرزند یا حداکثر دارای یک فرزند هستند. البته این آمار در نسل‌های جدیدتر به مراتب نگران‌کننده‌تر است، به این صورت که 24 درصد بدون فرزند و 31 درصد فقط دارای یک فرزند هستند که در مجموع بسیار بیشتر از میانگین کشوری است. 

او مسئله دیگر را افزایش طلاق در جامعه دانست و گفت: آمار طلاق سالانه بالغ بر 160 هزار مورد است و این زیبنده کشور ما نیست، متاسفانه طبق آمار، 14درصد طلاق‌ها به علت نداشتن شناخت صحیح زوجین از یکدیگر مربوط به سال اول زندگی است و در بخش‌هایی از جامعه عوامل متعددی چون تغییرات سبک زندگی، تهاجم فرهنگی، کمرنگ شدن باورهای مذهبی و اخلاقی، رسومات نادرست در زمان شروع ازدواج و غیره به افزایش آن دامن می‌زند. در این خصوص سازمان ثبت احوال با انتشار آمارهای مربوطه و با اعلام هشدارهای به موقع، این زنگ خطر را در جامعه به صدا درآورده که امید است با توجه به بینش مسئولان و مردم در فرهنگ‌سازی مناسب، از بروز چالش‌های یاد شده پیشگیری شود.