«جنگ‌های قبیله‌ای» دشمن بازی‌سازان ایرانی است؟

چند سالی است که بازی‌های رایانه‌ای به لطف فراگیری اینترنت در سراسر جهان وارد ابعاد تازه‌ای شده و رواج زیادی در سراسر جهان داشته است. در کشور ما هم تا به حال چند بازی آنلاین، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند که شاید بتوان «تراوین» را یکی از موفق‌ترین این نسل از بازی‌ها عنوان کرد. راه دسترسی به تراوین که بر بستر پروتکل اینترنتی (http) فعالیت می‌کند سه‌ سالی است که در ایران به دلایل نامعلومی فیلتر شده است. اما پس از روی کار آمدن تلفن‌های هوشمند، بخت با شرکت فنلاندی سوپرسل یار بود و بازی آنلاین کلش‌آف کلنز این کمپانی این روزها در بین دوستداران بازی محبوبیت زیادی پیدا کرده به‌طوری‌که طبق اعلام شرکت گوگل این بازی یکی از پرطرفدارترین بازی‌های رایانه‌ای در سال 2014 میلادی بوده است. در کشور ما هم این بازی طرفداران زیادی دارد و کمتر کسی پیدا می‌شود که علاقه به بازی‌های دیجیتالی داشته باشد ولی با این بازی آنلاین استراتژیک آشنا نباشد. 

گفته می‌شود این بازی محبوب در سال 2013، 2/4 میلیون دلار را به‌صورت روزانه عاید شرکت سازنده کرده است، این در حالی است که مدیران ارشد سوپرسل عنوان کرده‌اند فروش این شرکت در سال 2014 نسبت به سال 2013سه برابر شده است. سوپرسل اعلام کرده که سود عملیاتی این شرکت در سال 2014 به 515میلیون یورو رسیده که رشدی قابل‌توجه نسبت به 243 میلیون یورو سال 2013 است. ایلکا پانانن، مدیرعامل این شرکت در اطلاعیه‌ای دلیل این رشد درآمد را افزایش کاربران بازی‌های مشهور این شرکت اعلام کرده است. پانانن در مصاحبه با یکی از روزنامه‌های فنلاندی هدف اصلی این شرکت را تولید بازی‌هایی عنوان کرده که بتوان برای سال‌ها به بازی آنها ادامه داد. وی اظهار کرد: تصمیم برای تولید یک بازی جدید و موفق بسیار دشوار است و این شرکت تنها در سال گذشته چهار بازی جدید را پس از تست‌های اولیه کنار گذاشت. البته فعالیت سوپرسل تنها در بازی کلش آف کلنز محدود نشده و بازی‌های مشهوری چون Hay Day و Boom Beach را به دنیا معرفی کرده است. خبر‌های غیر‌رسمی حکایت از آن دارد که شرکت سوپرسل روزانه بیش از 50 میلیون تومان فقط در کشور ما درآمد دارد که ایرانی‌ها به‌طور سالانه بیش از 18 میلیارد تومان را روانه جیب این شرکت می‌کنند. 

اما اخیرا برخی کارشناسان گرایش کاربران ایرانی به این بازی را تهدیدی برای نمونه‌های داخلی دانسته‌اند و علاوه بر آن اعلام کرده‌اند که پرداختی‌های کاربران به این شرکت باعث می‌شود تا ارز زیادی به سود شرکت سازنده از کشور خارج شود. محمود فرهمند، تولیدکننده بازی رایانه‌ای درباره استقبال ایرانی‌ها از کلش آف کلنز به «فرصت امروز» گفت: این بازی که حدود دو سال است برای کاربران اندروید فعال شده توانسته کاربران زیادی را جذب خود کند که می‌تواند تهدیدی برای صنعت بازی‌سازی کشور محسوب شود. وی افرود: درحال حاضر صنعت نوپای گیم کشور توانسته جایگاه مناسب‌تری نسبت به سال‌های گذشته در بین کاربران ایرانی داشته باشد و حتی در نمایشگاه‌های خارجی نیز ایران حرف‌هایی را در این زمینه برای گفتن دارد که وجود بازی‌های خارجی و گسترده شدن آنها می‌تواند این فرصت را از تولیدکنندگان داخلی بگیرد.

