عدم آمادگی دستگاه‌ ها، مانع اجرای اقتصاد مقاومتی

موضوع اقتصاد مقاومتی این روزها محور بحث در محافل اقتصادی و در میان کارشناسان و مسئولان در عرصه اقتصاد قرار دارد. اخیرا نیز مجتبی خالصی، رئیس دبیرخانه شورای اقتصاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در اظهارات خود عنوان کرد که تصمیمات ستاد استانی اقتصاد مقاومتی پس از تصویب برای همه دستگاه‌ها لازم‌الاجراست.

این در حالی است که موکول شدن برنامه‌ها و اقدامات دولت به روشن شدن نتیجه برجام و صبر و انتظار برای وقوع این امر، بر توقعات و انتظارات جامعه از دولتمردان و مقامات اقتصادی افزوده است. اما به نظر می‌رسد باوجود برنامه‌ریزی‌هایی که در خصوص عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی صورت گرفته، هنوز بسترهای لازم برای عملیاتی شدن آن وجود ندارد.

موانع عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی

سیـــدمحمـــدحسیــن میرمحمدی، عضو کمیسیون اقتصادی و اصل 90 مجلس با اشاره به وضعیت اقتصادی کشور به «فرصت امروز» گفت: اقتصاد کشور در حال حاضر با مشکلات زیادی رو به رو است که از جمله این مشکلات می‌توان به رکود اقتصادی، عدم توجه به تولید و بنگاه‌های تولیدی و تعطیلی این بنگاه‌ها اشاره کرد. همچنین مشکلاتی مانند عدم توانایی بانک‌ها برای تسهیلات‌دهی و تسهیلات معوق بیش از حد بانک‌ها نیز وجود دارد که اقتصاد کشور را با آن درگیر کرده است.

وی با تاکید بر اهمیت عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی در کشور افزود: در هر صورت رونق اقتصادی باید در کشور ایجاد شود و پس از رونق اقتصادی باید حمایت از تولید نیز شکل بگیرد یعنی در بنگاه‌های بزرگ و کوچک عملیاتی شود. در صورتی که این اتفاقات رخ بدهد می‌توانیم به بحث مهم عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی در سال جاری بپردازیم که امیدواریم این اتفاق بیفتد.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به موانع عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: بدنه دستگاه‌های اداری، وزارتخانه‌ها و مجریان، آمادگی لازم برای عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی را ندارد. یعنی ساختاری که در حال حاضر در نظام اداری وجود دارد ساختار اقتصاد مقاومتی نیست و ساختار یک اقتصاد در شرایط عادی است. با ساختاری که در حال حاضر وجود دارد، قطعا نمی‌توان برنامه‌های اقتصاد مقاومتی را عملیاتی کرد و لازم است که ما در زمینه پیش‌فرض و پیش نیازهای اقتصاد مقاومتی، ساختارهای مورد نیاز برای اجرای اقتصاد مقاومتی را از طریق ایجاد یا حذف یا ادغام، عملیاتی کنیم. به هر حال باید چینشی ایجاد شود که این چینش بتواند پر تحرک، عملیاتی و سریع‌العمل باشد تا بتوانیم با برنامه‌ریزی این اهداف و برنامه‌ها را محقق کنیم.

وی افزود: تمام مسئولان و وزرا درخصوص عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی صحبت می‌کنند اما چه کسی باید این کار را انجام دهد؟

میرمحمدی ادامه داد: بدنه دستگاه‌های اجرایی هستند که باید اقدامات لازم برای عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی را انجام دهند اما به نظر می‌رسد بدنه موجود، آمادگی چنین کاری را با وضعیت موجود ندارد و اگر هم بخواهد تحت فشار قرار بگیرد، ممکن است نتایجی در آخر سال جاری یا سال آینده بگیریم اما قطعا برای اینکه بتوانیم اقتصاد مقاومتی را عملی کنیم باید ساختارها را اصلاح کنیم.

حمایت از تولید ملی

عضو کمیسیون اصل 90 مجلس با تاکید بر حمایت از تولید ملی به‌عنوان یکی از محورهای اساسی و مهم اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: مشکلات و موانع واحدهای تولیدی بر همه روشن و مبرهن است که از جمله آنها می‌توان به نحوه مدیریت بازرگانی کشور، نحوه حمایت از بنگاه‌های تولیدی، ایجاد فضا برای آنها و کمک به واحدهای تولیدی برای فروش محصولات آنها یا ایجاد فرصت برای واحدهای تولیدی و بهره‌ور کردن آنها اشاره کرد. تمام اینها مشکلاتی است که بارها و بارها در مقاطع مختلف به آن اشاره شده است. بنابراین چیزی که باید اتفاق بیفتد، عملیاتی شدن برنامه‌هاست. مشکلات موجود مشکلاتی نیست که نا پیدا و پنهان باشد و بخواهیم آنها را شمارش کنیم. این روزها که روزنامه‌ها را ورق می‌زنیم و سایت‌ها را مشاهده می‌کنیم و گفتار مسئولین را می‌شنویم، همه به‌دنبال مطرح کردن مشکلات و برنامه‌ها هستند، اما عملیاتی کردن این برنامه‌ها باید صورت بگیرد. مشکلات اقتصاد کشور که شناخته شده است اما باید ببینیم از یک هفته تا هفته دیگر چقدر به جلو پیش رفته‌ایم و کدام یک از برنامه‌ها را عملیاتی کرده‌ایم؟ از یک ماه تا ماه دیگر در کدام بخش‌ها حرکت کرده‌ایم و به کدام نتایج دست یافته‌ایم؟ بنابراین باید به جنبه‌های عملیاتی توجه بیشتری داشته باشیم نه صرفا جنبه شناسایی مشکلات.

