مزیت ثبات سیاسی را به نقطه ضعف تبدیل نکنیم

حضور فدریکا موگرینی، رئیس اتحادیه اروپا و هفت عضو ارشد اداره‌کننده بخش‌های گوناگون بزرگ‌ترین اتحادیه اقتصادی جهان در ایران آیا از سر تصادف است یا اینکه موگرینی و همکاران ارشدش قصد تفریح دارند؟ بدون چون و چرا باید پذیرفت که ورود رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا یا نخست‌وزیر ایتالیا که چندی پیش به ایران آمد برای اهداف بزرگ‌تر سیاسی- اقتصادی است. آنهایی که به منابع تحلیلی غرب دسترسی دارند نیک می‌دانند که کشورهای بزرگ اقتصادی از امروز و فردای نزدیک اقتصاد ایران اطلاعات دقیق دارند و چیزی از چشم آنها پنهان نیست.

به طور مثال آنها می‌دانند که در حال حاضر ایران درآمدهای ارزی مازاد بر نیازهای اساسی ندارد که بخواهد با آنها کالای تولیدی غربی‌ها را وارد کند و آنچه وارد می‌شود در حد نیازهاست. علاوه بر این غربی‌ها اطلاعات کافی از بازار جهانی نفت در سال‌های آتی و دست‌کم تا پنج سال آینده را دارند و می‌دانند که ایران دیگر دارای درآمدهای افسانه‌ای نفت همانند دوران فعالیت دولت‌های قبلی نخواهد بود. 

به این ترتیب شاید برخی بپرسند هدف از این میزان رفت و آمد شرکت‌های بزرگ غربی به ویژه اروپایی به تهران چیست. به نظر من روسا و مدیران عامل غول‌های اقتصادی از چند چیز اطلاعات و تحلیل کافی و عمیق دارند که یکی از مهم‌ترین آنها وجود ثبات اجتماعی- سیاسی ژرف موجود در ایران است. به همین خاورمیانه نگاه کنید، عربستان درگیر نبرد در یمن است و منازعات درون هیات حاکمه آن فزاینده است و ترکیه به عنوان کشور مهم منطقه با اقتصاد بزرگ درگیر مسائل داخلی و سیاست خارجی تنش‌آفرین است و عراق نیز هنوز ثبات کافی ندارد.

این سه کشور بزرگ اقتصادی خاورمیانه، فاقد جذابیت امنیتی برای سرمایه‌گذاری‌اند و فقط ایران است که ثبات دارد. از سوی دیگر اگر وضع پنج کشور مشهور به «بریکس» را موردتوجه قرار دهیم مشاهده می‌کنیم که آفریقای جنوبی، روسیه و برزیل رشدهای منفی را تجربه می‌کنند و رشد اقتصاد چین کاهنده شده است و فقط هند است که رشد مثبت دارد. پس این سرزمین‌ها نیز فاقد جذابیت و استعداد کافی برای جذب سرمایه‌هاست.

ایران اما کشوری است با جمعیت بالا و تحصیلکرده و درآمدهای قابل‌توجه و از همه مهم‌تر نیازمند سرمایه‌گذاری در همه بخش‌هاست و جذابیت‌ سیاسی نیز دارد. این شرایط را باید خوب تحلیل کرد و از مزیت‌های این مقطع از تاریخ امروز کارآمدترین بهره‌برداری را برای رشد ایران در دستور کار قرار داد. این موقعیت‌های تاریخی ممکن است زودگذر باشند و احتمال برگشت آنها ناچیز است. منازعات قدرت در داخل این سرزمین باید به سویی هدایت شود که ثبات سیاسی موجود که مزیت امروز ایران است به نقطه ضعف تبدیل نشود.

* تحلیلگر مسائل ایران