شرکت فولاد مبارکه اصفهان، ستاره نو‌ظهور فولاد جهان

پیتر مارکوس یکی از بزرگ‌ترین کارشناسان و تحلیلگران صنعت فولاد جهان پس از بازدید سال گذشته از شركت‌های بزرگ فولادسازی و سنگ‌آهنی ایران در گزارش تفضیلی در یکی از بزرگ‌ترین انجمن‌های فولادی جهان (World Steel Dynamics) نظرها و تحلیل‌های خود را از صنعت فولاد ایران منتشر کرد که در ادامه بخش‌های مهم این گزارش را مرور می‌کنیم.

به گزارش خبرنگار «فرصت‌امروز» از اصفهان، مارکوس در تحلیل صنعت فولاد ایران چنین می‌نویسد: «ایران ستاره پر‌فروغ بازارهای فولاد جهان به‌شمار می‌آید و در این میان فولاد مبارکه اصفهان بزرگ‌ترین فولاد‌ساز ایران و درخشان‌ترین ستاره در حال ظهور است.»

وی در گزارش اخیر خود در خصوص فولاد مبارکه اصفهان چنین اظهار داشت: شركت فولاد مباركه، بزرگ‌ترین فولادساز ایران كه 60درصد از سهم ورق‌های فولادی و محصولات فرعی آن را در اختیار دارد، درخشان‌ترین ستاره در حال ظهور محسوب خواهد شد. این شركت، در كنار تولیدات كم‌هزینه‌ای از جمله تولید فولاد نورد شده با هزینه كمتر از 300دلار در هر تن تولید، شرایط آن را فراهم كرده تا ظرفیتش را با سرمایه‌گذاری‌های كم‌هزینه افزایش دهد. از طرفی به‌دنبال آن است كه جایگاه قدرتمند كنونی خود را در بازار داخلی بهبود بخشد، در این میان، گروه مدیریتی با صلاحیت و داشتن یك مدیرعامل دوراندیش هم مسیر آسان‌تری را برای آن ترسیم می‌كند.

این گزارش حاکی است مارکوس، براساس اطلاعاتی كه در سفر خود به ایران كسب کرد، اذعان داشت: باید با قاطعیت بگویم كه صنعت فولادسازی ایران در دهه آینده یكی از «ستاره‌های در حال ظهور» جهان خواهد بود؛ آن هم در حالی كه بحران اقتصادی وجود دارد و در مقابل، بسیاری از فولادسازان جهان مانند چین افول خواهند كرد.

وی یادآور شد: تقویت ریال در برابر دلار، هزینه بالای تامین مالی، كمك نكردن مستقیم دولت، كمبود آب، اتمام ذخایر سنگ‌آهن روباز و حركت به سمت معادن زیرزمینی، كمبود خطوط ریلی، بهره‌وری پایین منابع انسانی و... در آینده فشار هزینه‌ای زیادی به فولادسازان ایران وارد می‌كند، بنابراین در دهه آینده، فولادسازان ایرانی با مشكلات متعددی روبه‌رو خواهند شد.

پیتر مارکوس خاطرنشان کرد: با وجود تمام این مشكلات، رفع تحریم‌ها و دستیابی اقتصاد ایران به بازار كشورهای خارجی، روزنه‌های امیدی را برای صنعت فولاد ایجاد كرده است. با این شرایط، مخاطرات و مشكلات فولاد ایران كمتر از بسیاری از رقبای خارجی خواهد بود.

کارشناس و تحلیلگر بزرگ صنعت فولاد جهان گفت: در كنار رفع تحریم‌ها و بهبود شرایط، عوامل دیگری هم وجود دارند كه فرصتی برای موفقیت صنعت فولاد ایران فراهم می‌كنند. چشم‌انداز تقاضا برای فولاد مساعد است، زیرا دسترسی به انرژی ارزان‌قیمت (چه نفت و گاز و چه برق) از مزایای صنعت فولاد است ضمن اینکه هزینه استخراج سنگ‌آهن از معادن ایران هم به‌طور نسبی پایین است و موقعیت جغرافیایی خوبی را برای صادرات دارد.

