در این مطلب، نمونه هایی از اقتصاد های نوظهور که از نظر تولید ناخالص داخلی مهم تر بودند، از نظر سیاست های پولی اعمال شده در سال 2015 بررسی شده اند: چین، هند، روسیه، برزیل، آفریقای جنوبی، اندونزی، تایلند، کلمبیا، مکزیک، ترکیه، لهستان، مالزی، آرژانتین، نیجریه و عربستان سعودی. به طور خلاصه، اگر بخواهیم به سیاست های پولی کشور ها و اقتصاد های نوظهور اشاره کنیم، باید بگوییم که:
- در آغاز سال 2015، در اکثر کشور ها با اقتصاد نوظهور شاهد یک انبساط در سیاست پولی آنها بودیم.
- در واقع این روند بخشی از یک بافت از عملکرد ضعیف اقتصادی و کاهش تورم در این کشورهاست.
- به نظر می رسد سیاست های پولی متفاوت در ایالات متحده آمریکا، اروپا و ژاپن نقشی اساسی در اتخاذ سیاست های پولی بازی می کنند.
- آسیا، منطقه ای است که تمایل به آزاد کردن روشن ترین سیاست های پولی دارد.
یک چرخه کاهش از ابتدای سال 2015
از سه ماهه دوم سال 2013 و در سال 2014، بانک های مرکزی اقتصاد های در حال ظهور، در حال تشدید سیاست های پولی به ویژه افزایش نرخ در جهت غلبه بر ترس از فرار سرمایه بوده اند.
به نظر می رسد که از سال 2015، این سیاست های پولی در اقتصاد های نوظهور به وضوح شکست خورده باشند. به غیر از برزیل و آرژانتین، هیچ کدام از بانک های مرکزی نرخ خود را در سال 2015 افزایش ندادند.
در مقابل هفت کشور دیگر، اندونزی، تایلند، هند، چین، لهستان، روسیه و ترکیه شروع به کاهش نرخ های خود کردند. این سیاست پولی کاهشی، به کمک طیف وسیعی از عوامل که مهم ترین آنها، کاهش رشد مداوم، شکاف تولید منفی و کاهش تورم است، توجیه می شود.
زمینه رکود اقتصادی در اقتصاد های نو ظهور
آخرین پیش بینی های صندوق بین المللی پول (چشم انداز WEOآوریل سال 2015) بر مبنای کاهش رشد اقتصادی در اکثر کشور ها با اقتصاد های نوظهور است. به خصوص وضعیت کشور های چین، اندونزی، آفریقای جنوبی و ترکیه از سایر کشور ها در این زمینه نگران کننده تر بود.
براساس آمار و ارقام منتشر شده در این گزارش، این کشور ها زمینه وقوع یک رکود اقتصادی را دارند. صندوق بین المللی پول تخمین زده است که شکاف تولید در اقتصاد های نو ظهور به 0.7 درصد از تولید ناخالص داخلی بالقوه آنها در سال 2014 برسد.
کاهش تورم در برخی کشور ها
سیاست های انبساطی پولی در اقتصاد های نوظهور، به دنبال وضعیت رکود و کاهش قیمت ها به وجود می آید. در سال های اخیر، تورم متوسط کاهش یافت و از 7.3 درصد در سال 2011 به 5.1 درصد در سال 2014 رسید و در اکثر کشور ها این اتفاق به دنبال کاهش قیمت نفت رخ داد.
به نظر می رسد آسیا، بیشتر از مناطق دیگر دنیا از کاهش قیمت کالا ها سود می برد. هند و چین، در سال گذشته، با تورم روبه رو شدند و بانک مرکزی هند معتقد است که افت درصدی قیمت نفت به کاهش تورم کمک می کند. در آفریقای جنوبی، در اواخر سال 2014، تورم نزدیک به 6 درصد کاهش یافت و دلیل عمده آن سقوط قیمت نفت بود. در ترکیه، نیز تورم در نتیجه سیاست های پولی انبساطی کاهش پیدا کرد.
در مقابل برخی کشور ها، با افزایش تورم مواجه شدند. در برزیل، سقوط نرخ ارز از اواخر سال 2014، بانک مرکزی این کشور را مجبور به اتخاذ سیاست پولی انقباضی (افزایش نرخ بهره) کرد. در روسیه هم، در سال 2015 که اقتصادش کاملا به صادرات و واردات وابسته است، علاوه بر کاهش قیمت نفت، تحریم های اقتصادی و مالی اوکراین هم اضافه شد و همه اینها اقتصاد این کشور را ضعیف کرد. کشور هایی هم مثل اندونزی، مالزی و تایلند برای کاهش تورم ناشی از سقوط قیمت نفت از سیاست پولی اصلاح یارانه استفاده می کنند.
در نتیجه، این گونه که به نظر می رسد در کشور های با اقتصاد نوظهور، شاهد نوعی سیاست پولی انبساطی بوده ایم که در بلند مدت به ساختار اقتصادی کشور ها آسیب وارد می کند.