بررسی تأثیرات قراردادهای خارجی در صنعت خودرو / اروپایی‌ها بازار ایران را تغییر می‌دهند

فیات و پژو، دو رقیب اروپایی در ایران با یک شریک مشترک، خودرو تولید خواهند کرد. خودروهایی که از نظر قیمتی و کیفیتی رقابت سرسختی با یکدیگر در اروپا دارند، حالا پرسش اینجاست که حضور این دو خودروساز در ایران چه تأثیری بر بازار خودرو خواهد داشت. پژو سابقه فعالیت خوبی در ایران داشته و محصولاتش هم مشتریان خاص خود را دارد. حالا فیات ایتالیایی که تا پیش از این فقط در دوران قبل از انقلاب فعالیت‌هایی را در ایران داشته، می‌خواهد در جاده مخصوص خودرو تولید کند.

حدود 10 سال پیش مذاکراتی با فیات صورت گرفت اما به دلیل آغاز همکاری فیات با خودروسازان آمریکایی، این مذاکرات نیمه‌کاره رها شد. حالا همزمان با ورود مجدد خودروسازان فرانسوی، ایتالیایی‌ها که از دو ماه پیش برای تولید خودروهای سبک، تجاری، موتورهای گازسوز و اتوبوس تمایل خود را ابراز کرده و تولید 3 میلیون خودرو در کمتر از 10 سال را در ایران درخواست کرده بودند، راهی جاده مخصوص شده‌اند تا هر دو در خطوط تولید ایران‌خودرو، محصولات تازه تولید کنند. اکنون پرسش اینجاست که حضور این دو خودروساز چه تحولی در بازار خودرو ایجاد خواهد کرد؟

امیرحسن کاکایی، استاد دانشگاه علم و صنعت ایران، در پاسخ به این پرسش به «فرصت امروز» می‌گوید: «تنوع محصول در بازار بیشتر شده و درنتیجه پتانسیل‌های خرید مصرف‌کننده بالا می‌رود. همچنین با توجه به اتفاقاتی که در گذشته برای پژو افتاده، این خودروساز می‌خواهد که از بازار ایران سود ببرد و با توجه به حضور فیات، ما شاهد بازار رقابتی و در عین حال به نفع مصرف‌کننده خواهیم بود.‌»‌ ‌

او می‌افزاید: «اما یک موضوع نگران‌کننده وجود دارد که به اقتصاد خودرو برمی‌گردد. ایران‌خودرو حدود 600 هزار دستگاه تولید سالانه دارد که 15 درصد از این سهم به پژو خواهد رسید، 40 درصد برای محصولات خودش می‌ماند و مابقی میان سه شریک دیگر تقسیم خواهد شد، حالا آیا تولید خودرو در تیراژ 100 هزار دستگاه اقتصادی خواهد بود؟ تا جایی که من خاطرم است مدیرعامل فیات چند سال پیش اعلام کرد که تولید زیر 5 میلیون خودرو برای یک مجموعه پلتفرم غیر‌اقتصادی است. با این شرایط این نگرانی وجود دارد که این جوینت‌ونچرها چقدر توانایی تولید خودروی با کیفیت و در پی آن تأمین قطعات و خدمات پس از فروش را دارند؟»

محمدرضا نجفی‌منش، کارشناس صنعت خودرو نیز شکل‌گیری این جوینت‌ونچر‌ها را موجب رقابتی شدن بازار می‌داند و در گفت‌وگو با «فرصت‌امروز» بیان می‌کند: «تأثیر ورود این دو خودروساز به بازار ایران، وجود محصولات تازه و تکنولوژی‌های بالا است. نکته بعدی این است که در این قراردادها تمرکز روی گرفتن بازارهای صادراتی است که طبیعتا با وجود این دو خودروساز سهم ما از بازار خودرو زیاد خواهد شد.‌»‌ ‌

حجم بازار بالای 50 میلیون تومان زیاد می‌شود

قیمت سه محصول تازه پژو در ایران بین 58 تا 78 میلیون تومان خواهد بود. از آنجا‌که محصولات فیات نیز قیمتی نزدیک به محصولات پژو دارند و با توجه به گفته مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو مبنی بر اینکه همه محصولات تولیدی با شرکای خارجی قیمتی بالای 50 میلیون تومان خواهند داشت، محصولات فیات نیز در همین بازه قیمتی قرار خواهد گرفت. حالا با توجه به اینکه حجم بازار در سگمنت قیمتی بالای 50 میلیون تومان کوچک می‌شود، باز هم می‌توان گفت که رقابت صورت خواهد گرفت؟

کاکایی در این زمینه معتقد است: «عرضه این محصولات به بازار دست‌کم حدود یک‌سال و نیم دیگر رخ خواهد داد. با توجه به شرایط فعلی کشور می‌توانیم امیدوار باشیم که رشد اقتصادی به صورت پیوسته شکل بگیرد بنابراین قدرت خرید مردم بیشتر خواهد شد و پتانسیل این بخش از بازار بالا می‌رود. اتفاق دیگری که می‌افتد این است که در همکاری با خودروسازان جهانی، کیفیت خودروهای داخلی نیز بالاتر خواهد رفت زیرا تکنولوژی درون کشور بومی می‌شود. مهم‌تر از همه باید نتایج انتقال فناوری برای ما مهم باشد که موجب رشد شبکه تأمین قطعات خواهد شد.‌»‌ ‌

نجفی‌منش نیز در این‌باره اظهار می‌کند: «با توجه به بهبود شرایط اقتصادی حجم بازار بالای 50 میلیون تومان بیشتر خواهد شد بنابراین در این بازار رقابت و تنوع محصول را همزمان خواهیم داشت. ما می‌توانیم از فرصت ایجاد شده برای بالا بردن کیفیت و تنوع در محصولات داخلی نیز استفاده کنیم.‌»‌ ‌

قراردادهای خودرویی که در حال امضا شدن هستند، نوید آینده خوبی را در صنعت خودرو چه در بازار داخلی و چه در بازارهای صادراتی می‌دهد. ایجاد تنوع و کیفیت در بازار داخلی از یک سو و فتح کردن بازارهای صادراتی با توجه به متنوع بودن بازارهای شرکای خارجی از سوی دیگر، شعله امید را برای توسعه صنعت خودرو بیش از پیش فروزان کرده‌اند.