نبض اقتصاد جهانی درتوافق هسته‌ای قوی‌تر خواهد زد

برای اغلب افرادی که پیگیر اخبار روز هستند شنیدن عباراتی چون مذاکرات هسته‌ای، تحریم‌ها و لغو تحریم‌ها و... مفاهیمی آشنا و تکراری است. واژه «اقتصاد» اگرچه در این میان کمتر بیان می‌شود، اما بخش عمده‌ای از دغدغه دولت‌های طرف مذاکره، حل موانع اقتصادی و تجاری متاثر از تحریم‌ها است. علل و انگیزه‌های تلاش تیم مذاکره‌کننده ایرانی برای دستیابی به توافق هسته‌ای بارها بررسی شده و مبحثی تکراری به نظر می‌رسد، اما این مذاکرات تا چه حد می‌تواند برای دولت‌های خارجی حائز اهمیت و سود آور باشد؟

جنگ بی‌جنگ!
تا پیش از شروع مذاکرات، تهدید ایران به حمله نظامی ابزاری بود که بارها از سوی کشورهای غربی، به‌ویژه ایالات متحده علیه ایران استفاده شد و هر بار با مخالفان متعددی روبه‌رو می‌شد. نکته مهم در این میان، هزینه‌های اقتصادی و سیاسی جنگ‌افروزی علیه ایران در منطقه است. مقامات ارشد امریکا بارها از سوی کابینه دولت و حتی شهروندان مورد انتقاد قرار گرفته‌اند که هنوز خسارات جنگ با عراق و افغانستان به‌طور کامل از بین نرفته و جنگ با یک کشور دیگر به‌هیچ عنوان قابل توجیه نیست. از سوی دیگر، شرایط نظامی و تسلیحاتی ایران قابل مقایسه با عراق و افغانستان نبوده و هزینه جنگ با ایران سرسام‌آور خواهد بود. همین مقدمه کافی است تا هر کارشناس اقتصادی تمایل پیدا کند تا با ایران از در مذاکره و توافق وارد شود تا جنگ و خسارات متعدد مالی و اقتصادی.

همکاری‌های منطقه‌ای و تنش‌زدایی سیاسی
از لحاظ موقعیت استراتژیک و امنیت، کشور ایران یکی از بهترین وضعیت‌ها را در مقایسه با کشورهای همجوار مانند: پاکستان، افغانستان و عراق داراست. این موقعیت بی‌نظیر استراتژیک از نگاه کشورهای طرف مذاکره با ایران نیز دور نمانده است. در صورت توافق با ایران و لغو تحریم‌های سیاسی و اقتصادی، ایران می‌تواند در رفع تنش‌های منطقه‌ای بسیار اثرگذار عمل کند. برای مثال، مقابله با قاچاقچیان مواد مخدر افغانستان و پاکستان یا همکاری بین‌المللی برای مبارزه با دزدان دریایی یا کاهش بحران‌های سیاسی منطقه‌ای. از سوی دیگر، توافق هسته‌ای ایران و غرب نه‌تنها ثبات اقتصادی و کاهش تورم اقتصادی ایران را در پی خواهد داشت، بلکه برای کشورهای اروپایی فرصتی بسیار ویژه خواهد بود تا از منابع گاز طبیعی ایران استفاده کنند و روابط اقتصادی و تجاری متعددی با ایران برقرار کنند.

تاثیر مستقیم بر اقتصاد جهانی
درست است که تحریم‌های اقتصادی و محدود کردن فرصت‌های اقتصادی ایران، باعث شده حجم معاملات ایران کاهش پیدا کند، اما جالب است اگر بدانیم با وجود تمامی فشار تحریم‌های اقتصادی، ایران هم‌اکنون در بین کشورهای شرق میانه، مقام دوم را در زمینه روابط اقتصادی موفق، مقام دوم در زمینه دارا بودن ذخایر گازی جهان و مقام چهارم در زمینه دارا بودن ذخایر نفت خام جهان را به خود اختصاص داده است. با در نظر گرفتن این مسائل، با یک بررسی اقتصادی متوجه خواهیم شد که ورود ایران به بازارهای جهانی و رفع تحریم ایران مساوی است با چند هزار فرصت شغلی، میزان قابل توجهی سود مالی و حجم بالای معاملات جهانی سودآور.

صادرات نفت و گاز و فرآورده های نفتی
یکی از کلیدی‌ترین بخش‌های سودده برای دو طرف مذاکره کننده، بخش صادرات نفتی است. با توجه به آنکه کشورهایی مثل عراق و لیبی، از لحاظ صادرات نفت و ذخایر نفتی با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند، ایران، مانند گنجینه نفتی ارزشمندی در میان سایر کشورهای مشابه قرار دارد. اگر ایران با لغو تحریم‌ها و دستیابی به توافق هسته‌ای، موفق شود ظرفیت صادرات نفتی خود را افزایش دهد، طبق پیش‌بینی کارشناسان اقتصادی تا سال 2020 به یکی از پرپتانسیل‌ترین کشورهای منطقه و حتی جهان برای سرمایه‌گذاری تبدیل و تورم ایران نیز تا حد زیادی مهار خواهد شد. با توجه به ظرفیت ایران برای گسترش خط لوله‌های صادر‌کننده نفت و گاز و افزایش طرفیت تولیدات پتروشیمی می‌توان انتظار داشت ایران در صورت توافق هسته‌ای در بازارهای جهانی در فهرست پنج کشور برتر صادر‌کننده نفت و گاز و مشتقات پتروشیمی قرار گیرد.

لغو محدودیت‌های بانکی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی
به‌علت وجود تحریم‌های بین‌المللی، هم‌اکنون سرمایه‌گذاران خارجی مجبور به استفاده از کشورهای واسطه و سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت در برخی پروژه‌های مشترک با ایران هستند، اما در صورت لغو تحریم‌ها، کشورهای غربی و اروپایی موفق خواهند شد به شکل مستقیم و بی‌واسطه با ایران وارد معاملات تجاری شوند و حتی بازار بورس ایران را به‌طور مستقیم تحت تاثیر معاملاتشان قرار دهند. کشورهایی مثل بریتانیا بارها تمایل ضمنی خود را برای همکاری با بخش خودروسازی ایران ابراز کرده‌اند؛ بخشی که با لغو تحریم‌ها فضای بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری سودآور خارجی خواهد داشت. به‌طور کلی، ایران با وجود سال‌ها تحریم و فشار اقتصادی، توانسته است مقاومت و بردباری اقتصادی خود را حفظ کند و شکست نخورد. بنابراین با لغو تحریم‌ها و توافقات هسته‌ای، ایران یکی از بکرترین، پرپتانسل‌ترین و سودآور‌ترین کشورهای جهان برای سرمایه‌گذاری و عقد قراردادهای تجاری پررونق است.