پیام‌رسان‌های خارجی جیب مخابراتی‌ها را خالی می‌کنند

شیوع استفاده از پیام‌رسان‌های تلفن‌همراه گرچه خدمات مطلوب رایگانی را برای کاربران به ارمغان آورده اما ضرر‌هایی را برای اپراتور‌های موبایلی نیز به دنبال داشته است. اخیراً اتحادیه اروپا برای جلوگیری از کاهش درآمد اپراتور‌های تلفن همراه در حال تصویب قوانینی است تا رقابت منصفانه‌ای بین اپراتور‌های این قاره با اپلیکیشن‌های پیام‌رسان ایجاد کند. این قوانین جدید که به درخواست اپراتور‌های کوچک و بزرگ اروپایی در حال تصویب است، قرار است از سال 2016 میلادی اجرایی شود. در ایران هم پس از فراگیر شدن پیام‌رسان‌هایی همچون وایبر، انتقاد‌های زیادی از سوی اپراتور‌های کشور به وجود آورد و آنها هم خواستار فضای مناسب و عادلانه برای رقابت با اپلیکیشن‌های پیام‌رسان شده‌اند. آمارها و ارقام که توسط اپراتور‌ها اعلام شده است نشان می‌دهد که در نوروز سال 94، 9 میلیارد پیامک نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته که کارشناسان معتقدند تنها دلیل کم شدن ارسال پیامک‌های نوروزی وجود اپلیکیشن‌هایی همچون وایبر و واتس‌اپ است. با اعلام این ارقام دو اپراتور اول و دوم کشور که زیان قابل‌توجهی از وجود پیام‌رسان‌ها گریبانگیر آنها شده است انتقاد‌های بیشتری را مطرح کردند. 

وحید صدوقی، مدیرعامل همراه اول با انتقاد از فعالیت آزادانه اپلیکیشن‌های پیام‌رسان (OTTها) عنوان کرده بود: شرایط کاری بین اپراتورهای تلفن همراه و این نرم‌افزارها در کشور برابر نیست. چرا که اپراتورها برای هر خدمتی که ارائه می‌دهند باید مالیات و حق‌السهم دولت را پرداخت کنند درحالی‌که این نرم‌افزارهای خارجی بدون پرداخت وجهی به دولت‌ها به‌راحتی خدمات خود را ارائه می‌دهند.

علیرضا قلمبر، دزفولی مدیرعامل ایرانسل نیز در این باره می‌گوید: سیاست دولت برای تثبیت تعرفه‌های موبایل و ظهور OTTها، سبب کاهش قابل ملاحظه درآمد اپراتور از محل مکالمه یا پیامک شده و باید آرام آرام فکری به حال عدم وصول درآمدها و کاهش مدت زمان برگشت سرمایه شود. وی با بیان اینکه لازم است دولت حمایت‌هایی را برای اپراتورها در نظر بگیرد، پیشنهاد خارج کردن دیتا از شمول سهم 28.1 درصدی دولت از درآمد اپراتور را مطرح کرد.

علی اصغر عمیدیان، رییس سازمان تنظیم مقررات ارتباطات در نخستین روزهای کاری سال جدید به دنبال کاهش آمار پیامک‌های نوروزی اپراتورهای تلفن همراه، اعلام کرد که باید فعالیت شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی قانونمند شود تا فعالیت آنها به طرح اقتصادی و درآمدهای اپراتورها ضربه وارد نکند. معاون سازمان تنظیم مقررات ارتباطات همچنین درباره ساماندهی این نرم‌افزارها تأکید کرد: در دنیا هم هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌اند که با این نرم‌افزارها چگونه برخورد کنند، اما مدل‌های متفاوتی پیشنهاد می‌شود از جمله همکاری دو طرفه با اپراتورها یا ارائه سرویس مشابه توسط اپراتور؛ ما هم هنوز نهایی نکرده‌ایم که چه کاری می‌شود کرد اما به هر صورت این نرم‌افزارها باید براساس مقرراتی فعالیت کنند، ما هم امسال نسخه اولیه مقررات فعالیت این نرم‌افزارها را تهیه خواهیم کرد. 

علیرضا فرجی، کارشناس شبکه‌های GSM درباره نقش پیام رسان‌ها در درآمدزایی اپراتور‌ها به «فرصت امروز» گفت: طبیعتا با وجود این اپلیکیشن‌ها مردم کمتر از پیامک و مکالمه استفاده می‌کنند و با توجه به اینکه در سال گذشته اپراتور اول و دوم سرمایه‌گذاری زیادی در ارائه خدمات 4G 3G کرده‌اند انتظار دارند هرچه سریع‌تر سرمایه آنها برگردد که با وجود کاهش ارسال پیامک و مکالمه درآمدزایی آنها با چالش مواجه شده است. وی افزود: این امر چالش جهانی است و مسئولان اکثر کشور‌ها در تلاشند به جای مسدود‌سازی پیام‌رسان‌ها فکری برای ایجاد بازار رقابتی بین اپراتور‌ها و OTT‌ها کنند. فرجی اظهار کرد: البته در حال حاضر اپراتور اول نیز چند وقتی است اپلیکیشن پیام‌رسان مختص به خود را روانه بازار کرده که خدمات ویژه‌ای را برای مشترکان همراه اولی ارائه می‌کند.

این کارشناس گفت: مطالعه‌ جهانی نشان می‌دهد پس از سرمایه‌گذاری‌ اپراتور‌ها برای ارائه خدمات 3G به مدت 9ماه افزایش درآمد داشته‌اند و پس از ماه نهم درآمد آنها نصف می‌شود. وی افزود: بنابراین با توجه به آغاز ارائه خدمات نسل سوم و چهارم در شهریور93 از سوی اپراتورهای اول و دوم پیش‌بینی می‌شود در سال 94 اپراتورها با مشکل بازگشت درآمد مواجه ‌شوند. فرجی ادامه داد: البته از این نکته نباید غافل بمانیم که ارائه خدمات 3G درآمد زیادی را روانه جیب همه اپراتور‌ها کرده است. این کارشناس درباره پیام‌رسان‌های بومی نیز گفت: متأسفانه تا به حال این اپلیکیشن‌ها که تعداد آنها از انگشتان یک دست هم کمتر است، نتوانسته‌اند جای خود را در جامعه باز کنند و بیشتر مردم حتی نام آنها را هم نشنیده‌اند و طراحان آنها باید با تبلیغات گسترده‌تر و اطلاع‌رسانی بیشتر نام اپلیکیشن خود را بر سر زبان‌ها بیندازند.