عطش چین برای ذخیره نفت از سقوط بیشتر قیمت در بازارهای جهانی جلوگیری خواهد کرد

با ارزان‌شدن نفت در بازارهای جهانی چینی‌ها فرصت را مغتنم شمرده و به پر کردن ذخایر استراتژیک‌شان با نفت ارزان اقدام کرده‌اند.

در همین رابطه وال استریت ژورنال، گزارش کرده که شرکت ملی نفت چین در ماه اکتبر سال جاری و در معامله‌ای که در سنگاپور صورت پذیرفته است به خرید مقادیر قابل توجهی نفت اقدام کرده که این میزان بزرگ‌ترین محموله نفتی بوده که تاکنون توسط این شرکت خریداری شده است. به نظر می‌رسد، خرید این مقدار نفت پس از آن صورت گرفته که میزان نفت مصرفی چین در ماه سپتامبر برای بار دوم به بالاترین حد ممکن رسید.

در این میان ذکر این نکته ضروری است که شاخص نفتی دوبی/ عمان یک شاخص نفتی برجسته برای نفت‌صادراتی از خاورمیانه محسوب شده و امکان معامله در سنگاپور را دارد، معامله نفتی اخیر چین به شهادت فعالان بازار نفت در همین راستا و در سنگاپور صورت گرفته است.

البته اقدام اخیر چین در خرید این حجم قابل توجه از نفت خام به هیچ‌عنوان عجیب نبوده، چرا که این کشور قصد دارد تا مخازن استراتژیک و رو به گسترش نفتی‌اش را پر کرده و در مواقع بروز بحران‌های جهانی که به ایجاد اختلال احتمالی در شبکه توزیع و فروش نفت‌خام منجر خواهد شد، از آن استفاده کنند. در همین راستا به نظر می‌رسد خرید ماه اکتبر چین نیز برای پر کردن ذخایر استراتژیک این کشور بوده است، هرچند که کاهش قابل توجه قیمت نفت در هفته‌های اخیر نیز دلیل دیگری برای خرید و انباشت نفت از سوی پکن است.

نکته جالب اما در این میان آن است که چین با الگوبرداری از ذخایر نفت ایالات متحده امریکا قابلیت ذخیره کردن هفتصد میلیون بشکه نفت خام را دارد.

نکته قابل ذکر در این بین تعهد ایالات متحده امریکا و 28 کشور دیگر عضو آژانس بین‌المللی انرژی نظیر ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و اغلب کشورهای صنعتی غربی به ذخیره و انباشت نفت‌خام برای مدت 90 روز است. گفتنی است آژانس انرژی در سال 1973 میلادی و در حین جنگ میان اعراب و اسرائیل و قطع صادرات نفت از سوی اعراب تاسیس شد. همچنین اعضای این آژانس متعهد هستند تا با همکاری همه جانبه با یکدیگر با هرگونه کاهش یا کمبود نفت خام در بازار مقابله کنند.

اگرچه چین عضو آژانس بین‌المللی انرژی نیست، اما به دنبال ساخت و انباشت ذخایر استراتژیک خود بوده و پیش از این با اعلام جزئیات ساخت تاسیسات مورد نیاز برای ذخیره نفت خام قصد دارد که تا سال 2020 میلادی ذخایرش را برای تامین نفت‌خام به مدت صدروز افزایش دهد. براساس میزان نفت مصرفی چین، در حال حاضر به نظر می‌رسد در صورتی که چینی‌ها بخواهند به اهداف از پیش تعیین شده خود برای ذخایر استراتژیک‌شان دست یابند به 680 میلیون بشکه نفت‌خام نیاز دارند. نخستین فاز ساخت مخازن مورد نیاز را برای انباشت نفت در سال 2009 آغاز شد که ظرفیت ذخیره 103 میلیون بشکه نفت خام داراست. زمانی که چین فاز دوم ساخت تاسیسات مورد نیاز را برای ذخیره نفت به اتمام برساند 169 میلیون بشکه نفت خام به ظرفیت کنونی این کشور افزوده خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود، فاز دوم ساخت مخازن موردنیاز برای ذخیره نفت خام در سال 2015 به اتمام برسد.

