فاصله معنادار میان تولید و مصرف

کمی به اطراف خود توجه کنید و به نوع پوشش همکاران، دوستان و آشنایان خود بیشتر دقت داشته باشید، می‌بینید که تقریباً از هر سه نفر دو نفر به نوعی پوشش خود را از مصنوعات پارچه جین انتخاب کرده‌اند و با توجه به آداب و فرهنگ اجتماعی خود از آن استفاده می‌کنند، به این دلیل که علاوه بر تنوع طرح و رنگ موضوع مقاومت و ماندگاری در این زمینه نیز تعیین‌کننده بوده است. اما نکته جالب در این زمینه مربوط به تولید و استفاده از پارچه جین برای دوخت پوشاک است؛ پارچه‌ای که به اعتقاد کارشناسان صنعت نساجی جزو یکی از ساده‌ترین نوع پارچه‌ها برای تولید است و هر تولیدکننده‌ای که دستگاه‌های معمول بافندگی را در اختیار داشته باشد می‌تواند در این زمینه گام برداشته و زمینه فعالیت اقتصادی مناسبی برای خود دست و پا کند.

این درحالی است که همه می‌دانیم ایران به‌عنوان کشوری است که از گذشته‌های دور در صنعت نساجی و تولید مصنوعات پارچه‌ای، حرفی برای گفتن داشته ولی اکنون به اعتقاد بسیاری از کارشناسان به‌رغم وجود زیرساخت‌های مناسب در این زمینه با دنیای واقعی و حرفه‌ای تولید پارچه، فاصله‌ای بسیار معنادار به خود دیده است.

آمار دقیقی در دست نیست

با توجه به روند استفاده و تنوع موجود مصنوعات جین در بازارهای متفاوت کشورمان این موضوع به ذهن اکثر خریداران خطور می‌کند که گردش اقتصادی قابل قبولی در این زمینه وجود دارد و می‌توان با استفاده از آمار و اطلاعات موجود صاحب‌نظران در این زمینه گام‌های مؤثرتری درباره تولید و نحوه سرمایه‌گذاری در این زمینه برداشت، اما اگر در این زمینه بیشتر کنجکاوی کنیم می‌بینیم همانند بسیاری از صنایع دیگر نبود آمار و اطلاعات دقیق در تولید پارچه جین باعث شده تا امکان تجزیه و تحلیل نمونه‌های موفق سرمایه‌‌گذاری وجود نداشته باشد.

با توجه به اطلاعات میدانی و گسسته‌ای که «فرصت امروز» به دست آورد اکنون تنها سه مرکز تولید پارچه جین به صورت حرفه‌ای در کشورمان فعالیت می‌کنند که در یزد، اصفهان و خوی واقع شده‌اند اما این مراکز به واقع تأمین‌کننده نیازهای داخلی نیستند چون با توجه به خطوط بافت نصب شده در مجموع تنها امکان تولید 25 تا 30میلیون متر پارچه جین وجود دارد درحالی‌که میزان مصرف کشورمان بسیار بالاتر از این ارقام است.

کارشناسان صنعت نساجی در این زمینه معتقدند اگر فاصله معنادار میزان مصرف و تولید را خوب بررسی کنیم، می‌بینیم که این فاصله با واردات عمدتا قاچاق و غیرقانونی انواع و اقسام پارچه‌های جین از کشورهایی چون بنگلادش، پاکستان، هند، ترکیه و چین پر شده و همین موضوع نفس تولید پارچه در بخش‌های مختلف را به شماره انداخته است.

نظر اصناف و اهالی بازار

امیر قدیمی‌نژاد، رئیس اتحادیه بنکداران پارچه در این مورد می‌گوید: سه کارخانه فعال در ایران جین را با کیفیت خوب تولید می‌کنند ولی تولیدات این کارخانه‌ها جوابگوی نیاز بازار نیست و تنها حدود 50درصد از حجم مصرفی بازار را تولید می‌کنند و بقیه وارد می‌شود. قدیمی‌نژاد در ادامه اضافه می‌کند که با وجود بهره‌های بانکی و ارزش‌افزوده مالیاتی که گریبانگیر صنوف تولیدی شده است، اهالی بازار صلاح می‌دانند که خود را درگیر این پروسه نکنند. ولی اگر حمایتی که گفته می‌شود به واقع از بخش تولید صورت بگیرد، ظرفیت‌های خوبی در این بازار وجود دارد.