وی افزود: مشکلات اقتصاد کشور مشخص است. اقتصاد باید راه بیفتد و رونق اقتصادی به جریان بیفتد. وضعیت موجود جز افسردگی فعالان اقتصادی و اینکه کارهای جاری‌شان را انجام دهند و هیچ برنامه و اهدافی برای آینده نداشته باشند، هیچ نتیجه‌ای ندارد. این روزمرگی‌ها و دچار پیچ و خم‌های اقتصادی شدن به بخش‌های اجرایی کشور چه در بخش‌های بیمه و مالیات چه گرفتن مجوز و تمدید مجوز باز گردد. مهم این است که چگونه حرکت کنیم وچه کارهایی انجام دهیم زیرا اکنون ما در نیمه دوم اردیبهشت هستیم. دستگاه‌ها، وزرا و مسئولان اقتصادی باید پاسخگوی مردم باشند و اقدامات‌شان را برای مردم تشریح کنند. این اتفاقات باید بیفتد و نظارت‌های ما از ماهانه به دهه و از دهه به هفتگی تبدیل شود تا اجرایی شدن اهداف و برنامه‌ها را شاهد باشیم.

تاثیرسیاست بر اقتصاد

سیدمحمد حسین میرمحمدی با تاکید بر نقش امید و ناامیدی در اقتصاد کشور افزود: امید و نا امیدی افراد جامعه نسبت به آینده اقتصاد کشور بستگی به این دارد که مسئولین اقتصادی چقدر به مسائل سیاسی و خارجی بها بدهند. متاسفانه مسئولین اقتصادی بیش از حد به این موضوع پرداخته‌اند و درخصوص مسائل بیرونی بیش از اندازه جو انتظاری در جامعه به وجود آمده است. ما در مورد وضعیت اقتصاد کشور با وجود این پتانسیل‌ها و ظرفیت‌ها و گستره جغرافیایی، چقدر از مسائل بیرونی می‌توانیم متاثر باشیم؟ آیا با این ظرفیت ما باید به این فکر کنیم که کشورهای دیگر با ما چه می‌کنند؟ آیا به ما توجه می‌کنند؟ آمریکا و فرانسه با ما چه می‌کنند؟ من فکر می‌کنم چیزی که در دو سال اخیر اتفاق افتاد و همچنان نیز ادامه دارد این است که دائما منتظر هستیم ببینیم بیرون چه اتفاقی خواهد افتاد. این پیگیری‌ها اشکالی ندارد اما این انتظارات را باید با توانمندی پیش ببریم و بتوانیم با روش‌های مختلف اهداف‌مان را محقق کنیم و در جاهایی که مانعی وجود دارد، موانع را از میان برداریم و شیوه‌های جدیدی برگزینیم و مخاطبین جدیدی ایجاد کنیم.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: به هر حال اگر ما خودمان را بیش از حد درگیر این مسائل کنیم، قطعا دشمنان کشور نیز متوجه می‌شوند که دست ما بسته شده است و طبعا بیشتر به‌دنبال خواسته‌های ناحق‌شان می‌روند. به هر حال پیگیری کردن و دنبال کردن شئون سیاسی کشور حق و وظیفه ماست، اما منتظر نگه داشتن وضع اقتصاد در این قضیه - که حداقل در یک سال گذشته کاملا ملموس است - موجب این می‌شود که جو بی‌اعتمادی نسبت به دولت و تصمیمات دولت ایجاد شود و این تصور شکل بگیرد که دولت اصلا معتقد به توانمندی داخلی نیست و دائما منتظر است ببیند خارج از کشور چه اتفاقی می‌افتد. به هر حال این روش به نظر بنده روند صحیحی نیست زیرا روندی که انتظارات و مطالبات مردم را بیشتر می‌کند و توان دولت را برای پاسخگویی کمتر می‌کند به لحاظ شرایط موجود برای دولت، حاصل دیگری نخواهد داشت.

بوروکراسی اداری

عضو کمیسیون اصل 90 با بیان اینکه ساختار اداری موجود ساختاری مناسب برای عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی نیست، افزود: ساختار اداری موجود باید به سرعت اصلاح شود و در این خصوص در مجموعه دولت، بدنه دولت، بخش خصوصی و واگذاری بنگاه‌ها باید یک اراده به‌وجود آید.

وی ادامه داد: چیزی که الان کشورهای توسعه‌یافته به آن رسیده‌اند حرکت است. مدیران ما در حوزه میدان نبرد و وضع اقتصادی در حوزه کار، دربخش کشاورزی در حوزه مزارع و در بخش صنعت در کارخانه‌ها باید دائما در صحنه و میدان باشند. در شرایطی که چنین بوروکراسی در کشور وجود دارد که برای گرفتن یک تصمیم 20 نفر باید نظر بدهند و با وجود پیچیدگی مراحل و سیر مراحل و اینکه هیچ‌کس ریسک‌پذیر نباشد، هیچ اتفاقی در کشور نمی‌افتد.

* ارتباط با کارشناس: M_farazmand_66@yahoo. com