صاحب نظران از تاثیرات افزایش تعرفه واردات کاغذ می گویند / کاغذ گران شود کتابخوان کمتر می شود

موضوع افزایش تعرفه واردات کاغذ در محافل صنعت چاپ و نشر با برخی انتقادات و مواضع مختلف روبه رو شده است. بسیاری از صاحب نظران و کارشناسان در این خصوص معتقد هستند هرگونه افزایش قیمت پیرامون تعرفه واردات کاغذ بر افزایش هزینه تمام شده کتاب و سرانه مطالعه کشور تاثیر مستقیم خواهد داشت.

کارشناسان و صاحب نظران در شرایطی به کاهش سرانه مطالعه کتاب در کشورهشدار می دهند که بخش عمده ای از نیاز کشور به این صنعت از طریق واردات از کشورهایی نظیر چین یا کره که از حاصلخیزی بیشتری نسبت به ایران برخوردارند، تامین می شود.

کارشناسان بر این باورند در شرایط فعلی که کشور از منابع آبی مناسب و حاصلخیزی خوبی در بخش چوب و کاغذ برخوردار نیست و ضرورت واردات کاغذ بیش از همه احساس می شود، لازم است به جای افزایش میزان تعرفه واردات کاغذ به شیوه های دیگری درصدد حمایت از تولید کنندگان اندک کاغذ دراین بخش بود.

آنان کاهش هزینه پست برای صادرات نشر و کتاب تا حمایت های مالی با اعطای وام های طولانی مدت یا تعیین نرخ بهره های بانکی متعارف تر یا کمتر و همچنین استفاده از ابزارهای دیگر حمایتی در این زمینه را از جمله ابزارهای دولت در خصوص حمایت از تولید کنندگان عنوان می کنند و متفق القول بر این باورند که هرگونه افزایش قیمت در بخش تعرفه های واردات کاغذ، مستقیم و غیرمستقیم بر سرانه مطالعه در کشور و همچنین نرخ صنایع وابسته به آن تاثیری به مراتب بیشتر از میزان تعیین شده خواهد داشت.

***

رضا حاجی آبادی:

عدم حمایت از نشر منجر به تغییر ذائقه مخاطب شد

رضا حاجی آبادی، مدیر انتشاراتی هزاره ققنوس است. او در خصوص هر گونه افزایش قیمت در تعرفه واردات کاغذ معتقد است که همه اقدامات در این زمینه تمامی مسائل پیرامون چاپ و نشر را تحت الشعاع قرار خواهد داد. او افزایش هزینه های چاپ کتاب تا هزینه های تبلیغات قبل از عید و افزایش هزینه چاپ کتاب برای نمایشگاه سال آینده و حتی افزایش هزینه تبلیغات را متاثر از این موضوع عنوان می کند و می افزاید در سال های اخیر افزایش قیمت چاپ و نشر کتاب منجر به ورود نویسندگان ضعیفی در عرصه کتاب و نویسندگی شد که در نهایت سلب اعتماد مخاطب یعنی خواننده ایرانی را در پی داشت؛ خوانندگانی که اکنون به دلیل از دست دادن اعتماد نسبت به کیفیت کتاب های تولیدی ترجیح داده اند تغییر ذائقه بدهند.

از نظر شما به عنوان یک ناشر افزایش قیمت تعرفه واردات کاغذ چه تاثیری بر میزان مصرف و مصرف کننده و صنعت چاپ و نشر در کشور خواهد داشت؟

عنوان می شود که 5 درصد بر تعرفه واردات کاغذ اضافه خواهد شد اما همین 5 درصد مطمئن باشید تا افزایش 15درصدی در چاپ و نشر کتاب و هر آنچه که به صنعت چاپ مربوط خواهد شد منجر می شود.