این کارشناس با اشاره به اینکه این بازی ارز زیادی را از کشور خارج می‌کند، گفت: مهم‌ترین مسئله بحث برانگیز این است که به علت جذابیت این بازی کاربران ترغیب می‌شوند برای سریع‌تر پیشرفت کردن در این بازی مجازی پولی را به شرکت سازنده پرداخت کنند تا به آنها اجازه داده شود مراتب پیشرفت خود را سریع‌تر طی کنند. وی افزود: در این بازی گزینه‌ای به نام الماس (GEM) وجود دارد که هر بازیکنی که تعداد جم‌های بیشتری داشته باشد می‌تواند با صرف آنها سرعت بیشتری در پیشرفت خود ایجاد کند اما تعداد این جم‌ها بسیار محدود است و کاربران برای سرعت بخشیدن به بازی خود باید جم‌های بیشتری را به دست بیاورند که این جم‌ها توسط شرکت سازنده این بازی به فروش می‌رسند و به این طریق درآمدزایی می‌کند. فرهمند در ادامه گفت: به علت محدودیت‌هایی که درخرید جم‌ها برای کاربران ایرانی وجود دارد سایت‌های زیادی در اینترنت مشغول فروش این جم‌ها هستند که درآمد خوبی هم از این راه کسب می‌کنند و البته تعداد زیادی از آنها هم فقط قصد کلاهبرداری دارند و در ازای گرفتن پول هیچ الماسی به خریدار تحویل نمی‌دهند. 

رضا گوهری، کارشناس و منتقد بازی‌های رایانه‌ای نیز درباره استقبال کاربران ایرانی از بازی کلش آف کلنز به «فرصت امروز» گفت: این بازی یکی از بی‌نقص‌ترین بازی‌های ساخته شده در دنیای کامپیوتر است و همین که توانسته افراد زیادی را درمحدوده سنی هفت تا 40 سال جذب خود کند یکی از علت‌های بی‌نظیر بودن این بازی است. وی افزود: محیط و کاراکتر‌های جذاب این بازی طوری طراحی شده‌اند که تنها با چند دقیقه بازی آمیختگی خاصی را با کاربران ایجاد کرده و بعد از گذشت چند هفته کاربران را به خود معتاد می‌کند. گوهری درباره ضررهای این بازی اظهار کرد: هر چیزی مشکلات خاص خود را دارد و اگر بیش از حد از آن استفاده شود ضررهایی را به دنبال خواهد داشت. این بازی هم از این روال مستثنا نیست و اگر بیش از حد از آن استفاده شود طبیعتا مشکلاتی را به همراه خواهد داشت.

وی افزود: اما درباره اینکه گفته می‌شود این بازی دشمن صنعت بازی‌سازی داخلی است باید گفت که کلش‌آف‌کلنز توانسته در همه جای جهان کاربران زیادی را جذب کند و حتی در کشور آمریکا هم که یکی از قوی‌ترین شرکت‌های بازی‌سازی جهان را دارد رسوخ کرده و کاربران آمریکایی زیادی را دارد اما هیچ یک از مسئولان این کشور‌ها این موفقیت را نقطه مقابل صنعت بازی‌سازی خود محسوب نمی‌کنند و سعی می‌کنند از این بازی الهام بگیرند تا رقیب این بازی را تولید کنند. این منتقد بازی‌سازی می‌گوید: شرکت بازنده کلش آف کلنز سرمایه‌گذاری‌های زیادی روی بازی‌های خود کرده و طبیعتا حق این شرکت است که درآمد خوبی از تلاش خود کسب کند و این درآمدزایی باید از کل جهان باشد. وی افزود: به نظر من، ما باید این حق را برای مردم خود قائل شویم که هر بازی را که مناسب‌تر می‌دانند استفاده کنند و اینکه مانند بازی تراوین دسترسی به آن را محدود کرد حرکت معقولی نیست و توهینی به شعور کاربران است.