اهمیت تولید صنعتی؛ حمایت از تولید سنتی؟!

همان‌طور که می‌دانیم یکی از سیاست‌های دولت در بحث هدفمندی یارانه‌ها و همچنین تنظیم بازار بحث میزان بالای دورریز نان‌های سنتی در کشورمان بود که مسئولان قصد داشتند با استفاده از فرهنگ‌سازی و همچنین افزایش کیفیت نان روند روبه‌رشد دورریز نان ‌را کاهش دهند تا هر روز شاهد هدررفت منابع در کشورمان نباشیم. یکی از راهکارهای موجود برای این موضوع تولید نان‌های صنعتی بوده است. محسن لزومیان، رییس اتحادیه تولیدکنندگان نان‌های صنعتی در این زمینه معتقد است: با توجه به روند تولید و همچنین نوع بسته‌بندی این‌گونه نان‌ها ماندگاری بهتری نسبت به نان‌های سنتی برای آنها درنظر گرفته شده است که می‌تواند سهم قابل توجهی نسبت به کاهش دورریز و هدررفت نان در کشور داشته باشد.

وی با اشاره به موضوع دورریز نان‌های صنعتی افزود: همان‌طور که می‌دانید این نان‌ها با استفاده از ماشین‌آلات پیشرفته تهیه و با استفاده از تجهیزات قابل توجهی آزمایش می‌شوند که روند تولید به‌طور کلی تحت نظر کارشناسان تغذیه است، بنابراین کیفیت پخت یکسان و در تمامی نان‌ها برابر است در‌حالی‌که نان‌های سنتی معمولا در شرایط متفاوتی تولید شده و هیچ‌یک از آنها با نان دیگر یکسان نخواهد بود که باعث دور‌ریز بالا ‌شوند، این دقیقا نکته‌ای است که توانسته فاصله سهم دورریز نان در ایران را نسبت به کشورهای دیگر قابل توجه نشان داده و جایگاه متفاوتی در دورریز نان برای ایرانی‌ها ایجاد کند. از‌این‌رو در صورت فرهنگ‌سازی و همچنین افزایش تولیدات می‌توانیم انتظار داشته باشیم که با افزایش سهم نان صنعتی در سفره‌های مردم میزان قابل ملاحظه‌ای از دورریزهای کنونی کاهش یابد.

لزومیان درباره توان تولید واحدهای تولیدی کنونی نیز می‌‌گوید: واحدهای تولیدی نان صنعتی فعال کشورمان اکنون توان تولید 40درصد از نیاز کشور را دارند درحالی‌که به دلیل نبود فرهنگ‌سازی و همچنین کمبود حمایت‌های قانونی دولت از این واحدهای تولیدی تنها 10درصد از مصرف نان کشورمان در این کارخانه‌ها تولید می‌شود.

سیاست‌های دوگانه، مانع توسعه نان صنعتی

در همین حال، محمدجواد کرمی، رییس اتحادیه کشوری تولیدکنندگان نان‌های صنعتی با اشاره به سیاست‌های دولت درباره موضوع نان به «فرصت امروز» می‌گوید: به‌طور‌کلی سیاست دولت بر این است که بحث تولید نان‌های صنعتی به دلیل اقتصادی بودن آنها رونق داشته و ادامه یابد اما متاسفانه با توجه به برخی مسائل تاکنون این مهم محقق نشده و در طول مسیر شاهد برخی تصمیم‌گیری‌های اشتباه در این زمینه بوده‌ایم که موضوع تولید نان‌های صنعتی را به حاشیه برده است.

وی در ادامه می‌افزاید: دولت تصمیم گرفته بود تا آخر برنامه پنجم حداقل 40درصد از مصرف نان کشورمان را از طریق نان‌های صنعتی تامین کند که متاسفانه تاکنون این مهم انجام نشده است. بنابراین در این زمینه از برنامه‌های تدوین شده نه‌تنها عقب هستیم بلکه سازمان‌ها و مسئولان مربوطه برعکس عمل کرده‌اند. این مقام مسئول با اشاره به روند مناسب توسعه نان‌های صنعتی در کشورمان قبل از اجرای برنامه پنجم درباره سیاست معکوس دولت در قبال اهداف این برنامه گفت: با توجه به آمارها و ارقامی که از صدور مجوزها و همچنین اختصاص سهمیه‌های آرد در اختیار ماست، در همین دوره که قرار بوده به سمت صنعتی شدن تولید نان حرکت کنیم شاهد صدور مجوزهای نان‌های سنتی آن هم در ابعادی غیر‌ از آنچه تصویب شده بود، هستیم.