وی با اشاره به ظرفیت خوبی که برای گسترش كارخانه‌های استفاده‌كننده از روش احیای مستقیم وجود دارد، همچنین حمایت دولت از این صنعت با وضع تعرفه‌های وارداتی نسبتا مناسب و موانعی برای ورود بی‌رویه فولادهای رقیب به كشور را از دیگر مزایای این صنعت در ایران نام برد.

وی در گزارش تحلیلی خود، راهكارهایی برای فولادسازهای ایرانی مطرح کرد و گفت: حاشیه سود (قبل از كسر مالیات و استهلاك) فولادمباركه به‌دلیل افت قیمت و تقاضا از 30درصد به 5درصد كاهش یافته است. با توجه به این كاهش سودآوری و كمك نكردن مستقیم دولت، واضح است كه شركت‌های فولادی و سنگ‌آهنی ایران، به‌ویژه فولاد مباركه نیاز دارند سرمایه‌ها و وام‌های خارجی بیشتری برای تقویت دارایی‌های ثابت خود جذب كنند. یكی از بهترین كارهایی كه این شركت‌ها می‌توانند برای رهایی از بحران و مشكلات پیش رو انجام دهند، ایجاد همكاری‌های استراتژیك با فولادسازهای غیرایرانی است. چنین كاری به‌ویژه از آن جهت اهمیت می‌یابد و دستاوردهای زیادی نصیب بخش صنعت ایرانی می‌كند كه دهه گذشته، زمان تحول فناورانه فولادسازی‌های جهان بوده و ایران به‌دلیل تحریم‌های اقتصادی از این بهبودها بی‌نصیب مانده است.

پیتر مارکوس در ادامه گزارش خود تصریح می‌کند شركت‌های فولادی ایران در صورتی كه تصمیم بگیرند از وام‌ها و سرمایه‌های خارجی استفاده كنند، می‌توانند در مقابل پرداخت 20درصد بهره به بانك‌های داخلی (كه به‌تازگی از 27درصد كاهش یافته است)، بین 5 تا 10درصد بهره سالانه پرداخت كنند. این اتفاق، در حالی كه باعث كاهش قابل توجه هزینه‌های سرمایه‌گذاری آنها خواهد شد، این خطر را هم افزایش می‌دهد كه با نزول یكباره و احتمالی ارزش ریال، بازپرداخت وام‌ها با مشكل برخورد كنند. البته به همین دلیل است كه در حال حاضر، هنوز هم ایران را در زمره كشورهای با ریسك بالا برای فعالیت اقتصادی طبقه‌بندی می‌كنند. 

وی در ادامه تحلیلش از بازار صنعت فولاد ایران یادآور شد: در حال حاضر، ساخت‌وسازهای ایران در ركود قرار دارند كه دلیل اصلی آن سقوط قیمت نفت است. برای خروج از این شرایط نیاز است هزینه‌های سرمایه‌گذاری در اقتصاد كشور افزایش یابد. در هر صورت و تا زمانی كه چنین اتفاقی نیفتد، كاهش سودآوری فولادسازهای مختلف ایرانی جای تعجب ندارد.

وی با اشاره به چشم‌انداز و اهداف فولاد ایران تا سال1404 گفت: بسیاری از فعالان فولاد ایران معتقدند ایران به چشم‌انداز 1404ش یا 2025م خود دست پیدا خواهد كرد. براساس این چشم‌انداز و هدف تعیین شده، تولید فولاد ایران از 16میلیون تن كنونی باید به 55 میلیون تن برسد كه 18میلیون تن از آنها قرار است صادر شود. با این حال، بازار صادراتی محصولات فولادی بسیار «رقابتی» است و كار نفوذ به این بازار چندان ساده نیست.

به عبارت دیگر، با توجه به وضعیت بازار جهانی، شركت‌های ایرانی نخواهند توانست با این سرعت صادرات خود را افزایش دهند. از طرفی برنامه افزایش ظرفیت فولاد به 55میلیون تن منطقی نیست و لازمه آن رشد 13/1 درصدی تولید آن است. این در حالی است كه بالاترین ارقام رشد تولید فولاد دنیا تاكنون مربوط به هند با رقم 6/8درصد است و برای ایران به نظر می‌رسد ظرفیت چشم‌انداز 36میلیون‌تن معقول‌تر باشد.