اما در حال حاضر بحث‌های مالیاتی و غیره نقدینگی را به سمت و سوی واردات قاچاقی پوشاک سوق داده است و صنعت نساجی هر روز بیشتر رو به زوال می‌رود تا جایی که در بازار امروز این جمله معمولاً شنیده می‌شود که راست‌قامتان نساجی هم به زانو درآمده‌اند در مقابل پوشاک قاچاق و مالیات ارزش افزوده به بهانه حمایت از حقوق مصرف‌کننده. مالیات ارزش افزوده امروزه مهم‌ترین مشکل نساجی است که تورم نسبی را در بازار فروش پارچه ایجاد کرده و صنعت تولید نساجی را زمین زده است. در واقع هنوز نساجی جان نگرفته دولت از این صنعت مریض و بیمار ارزش افزوده می‌گیرد.

دردسرهای تکنولوژی‌های نوین

شاید در نگاه اول تنها تولید پارچه‌های آبی‌رنگ نوستالژیک جین به نوعی چرخه تولید را تمام کرده باشد اما براساس آنچه در دنیای تولید پارچه وجود دارد، مراحل تولید از ریسندگی تا تکمیل ادامه خواهد داشت که پارچه جین نیز یکی از این مصنوعات است. بنابراین وقتی نخ‌های پنبه‌ای در این نوع پارچه به کار گرفته می‌شود موضوع رنگرزی و البته خطوط تکمیلی نیز بسیار خودنمایی خواهد کرد مواردی که امروز به نوعی زمینه ورود تکنولوژی‌های نوین شده و حتی  «فناوری نانو» را به دنیای نوستالژیک جین ایجاد کرده است.

در همین رابطه مهندس فرزاد اصفهانی، کارشناس نساجی به «فرصت امروز» می‌گوید: موضوع استفاده از فنا‌وری‌های نوین در تولید پارچه اگرچه می‌تواند برای بهبود کار مفید باشد اما در پاره‌ای موارد می‌تواند زمینه بی‌اعتمادی خریداران را نیز به همراه داشته باشد. چون گاهی اوقات استفاده از تکنولوژی‌های نوین می‌تواند در کیفیت محصول تأثیر متفاوتی داشته باشد.

اصفهانی با تأکید بر استفاده از نخ پنبه در تولید پارچه جین افزود: یکی از خصوصیات پارچه جین موضوع مقاومت در قبال سوختگی و البته جذب رطوبت است که این خصوصیت اصلی تار و پود پنبه‌ای است، ولی برخی از تولیدکنندگان برای ایجاد ماندگاری بالاتر در این نوع پارچه پای پلی‌استر را در تولید پارچه جین باز کرده و همین موضوع باعث شده تا خریداران نسبت به استفاده از جین واقعی درگیر دوگانگی معناداری شوند.

این متخصص تولید پارچه درباره کاهش قیمت محصولات غیرواقعی جین گفت: اگر تولیدکننده از پلی‌استر در تولید پارچه جین استفاده کند به نوعی هزینه‌های خود را تا 40درصد کاهش داده که دور از آگاهی متقاضیان با همان قیمت پارچه اصلی روانه بازار می‌کند. وی در ادامه تصریح کرد: تکنولوژی همیشه باعث کاهش کیفیت نیست، بلکه در سیستم سنگ‌شویی در تولید پارچه جین یکی از مهم‌ترین روش‌هایی که امروز می‌تواند باعث حفظ کیفیت و البته کاهش قیمت باشد استفاده از تکنولوژی نانو است که باید به آن دقت داشته باشیم.