همچنین لزومیان نیز در ادامه صحبت‌هایش به همین سیاست دوگانه مسئولان اشاره کرده و می‌افزاید: با توجه به دور شدن از تحقق برنامه توسعه پنج‌ساله و همچنین موضوع هدفمندی یارانه‌ها که باعث افزایش هزینه‌های این واحدهای تولید شده شاهد کم‌رونقی در این صنعت هستیم و به‌نوعی هنوز به اهداف مورد نظر نرسیده‌ایم. وی تصریح می‌کند: براساس سیاست‌های طرح هدفمندی یارانه‌ها دولت به‌طور کلی سهمیه آرد تولیدکنندگان نان‌های صنعتی را قطع و برای نان‌های سنتی همچنان آرد اختصاص می‌داد، این درحالی است که با یک حساب سرانگشتی باتوجه به تفاوت آرد آزاد که قیمتی نزدیک 1500‌تومان دارد و آرد سهمیه که حدود 600‌تومان تعیین شده است درخواهیم یافت همین موضوع باز هم باعث عقب‌ماندگی در رشد این صنعت بوده است.

به وعده‌ها عمل کنیم

لزومیان همچنین درباره حمایت‌های مورد نیاز صنعت یاد شده برای گسترش و رونق دوباره می‌افزاید: به‌طور کلی صنعت تولید نان‌های صنعتی با توجه به تکنولوژی و تجهیزاتی که برای تولید به آنها نیاز دارد لازم است به منابع مناسب مالی دسترسی داشته باشد اما اگر از بحث منابع مالی مورد نیاز توسعه و تولید بگذریم مهم‌ترین نیاز امروز صنعت تولید نان‌های صنعتی این است که دولت به آنچه به تولیدکنندگان وعده داده است عمل کند چون همین موضوع می‌تواند گردش ‌مالی و همچنین چرخه تولید را دوباره به جایگاه مناسبی هدایت کند و باعث توسعه‌مصرف نان‌های صنعتی که برای اقتصاد کشورمان نیز اکنون مناسب است شود.

وی با اشاره به بحث مالیات و بیمه در تولید این نان‌ها می‌گوید: این طرح یعنی افزایش سهم سبد غذایی مردم یک طرح ملی است که باید مسئولان به این موضوع واقف باشند. درحالی‌که یکی از بزرگ‌ترین وعده‌هایی که دولت به تولیدکنندگان نان‌های صنعتی داده بود بحث کاهش مالیات‌ و همچنین کاهش هزینه حق بیمه آنها همانند تولیدکنندگان سنتی نان بود که تا این لحظه هیچ اقدامی در این زمینه نشده است و همواره تولیدکنندگان مجبور به پرداخت مالیات و حق بیمه بیشتری به دولت هستند. از سوی دیگر اگر سیاست تحویل آرد به تولیدکنندگان صنعتی را در صورتی که بتوانیم همانند تولیدکنندگان سنتی در نظر بگیریم کمک قابل توجهی به بحث تولید و افزایش سهم سبد غذایی نان‌های صنعتی در میزان مصرف خانواده‌ها است.

معضلی به نام نگهداری نامناسب

شاید بارها و بارها هنگام خرید از فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها با این صحنه که کیسه‌های عرق‌کرده نان‌های صنعتی خارج از مغازه در قفسه‌های بیـرون چیده شده است روبه‌رو شده‌ایم و به خود می‌گوییم «این نان که دیگر قابل خوردن نیست» و باید شرایط بهتری برای نگهداری آن تدارک دیده شود. محسن لزومیان درباره مدت‌زمان و روش نگهداری نان‌های صنعتی می‌گوید: به‌طور‌کلی با توجه به شرایط پخت نان‌های صنعتی این نان‌ها در شرایط ایده‌آل تا 10 روز قابل استفاده هستند اما اگر شرایط غیر‌اصولی برای نگهداری آنها در نظر داشته باشیم ناخواسته این زمان را کوتاه کرده‌ایم.

