نگاهی به جمعیت شناسی چین / رکورد تولد در چین شکسته شد

مقامات چینی در سال گذشته تعداد 17.86میلیون تولد را ثبت کرده اند که از سال 2000 تا الان رکوردی بی سابقه بوده است. این افزایش در نرخ تولد لزوما برای توقف پیری جمعیت کافی نیست.

در سال 2016، تولد در چین به اوج خود رسید تا جایی که 17.86میلیون تولد در سال 2016 وجود داشته است. داده های موسسه Statista از افزایش جمعیتی خبر می دهد که حدود 1.5میلیون تولد در مقایسه با 10 سال گذشته که 16.35میلیون تولد بوده است.

کاهش سن باروری در زنان

به نقل از رویترز، یانگ ونژوانگ، رئیس کمیسیون تنظیم خانواده و بهداشت ملی چین گفته است اگرچه که نرخ تولد در چین در حال افزایش است اما سن باروری در زنان به شدت در سال های اخیر در حال کاهش بوده است. در حالی که تعداد کل زنان نسبت به کودکان 5میلیون کمتر است اما نرخ تولد به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

این نشان می دهد که سیاست های تنظیمی در جهت تنظیم خانواده برای تصمیم به موقع برای بهره وری بسیار بالاست. چشم انداز آینده تعداد زنان نسبت به کودکان به نظر عادلانه نیست. به گفته یانگ ونژوانگ، این شاخص در بین سال های 2016 تا 2020 کمتر از 5میلیون تولد پیش بینی شده بود. اگر چه مقامات چینی امیدوارند که تعداد نرخ تولد را در بین سال های 2016 تا 2020 بین 17 تا 20میلیون تولد حفظ کنند و نگاه چین در آینده به این موضوع، کاهش جمعیت است.

پس از آنکه سیاست تک فرزندی در اواخر سال 2015 در چین اجرا شد، دانشمندان و محققان بر اثرات مثبت این تصمیم در جمعیت چین تاکید کردند. اما با توجه به مقاله اخیر در مجله پزشکی لانست (The Lancet)، این تغییر عمده فقط می تواند شدت افزایش جمعیت چین را به تعویق بیندازد.

این پیک جمعیتی 1.45میلیارد نفری سال 2024 انتظار می رود در سال 2029 به 1.4میلیارد نفر برسد و با توجه به پروژه سازمان ملل متحد این افزایش جمعیت باید کاهش یابد. سیاست های جدید تولد در چین به زنان اجازه می دهد که دو فرزند داشته باشند که اثر چندانی ندارد و بالاتر از همه، سیاست تک فرزندی معرفی شده در سال 1979 تا به حال تاثیر قابل توجهی در جمعیت شناسی چینی نداشته است که این سیاست از طریق کاهش شدید تعداد فرزندان نسبت به زنان و نرخ تولد در هر 1000 نفر بوده است.

با توجه به اطلاعات بانک جهانی، 18تولد در هر 1000 نفر در سال 1979 به 12 تولد در سال 2014 رسیده است. همان طور که تعداد فرزندان به ازای زنان از 2.47 به 1.5 در مدت مشابه رسیده، شاخص باروری به زیر آستانه مورد نیاز به تجدید جمعیت رسیده است.

یکی از مشکلات عمده جمعیت چین عدم تعادل جمعیتی بین زنان و مردان است که موجب مشکلات فراوانی در بحث جمعیت شناسی چینی شده است. شکاف جنسیتی که در طول زمان بدتر و شدید تر شده و تفاوت 60میلیون برآورد شده است. این عدم تعادل عمدتا به سقط جنین انتخابی منجر می شود. برای سال های متمادی برای خانواده هایی که جنس مذکر مورد علاقه شان بوده است، این موضوع باعث شده که کشور چین شامل بالاترین نسبت مردان در جهان باشد.

ایزابل اتانه به عنوان متخصص جمعیت شناسی، در یک یادداشت به موسسه ملی مطالعات جمعیت شناسی این موضوع را گفته است که «چین با یک نسبت فوق العاده بالا از مردان که در جمعیت آن مشخص است، با بیش از 106 مرد به نسبت 100 زن این کشور را به یک کشور مردانه در جهان تبدیل کرده است.» تصمیم آخر برای پایان دادن به سیاست تک فرزندی نباید برای جبران عدم تعادل قوی کافی باشد.

مضرات سیاست تک فرزندی

سیاست تک فرزندی اگر امروز برداشته شود و فرهنگ نهادینه شده آن نیز اصلاح شود، 15 سال زمان می برد تا فرزندان حاصل دوره بعد از این سیاست به سن فعالیت برسند و این یعنی چین، موج های بازیابی امنیت جمعیتی خود را متلاطم خواهد دید و باید با کاهش نیروی کار به نحوی کنار بیاید و فرصت های پیش روی خود را در صحنه رقابت با آمریکا و اروپایی که نرخ باروری بالاتری دارند با بحران مواجه ببیند.

به علت بالابودن هزینه درمان و آموزش در چین و امکانات هماهنگ شده با سیاست تک فرزندی (مثل گسترده شدن آپارتمان های تک خوابه)، حتی اگر تمام محدودیت های باروری برداشته شود، نرخ جمعیتی از 1.6 تجاوز نخواهد کرد و این یعنی خطر بسیار اندکی از جانب انفجار جمعیتی چین را تهدید می کند.

یکی دیگر از عواقب سیاست یادشده، پیرسالی یا پیری جمعیت بوده است. طبیعی است وقتی امید به زندگی افزایش یافته و نرخ زاد و ولد کاهش یابد، درصد شهروندان پیر هر روز افزایش می یابد. در نتیجه نه تنها نیروی کار چینی کاهش می یابد بلکه به دلیل تک فرزندی، عمده هزینه نگهداری این شهروندان پیر بر گردن دولت و اقتصاد کشور می افتد.

سال 2010 میلادی که جمعیت چین 1/5برابر جمعیت این کشور در سال 1950 بوده، اوج افزایش نیروی کار در چین نیز بوده است یعنی نزدیک به 75درصد از شهروندان چینی در سن 15 تا 64 سال قرار داشتند اما از آن پس این رقم رو به کاهش گذاشته که با همین روند در سال 2020 میلادی به حدود 70درصد می رسد.

در سال گذشته جمعیت 65سال به بالا به بیش از 130 میلیون نفر رسید و پیش بینی می شود در صورت تداوم روند فعلی تا سال 2030 میلادی به میزان 85درصد به این گروه افزوده و به 243 میلیون نفر برسد.