این افزایش قیمت برای چاپخانه داران بهانه خوبی برای افزایش قیمت خواهد شد و ناشر نیز متاثر از این افزایش قیمت بر قیمت کتاب اضافه خواهد کرد، البته تنها کتاب متاثر از این افزایش تعرفه نخواهد بود بلکه سایر صنایع وابسته به کاغذ نظیر تمام کارهای تبلیغاتی تا نمایشگاه کتاب سال آینده، کلیه صحافی های کتاب، چاپ، هزینه نشر روزنامه و مجلات، هزینه مقالات دانشگاهی و هزینه هایی که تحت عنوان دفتر و کتاب کودکان و نوجوانان در سبد کالایی خانوار ها قرار دارند متاثر از این افزایش قیمت تعرفه واردات کاغذ خواهند بود و افزایش قیمت خواهند داشت.

آیا حمایت های لازم از ناشران در بخش چاپ و نشر کتاب در راستای کاهش قیمت چاپ پاسخگوی نیاز مخاطب بوده است؟

سال های گذشته نیز بارها عنوان شد که اگر تولید کاغذ یا واردات کاغذ با افزایش قیمت مواجه شود طی عناوین مختلف از این صنعت در داخل کشور حمایت های لازم به عمل می آید اما در عمل چیزی ملاحظه نشد.

به عنوان نمونه قرار بر خرید کتاب در حجم انبوه بود که این اتفاق از سوی دولت ها عملی نشد و خرید کتاب از ناشران نیز رانتی شد، اکنون نیز اگر سازمانی نظیر شهرداری میلی بر خرید کتاب داشته باشد از واحد ها و انتشاراتی های زیرمجموعه خود این سازمان خرید می کند پس حمایت از ناشران در معنایی که قول داده شده بود عملیاتی نشد و دچار حواشی رانتی شد. از سویی دیگر ما بارها در خصوص افزایش قیمت و تاثیر آن روی مخاطب نهایی که مردم باشد به وزیر ارشاد نامه نوشتیم اما تاثیری نداشت.

منظور از حمایت چه حمایت هایی است؟

مثل خرید کتاب توسط دولت که صورت نگرفت یا تشکیل تشکل هایی برای حمایت از صنعت چاپ و نشر که انجام نشد، یا خود من بارها چندین جشنواره با نام داستان و شعر برگزار کردم که از حمایت کافی دولت برخوردار نبود یا هنوز هم حتی حق مولف و تالیف کنندگان کتاب در حوزه چاپ و نشر در این بخش جدی گرفته نمی شود؛ اینها حمایت هایی است که نیازمند رسیدگی و عملیاتی شدن است.

در این خصوص بارها عنوان شده بود که تصمیم بر حمایت از تولید کنندگان است ولی سازو کاری که وزارت ارشاد در پیش گرفت منجر به خریدوفروش بن کتاب و کارت خرید کتاب در بازار کتاب شد، بنابراین این قبیل حمایت ها به جای حمایت از تولید کتاب به خریدار کتاب تبدیل شد که سود و منفعتی برای ناشر یا نویسنده کتاب نداشت.

***

عقاب علی احمدی:

هزینه پست کتاب رایگان شود

عقاب علی احمدی، مدیر انتشاراتی هزار کرمان است. او در خصوص افزایش تعرفه واردات کاغذ معتقد است این کار عملا به کار نشر کتاب، انتشارات و صادرات کتاب و فرهنگ دستور زبان فارسی لطمه خواهد زد. او بر این باور است کشوری نظیر هندوستان در شرایطی توانست به دومین کشور کتابخوان در جهان تبدیل شود که از پست رایگان برخوردار بود، چرا که با ارسال رایگان کتاب به زبان هندوی توانست از کلیه شهروندان و همزبانانش درتمام نقاط کشور هند حمایت های لازم را به عمل آورد و درتکثیر و گسترش فرهنگ سرزمینش به مردمان همزبان و دوستدارش عملکرد خوبی داشته باشد.

