کشور شکلات، ساعت و بانکداری

نام سوییس برای تقریبا تمام مردم دنیا تداعی‌کننده کشور شکلات‌ها، ساعت‌ها و بانکداری نوین است. اما این برداشت جهانی تا چقدر به واقعیت نزدیک است؟ تصور مردم دنیا از سوییس چیست و آیا این تصورات درست است یا غلط؟ فعالیت‌های اقتصادی کشورسوییس بر چه اساسی است؟

تصور اول: مهم‌ترین ماده غذایی صادراتی کشور سوییس، شکلات است.

این تصور، یک برداشت نادرست است. سوییس در صادر کردن انواع قهوه و نوشیدنی بسیار موفق‌تر از صادرات شکلات یا پنیر عمل می‌کند. در سال 2014 کشور سوییس، 2میلیارد فرانک سوییس از صادرات قهوه و 1میلیارد و 800میلیون فرانک سوییس از صادرات نوشیدنی‌های غیر‌الکلی شامل آب و شیر درآمد داشته است، در حالی که درآمد این کشور از صادرات شکلات 800میلیون فرانک و از صادرات پنیر تنها 600میلیون فرانک بوده است.

تصور دوم: سوییس سالانه بیش از 25میلیون ساعت به کشور‌های دیگر صادر می‌کند.

اگر شما هم با این تصور عمومی موافق هستید، باید بگوییم که حق با شماست. در سال 2014، سوییس حدود 28میلیون و 6هزار ساعت مچی و به ارزشی معادل 22میلیارد فرانک سوییس، به سایر نقاط جهان صادر کرده است. در سال 2013، ساعت‌سازی 10.9درصد صادرات سوییس را تشکیل داده و پس از صنعت شیمی و دارو‌سازی با 40درصد و ماشین‌آلات و لوازم الکترونیکی با 16.6درصد سهم صادرات، در رتبه سوم صادرات قرار می‌گیرد. از نظر ارزش، 53درصد از محصولات صنعت ساعت‌سازی سوییس به آسیا و 31درصد به اروپا صادر می‌شود.

تصور سوم: محصولات سوییسی بیشتر از هر کجای دنیا به اروپا صادر می‌شود.

اگر شما هم بر این باور هستید، در اشتباه به سر می‌برید. در حقیقت میزان واردات این کشور بیشتر از صادرات آن به اروپاست به طوری که صادرات محصولات سوییس به اروپا به مبلغ 123میلیون و 515هزار فرانک سوییس، در مقابل واردات این کشور به مبلغ 138میلیون و 373هزار فرانک سوییس قرار دارد.

با این حال با سهم صادرات 58.2درصدی اروپا همچنان نخستین شریک تجاری سوییس باقی می‌ماند. آسیا 22.3درصد و آمریکا 13.2درصد سهم صادرات سوییس را به خود اختصاص می‌دهند و به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم جای می‌گیرند.

تصور چهارم: سوییس در صدر کشور‌های نوآور و پژوهش‌محور قرار دارد.

تا حدودی این تصور به واقعیت نزدیک است. با توجه به اینکه کشور سوییس کمابیش کشوری است کوچک، ولی با این حال تعداد اختراعات ثبت شده آن در مقیاس جهانی کم است. با این حال، سوییس در بین کشور‌های عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در زمینه ثبت اختراعات سرانه پیشتاز است.

در سال 2012، این کشور با 144 اختراع از آمریکا با 44 اختراع پیشی گرفت. به موازات این موفقیت، هزینه‌های تخصیص داده شده به پژوهش، تحقیق و توسعه و رشد تولید ناخالص داخلی این کشور افزایش داشته است، چرا که شاخص ثبت اختراعات سوییس از میانگین کشور‌های عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه بالاتر است.

همچنین از هر سه نیروی کار این کشور یک نفر در زمینه توسعه و تحقیق فعالیت می‌کند. در نهایت و برخلاف اکثر کشور‌ها، هزینه تخصیص داده شده به تحقیق و توسعه از سوی بخش دولتی و عمومی به مراتب از هزینه‌های بخش خصوصی کمتر است. به طوری که 69درصد از هزینه‌های توسعه و پژوهش از سوی شرکت‌های خصوصی تامین می‌شود.

تصور پنجم: بانکداری سوییس و خدمات مالی این کشور نقش مهمی در اقتصاد این کشور ایفا می‌کند.

بله، این تصور کاملا درست است. از نظر ارزش افزوده، 10درصد از درآمد تولید ناخالص داخلی این کشور از امور بانکداری تامین می‌شود. بخش دولتی به تنهایی 18درصد و تجارت هم 16درصد از مابقی تولید ناخالص داخلی را تامین می‌کنند.علاوه بر اینها 5.8درصد از نیروی کار سوییس در بخش خدمات و امور مالی فعال هستند. در مقیاس جهانی، تنها کشور سنگاپور است که با 6.7درصد نیروی کار فعال در عرصه امور بانکداری و خدمات مالی در این زمینه از سوییس جلو‌تر است.

با توجه به ساختار بانکداری این کشور، 46درصد از سهم ارزش افزده از طریق بانک‌ها، 40درصد از طریق بیمه‌ها و 14درصد مابقی نیز از سایر بخش‌های خدمات مالی تامین می‌شود. با این وجود، بانکداری سوییس از رتبه خوبی در سطح بین‌المللی برخوردار نیست. شرکت‌های خدمات مالی و بانکداری سوییسی UBS و CreditSuisse، از لحاظ سرمایه‌گذاری در بازار به ترتیب در رتبه‌های 21 و 35 رده‌بندی موسسات مالی جهان قرار دارند. موسسات بیمه‌گذاری Zurich  و SwissRe هم در رتبه‌های هفتم و هفدهم رده‌بندی جهانی جای گرفته‌اند.

تصور ششم: بخش زیادی از درآمد کشور سوییس از منبع گردشگری تامین می‌شود.

با توجه به اینکه گردشگری سوییس چهارمین بخش اقتصاد این کشور است، این موضوع واقعیت دارد. سالانه 69میلیون گردشگر از این کشور بازدید می‌کنند. ضمن اینکه 70درصد از بودجه گردشگری سوییس دولتی و مابقی از بخش خصوصی تامین می‌شود. درآمد گردشگری این کشور در سال 2014 حدود 35میلیارد دلار بوده است.