دردسر رویدادهای سیاسی برای بانک های مرکزی

اگر سیاست های پولی سیاسی شوند، نگرانی سرمایه گذاران و آشفتگی بازارهای مالی اصلا دور از انتظار نیست. بازارهای مالی معمولا قبل و بعد از یک رویداد سیاسی بزرگ، به خصوص بعد از آن، تأثیرپذیری بسیاری از آن رویداد دارند.

خدا نکند نتیجه یک رویداد سیاسی باب میل بازارها نباشد،درغیر این صورت بازارها آنچنان واکنش منفی نشان می دهند که دست کم برای چند روز از حالت تعادل خارج می شوند. به یاد بیاورید که پس از اعلام نتیجه همه پرسی برگزیت و اعلام پیروزی دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، واکنش بازارها بسیار منفی بود.

گذشته از چنین رویدادهایی بازار در حالت تعلیق است و بانک های مرکزی نیز از دست زدن به اقداماتی برای به وجد آوردن بازار خودداری می کنند چون نمی دانند نتیجه رویداد سیاسی چه می شود.

بنابراین، بانک های مرکزی در کشورهای توسعه یافته یک مشکل بزرگ دارند و آن درگیر شدن در رویدادهای سیاسی است. مهم ترین رویداد سیاسی امروز دنیا انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و پس لرزه های آن است که از بازارهای مالی تا کف خیابان های آمریکا را درگیر خود کرده است.

پل گریفیث، سرمایه گذار ارشد مؤسسه First State Investments  در لندن دراین باره می گوید: «اگر بانک های مرکزی بیش از حد درگیر سیاست شوند، هر اتفاقی می تواند بیفتد. این واقعا آسیب رسان است.»

از زمان بحران مالی جهانی، بانک های مرکزی در کشورهای توسعه یافته از موج بی سابقه محرک های پولی برای مدیریت بازار استفاده کرده اند. این محرک ها برای بازارهای سهام اثرگذار بوده، اما در افزایش رشد اقتصادی چندان کارآمد نبوده است.

سیاست هایی مثل سیاست تسهیل کمی یا QE در آمریکا تهدیدی برای از میان رفتن تمام مرزها میان سیاست و بانک های مرکزی است. در ژاپن هم بسیاری از تحلیلگران می گویند که با طرح های شینزو آبه، رئیس  بانک مرکزی به شدت تحت تأثیر سیاست قرار گرفته است.

اما از طرفی قدرت گرفتن بانک های مرکزی به خودی خود می تواند یک شمشیر دو لبه باشد، یعنی در عین اینکه استقلال آنها به اقتصاد کشورها کمک می کند، فاصله گرفتن شان از سیاست ممکن است به سقوط  آنها منجر شود چون دیگر همه مشکلات اقتصادی را به آنها نسبت داده و جنبش های پوپولیستی در سراسر دنیا نیز به این عقیده دامن می زنند.

تعداد محدودی از سرمایه گذاران پایان ناگهانی استقلال بانک های مرکزی را پیش بینی می کنند، اما همین افراد از یک جنگ فرسایشی می ترسند.

ترزا می، نخست وزیر بریتانیا در طول برگزاری کنفرانس حزب محافظه کار این کشور در ماه اکتبر امسال، طرح های خرید سهام بانک های مرکزی را مورد انتقاد قرار داد، چون این کار باعث ایجاد و گسترش نابرابری ثروت می شود.

کمی پس از آن نیز مایکل گوو که تا همین اواخر وزیر کابینه در دولت بریتانیا بود، گفت که عصر استقلال بانک های مرکزی به نقطه پایان نزدیک تر خواهد شد.

با این وجود سرمایه گذاران در حال سنجیدن این موضوع هستند که آیا فشارهای سیاسی در کنار نشانه های احتمالی بازگشت تورم، سیاست گذاران را وادار به استفاده کمتر از محرک ها خواهد کرد یا خیر.

مارتین هورن، رئیس یک مؤسسه سرمایه گذاری اروپایی دراین باره گفت: «در تقویم امروز جهان رویداد سیاسی کم نیست. ما معتقدیم که این یکی از دلایل سیاست های پولی تهاجمی فعلی است.»

برای حدود 20 سال، بخش بزرگی از اقتصاددان ها از استقلال بانک های مرکزی حمایت کرده و خواستار عملکرد مستقل این نهاد مالی در سراسر دنیا برای تصمیم گیری درباره تورم بودند. هدف آنها از این کار جلوگیری از استفاده نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از بانک مرکزی، به عنوان مهم ترین نهاد مالی یک کشور بوده است.

بخش بزرگی از سرمایه گذاران نیز از این دیدگاه حمایت کرده و مشتاق این بودند که سیاست های پولی مستقل از رویدادهای سیاسی باشد، چون باعث می شود بازارها ثبات بیشتری داشته باشند و هر بار یک رویداد سیاسی تن بازار را نلرزاند. حالا اما برخی اقتصاددان ها به این نتیجه رسیده اند که در وضع موجود همکاری در چاپ پول و هزینه های دولتی باعث ایجاد محرکی قوی می شود که اقتصاد به آن نیاز دارد.

در کل اینکه مستقل بودن بانک های مرکزی از جهتی به نفع اقتصاد است چون سیاست های نهادهای مالی تحت تأثیر مستقیم رویدادهای سیاسی مثل انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا یا برگزیت نخواهد بود و از جهتی دردسرساز است چون بانک های مرکزی برای تحریک بازار نیازمند کمک دولت ها و سیاستمداران هستند.

بانک های مرکزی در شرایطی اکنون به دولت ها وابسته تر می شوند که رویدادهای سیاسی نفوذ هرچه بیشتری روی شرایط اقتصادی پیدا کرده اند و هر اتفاق سیاسی می تواند پیامدهای اقتصادی خوب یا بدی را همراه خود داشته باشد. معتبرترین نهادهای مالی نیز به نظر می رسد بیشتر ترجیح می دهند همسو با تحولات سیاسی دنیا پیش بروند تا کمتر ریسک کرده و دردسر برای خود درست کنند.