از نظر شما افزایش 5 درصدی تعرفه واردات کاغذ چه تاثیری در میزان مصرف و چاپ و نشرخواهد داشت؟

اگر این اتفاق بیفتد باعث افزایش قابل توجه قیمت کتاب و نشر در داخل کشور خواهد شد. باید یادآور شوم ما در سال 1390 یکباره قیمت کاغذ از  بندی 14 هزار تومان به 80 هزار تومان رسید، به عبارتی قیمت پنج برابری حاکم شد که اگر کتاب های خودمان را آن زمان چاپ نکرده بودیم مطمئنا اکنون با سودی پنج برابری مواجه بودیم در حالی که ما تا سه سال با همان قیمت قبلی به فروش کتاب هایمان ادامه دادیم و اکنون نیز با افزایش قیمت نادری به کار سابق یعنی نشر و چاپ کتاب ادامه می دهیم.

در شرایط فعلی نیز اگر این افزایش تعرفه واردات بر این صنعت و صنایع وابسته به آن تحمیل شود ما با افزایش چندین برابری در نشر کتاب و سایر صنایع روبه رو خواهیم شد که به کاهش متقاضی یا خریدار منجر می شود و همین کاهش متقاضی برای نشر و چاپ منجر به ورشکستگی این صنعت و صنایع وابسته به آن می شود، چرا که همین امروز نیز در حوزه چاپ و نشر کتاب، به کتاب به عنوان یک کالای تفننی نگاه می شود و خوانندگان کتاب تمایل چندانی برای هزینه های بالا در این بخش ندارند، اگر به همین مردم بگویید با 3میلیون یک تبلت خوب می توان خرید برای این تبلت 3میلیونی هزینه می کنند اما برای یک قفسه کتاب با قفسه چوبی به مبلغ یک میلیون تومان کمتر هزینه می کنند، به عبارتی چاپ و نشر کتاب با بازار خوبی روبه رو نیست و اکنون نیز با افزایش قیمت تعرفه واردات کاغذ قدر مسلم با کاهش میزان خریداران و در نهایت ورشکستگی صاحبان صنعت چاپ و نشر مواجه می شویم.

این در حالی است که از دو سال گذشته تا الان کلیه خدمات مربوط به چاپ کتاب دو برابر شده است و دولت نیز با حذف سوبسید کتاب به حد کافی منجر به گرانی چاپ و نشر کتاب و مقالات پژوهشی در کشور شده است، پس هر اقدامی در این خصوص به کاهش خریدار آن هم خریدار مقوله علم و فرهنگ منجر خواهد شد.

در سه سال گذشته دولت از دادن اعتبار به دانشگاه های ایران برای تجهیز کتابخانه های دانشگاهی و خرید کتاب های تازه برای آنها خودداری کرده است و با این کار، بخشی از فروش پژوهشگاه ها و ناشرانی که ناشر «پژوهش» هستند، از دست رفته است.

اگر کوشش در برنامه ریزی و اجرای «اقتصاد مقاومتی» را که ناگزیر در پیوند با «تولید علوم انسانی و تجربی» است بر فهرست سیاست های نظام سیاسی بیفزاییم که سیاست هایی چون «مبارزه با تهاجم فرهنگی» و «بالندگی فرهنگ ملی» و «بازجان بخشی به عناصر خرده فرهنگ ها» در آن دیده می شود، و به چگونگی اجرای موفقیت آمیز آن بیندیشیم، بی تعارف باید بگوییم که تمام این موارد در سایه «ارزان بودن کالای فرهنگی» و «رونق تولید کالای فرهنگی» میسر خواهد بود. ما که می خواهیم به «استقلال فرهنگی، اقتصادی و سیاسی» دست پیدا کنیم، آیا اعتبار و بودجه کافی را برای «پژوهش» که زیرساخت طبیعی هر کوشش ملی است، فراهم کرده ایم؟

در چند سال گذشته، حذف یارانه کاغذ و پرداخت آن به دانشجویان و اهل قلم و فروش بن کاغذی و الکترونیک کتاب در نمایشگاه های کتاب، ناکارآمدی و بی ثمربودن خود را به نمایش گذاشت.