در همین رابطه و در ابتدای سال 2014 ذخایر نفت‌خام چین 160 میلیون بشکه برآورد شده که بیشتر این مخازن ذخیره نفت در نزدیکی پالایشگاه‌ها و در امتداد ساحل شرقی چین قرار دارند. پیش‌تر در سال جاری چین به میزان قابل توجهی آغاز به انباشت نفت کرد و بر همین اساس روزانه ششصد هزار بشکه نفت‌خام به ذخایر استراتژیک خود افزود، خرید شانزده محموله بزرگ نفتی توسط چین در ماه آوریل بزرگ‌ترین خرید چین در بازار نفت بوده که به نظر کارشناسان بازار نفت افزایش ذخایر استراتژیک این کشور عمده‌ترین دلیل این خرید بوده است.

گفتنی است، خرید‌های عمده چین در بازارهای جهانی در ماه اکتبر نیز با خرید چهل محموله عظیم نفتی دیگر در سنگاپور ادامه یافته و 21 میلیون بشکه نفت دیگر به ذخایر این کشور افزوده شده است. نکته قابل تامل در این میان آن است که چین زمانی که تاسیسات انباشت نفتش را گسترش نمی‌دهد، به میزان بسیار کمتری در بازار نفت می‌خرد، برای مثال، در تابستان گذشته این کشور به طور متوسط ماهانه سه محموله نفتی را خریداری کرده است.

مانند دیگر خریداران نفت در دنیا چین نیز زمانی که قیمت‌ها ارزان است، به خرید اقدام می‌کند. به‌عنوان مثال شاخص نفت دوبی/ عمان در ماه اکتبر سی دلار در هر بشکه در مقایسه با ماه ژوئن که قیمت هر بشکه نفت‌خام به 115 دلار در هر بشکه می‌رسید، ارزان‌تر است. این کاهش قیمت این امکان را برای چین فراهم کرد تا مخازن نفتی‌اش را با نفت ارزان‌تری پر کند. لازم به ذکر است، چنانچه چین محموله اخیر نفتی‌اش را در تابستان خریداری می‌کرد، ناچار بود رقمی حدود پانصد الی ششصد میلیون دلار بیشتر برای نفت مورد نیازش پرداخت کند.

همان‌طور که بارها در گزارش‌های متعدد اشاره شده، کاهش تقاضا برای نفت در بازارهای جهانی که دلیل عمده آن کاهش تقاضای چین برای نفت بوده از جمله دلایل مهم کاهش قیمت‌ها بوده است. در این میان بد نیست که اشاره کنیم میزان تقاضا برای نفت در چین تنها دو درصد افزایش داشته که این میزان در 25سال اخیر کمترین مقدار افزایش تقاضا برای نفت در این کشور بوده است. اما با در نظر گرفتن عطش شدید چین برای پر کردن ذخایر استراتژیک نفتی‌اش میزان تقاضا قطعا افزایش خواهد یافت و این به سود کشورهای تولید‌کننده نفت‌خام خواهد بود، زیرا افزایش تقاضا از سوی چین از سقوط بیشتر قیمت‌ها در بازار جلوگیری خواهد کرد.

در همین ارتباط، موسسه مالی و بانکی گلدمن ساکس با انتشار گزارشی در انتهای ماه اکتبر که به‌شدت با پیش‌بینی قبلی این موسسه در مورد قیمت نفت در تناقض بود، اعلام کرد که قیمت نفت تا بشکه‌ای 70دلار در اوایل سال 2015 میلادی سقوط خواهد کرد، با وجود این گزارشات و همچنین نشست آتی اوپک در انتهای ماه نوامبر چین بدون توجه به این تحلیل‌ها و تحولات منتظر ارزان‌تر شدن قیمت‌ها نبوده و به دنبال خرید نفت ارزان و انباشت آن است.

حال باید دید این افزایش تقاضا از سوی چین تا چه‌حد به ثبات یا افزایش احتمالی قیمت نفت در بازارهای جهانی کمک خواهد کرد؟ آیا کشورهایی نظیر عربستان سعودی برای کسب سهم بیشتری از بازار باز هم افزایش تولید و کاهش قیمت خواهند داشت یا به ثبات و افزایش احتمالی قیمت نفت‌خام رضایت خواهند داد.