لزومیان بزرگ‌ترین معضل فعلی در زمینه توزیع و فروش نان را در برخی از فروشگاه‌ها می‌داند و می‌افزاید: بسیاری از ما به دیدن بسته‌های نان صنعتی خارج از فروشگاه‌ها و کنار خیابان در کنار بسته‌های پفک، زغال یا توپ بازی عادت کرده‌ایم درحالی‌که این بدترین نوع نگهداری از نان‌های صنعتی است و باعث کاهش طول عمر مفید این محصولات خواهد شد. این مقام صنفی با تاکید بر نگهداری صحیح از بسته‌بندی‌های نان در فروشگاه‌ها تصریح کرد: بهترین درجه حرارت و همچنین شرایط نگهداری این‌گونه محصولات روی بسته‌بندی آن قید شده است و از زمانی که خودروهای توزیع‌کننده محصول را به فروشگاه تحویل می‌دهند باید نسبت به رعایت آن برای کیفیت و طول عمر محصول مقید باشند چون در انبار و محوطه کارخانه طبق اصول مندرج نگهداری صورت گرفته است.

***

نان باگت از چه تاریخی سر سفره‌ها رفت

هرچند شایعاتی مبنی بر ظهور این نان از منطقه استرالیا وجود دارد اما هیچ مدرکی در این زمینه نیست و همان‌طور که از نام این نان می‌توان گمانه‌زنی کرد ریشه نان باگت از کشور فرانسه و لویی چهاردهم است اما نه به شکل کنونی که با آن آشنایی داریم بلکه به شکل نان‌هایی مستطیل و بلند پخته می‌شد. این نان که در اواخر 1898 به‌عنوان یکی از ارکان اصلی صبحانه ‌فرانسوی‌ها بود کم‌کم به‌عنوان نشانه تمدن و فرهنگ این کشور به دیگر نقاط دنیا منتقل و شناخته شد. با خروج نان باگت از مرزهای فرانسه و ورود آن به کشورهای همسایه و دیگر کشورها در اوایل 1920 شکل نان باگت به شکل امروز تغییر یافت و هنوز هم با همان شکل پخته می‌شود.

***

رعایت بهداشت تغذیه با نان‌های صنعتی

یکی از گلایه‌های اصلی مصرف‌کنندگان در بسیاری از موارد کیفیت پایین نان‌های سنتی در برخی از واحدهای صنفی است که همین موضوع عاملی در افزایش قیمت‌ها به دلیل کنترل کیفیت به دست مسئولان بوده درحالی‌که نه‌تنها این موضوع تاکنون محقق نشده بلکه در بسیاری از موارد شاهد یافتن راهکارهایی از سوی متخلفان برای دور زدن قانون بوده‌ایم درحالی که به گفته دکتر آراسب دباغ‌مقدم، کارشناس ارشد صنایع غذایی کیفیت نان‌های صنعتی در بسیاری از موارد بهتر از نان‌های سنتی است.

دباغ مقدم به مراحل تولید نان‌های صنعتی اشاره می‌کند و می‌افزاید: همان‌طور که همه می‌دانیم مراحل تولید نان‌های صنعتی به‌صورت کامل در اختیار ماشین‌آلاتی است که متخصصان برای تولید نان به آن داده‌های مشخصی را می‌دهند و این داده‌ها براساس جداول تغذیه‌ای و اهمیت‌های سلامت تغذیه است و از آنجا که از ابتدایی‌ترین مرحله یعنی وارد شدن آرد به داخل کارخانه تا بسته‌بندی محصول نهایی زیر نظر متخصصان تغذیه و تیم کارشناسی با دستگاه‌های آزمایشگاهی پیشرفته صورت می‌گیرد می‌توان مطمئن بود که تمام ریزمغذی‌ها و مواد لازم بدن انسان در این نان‌ها وجود دارد و مسائل همیشگی نان‌های سنتی مثل جوش شیرین یا... در آنها نیست.

به عقیده این کارشناس تغذیه، در صورتی که برای مصرف این‌گونه نان‌ها فرهنگ‌سازی شود بدون تردید در بحث سلامتی جامعه می‌توان به‌خوبی برنامه‌ریزی کرد چون روند تولید در نان‌های صنعتی می‌تواند برخی از بیماری‌ها را تحت کنترل درآورد و باعث جلوگیری از افزایش هزینه‌های درمانی دولت و نظام بهداشتی کشورمان شود.