با افزایش 15 تا 20درصدی و سالانه بهای کالا و خدمات، کدام کتابخوان می تواند همچنان خریدار کتاب باقی بماند؟ هنگامی که کتابخوان کتاب نخرد، انتشاراتی به پایان راه خود می رسد و سال های بسیاری باید بگذرد تا انتشاراتی دیگری پدیدار شود. در فاصله بسته شدن یک کتابفروشی یا بنگاه انتشاراتی تا بازشدن و گشایش کتابفروشی و دفتر نشر دیگر، برای سال ها، بخشی از کشور از دسترسی به کالای فرهنگی محروم می شود؛ محرومیتی که با هیچ پولی، درمان شدنی نیست.

افزایش تعرفه هر چند سال یک بار صورت می گیرد؟

معمولا نباید به تناوب این کار صورت بگیرد، باید یادآور شد؛ در صورتی که کاغذ در یک کشور از ثبات قیمت برخوردار باشد می تواند به پیشبرد اهداف علمی، معنوی و اقتصادی در آن کشور منجر بشود. در شرایط فعلی برای مبارزه با تهاجم فرهنگی و استفاده کلیه شهروندان ایرانی در داخل کشور و خارج از ایران و حتی همزبانان ما در افغانستان یا تاجیکستان، ارسال کتاب با دستور زبان فارسی در دستور کار بود که با افزایش قیمت کتاب نه فقط در صنعت نشر و چاپ که بیشتر در هزینه پست و ارسال کتاب این کار نیز برای ناشر و چاپخانه دار با مشکل روبه رو شد و از آنجایی که به دلیل افزایش هزینه پست و چاپ و نشر کتاب از تعداد خریدار کاسته شد از تعداد و حجم صادرات این کالای فرهنگی و استراتژیکی نیز کاسته شد.

شما به کشور هندوستان نگاه کنید. این کشور به دلیل برخورداری از هزینه پست رایگان از امکان ارسال کتاب رایگان و افزایش سطح علم و فرهنگ هندی برخوردار است در صورتی که در ایران هر روز به سمت افزایش تمام هزینه های چاپ و نشر کتاب و بخش های علمی و فرهنگی کشور می رویم، پس نمی توانیم در تکثیر فرهنگ ایرانی و مبارزه با تهاجم فرهنگی دست به اقدامات مفیدی بزنیم.

***

لیلی گلستان:

با ممیزی های سلیقه ای کتاب خواندن دیگر لذتی ندارد

لیلی گلستان، نویسنده و مترجم کتاب است. او درخصوص تاثیر افزایش 5 درصدی تعرفه واردات کاغذ بر این باور است که با توجه به ممیزی های سلیقه ای صورت گرفته در حوزه کتاب که بیشتر منجر به کاهش تعداد خوانندگان کتاب شده است این موضوع نیز منجر به افزایش قیمت کتاب خواهد شد؛ کتابی که تا پیش از این نیز تعداد خوانندگان آن متاثر از سلیقه های اعمال شده کاهش یافته بود با این رویه موضوع خوانندگان کتاب و خریداران آن بیشتر تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

از نظر شما افزایش 5 درصدی تعرفه واردات کاغذ چه تاثیری بر صنعت چاپ و نشر و همچنین صنایع فرهنگی وابسته به آن خواهد داشت؟

وقتی کاغذ گران شود، بالطبع قیمت کتاب هم گران  و امکان خریدش هم کم می شود. فعلا که سرانه کتاب خواندن در مملکت ما در قیاس با بقیه کشورها بسیار پایین است، حالا با این وضع جدید پایین تر هم خواهد آمد.

افزایش تعرفه واردات کاغذ بر میزان مصرف، مصرف کنندگان و همچنین میزان مطالعه مردم و جوانان، چه تاثیری خواهد داشت؟

به دلیل ممیزی های سلیقه ای مدت هاست کتاب خواندن دیگر لذتی ندارد، چرا که می دانیم کتاب هایی که قرار است بخوانیم چند صفحه ای کم دارند یا تغییر و تبدیل هایی در آنها اعمال شده که بی اعتمادی خواننده را در پی دارد. حالا همین کتاب مثله شده گران تر هم می شود. به به ! به این می گویند نور علی نور.