حجم صادرات نفت ایران به پیش از تحریم‌ها برمی‌گردد

خبرگزاری بلومبرگ در یکی از نخستین تحلیل‌هایی که پس از ایجاد تفاهم بین ایران و 1+5 منتشر کرد اعلام کرده که این تفاهم سبب خواهد شد میزان صادرات نفت این عضو اوپک به پیش از تحریم‌ها بازگردد‌. براساس این گزارش به اعتقاد موسسات مالی نظیر کامرزبانک و نیز موسسات پژوهشی و مشاوره‌ای در زمینه بازارهای مالی و بازارهای انرژی مانند UBS و AG تفاهم هسته‌ای ایران و 1+5 امکان افزایش میزان صادرات نفت خام را برای تهران ظرف مدت چند ماه پس از لغو تحریم‌ها فراهم خواهد آورد‌. این در حالی است که صادرات نفت این کشور از میانه سال 2012 میلادی به واسطه تحریم‌های اقتصادی یکجانبه که از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه این کشور اعمال شده بود به میزان 50 درصد کاهش یافت.

بازگشت نفت ایران به بازار که پیش‌تر به واسطه افزایش تولید نفت شِیل در آمریکا با حجم قابل‌توجهی از نفت مازاد روبه‌رو است می‌تواند روی فرآیند بازیابی قیمت‌ها که انتظار می‌رود در سال جاری اتفاق بیفتد تاثیر منفی بگذارد‌. تنها دقایقی پس از اعلام تفاهم هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی شاخص نفتی برنت دریای شمال 4/5 درصد کاهش را تجربه کرد که این موضوع به روشنی نشان می‌دهد که واکنش بازار به بازگشت نفت ایران چه خواهد بود.

در همین رابطه جیووانی استونوو از کارشناسان موسسه UBS می‌گوید: این تفاهم به این معنا است که به‌زودی شاهد نفت بیشتری از ایران در بازار خواهیم بود‌. استونوو معتقد است تحریم‌ها پس از تایید همکاری ایران با آژانس لغو خواهند شد که به‌نظر می‌رسد این امر در نیمه دوم سال جاری میلادی اتفاق بیفتد.

در زمینه تفاهم هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی و تاثیر آن بر قیمت نفت، بانک BNP Paribas معتقد است که این تاثیر اگرچه منفی است اما محدود خواهد بود چرا که هیچ تضمینی برای تبدیل شدن تفاهم ایران و 1+5 به یک موافقت‌نامه جامع و قطعی وجود ندارد. در همین ارتباط تاکایوکی نوگامی یکی از اقتصاددانان برجسته شرکت ملی نفت، گاز و فلزات ژاپن می‌گوید: انتظار نمی‌رود که حجم تولید نفت خام ایران در کوتاه‌مدت افزایش چشمگیری بیابد‌، هرچند این موافقت نامه تاکنون تاثیر خود را روی قیمت نفت در بازار گذاشته است. پس از تفاهم هسته‌ای صورت گرفته در سوییس و در‌حالی‌که عبدالله البدری، دبیر کل اوپک پیش‌تر از برقراری تعادل در بازار سخن گفته بود به اعتقاد کامرزبانک افزایش تولید نفت خام ایران پس از رفع تحریم‌ها نفت خام مازاد موجود در بازار را به میزان دو برابر حجم فعلی آن افزایش داده و موجبات سقوط مجدد شاخص نفتی برنت را فراهم خواهد آورد‌.

فرآیند تدریجی

در رابطه با افزایش تولید نفت ایران مایک ویتنر مدیر بخش تحقیقات بانک سوسیته جنرال در نیویورک در گفت‌وگو با بلومبرگ گفت: اگر ایران به بازار برگردد ممکن است در نیمه دوم سال جاری میلادی افزایش قیمتی را در بازار تجربه نکنیم‌. ویتنر ادامه داد: فرآیند لغو تحریم‌ها قطعا تدریجی خواهد بود اما در هر صورت زمانی که ایران مجددا شروع به تولید کند شاهد حضور نفت این کشور و تاثیر آن بر بازار خواهیم بود.

براساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی در پاریس پس از لغو تحریم‌ها ایران قادر خواهد بود تا با افزایش تولید 800 هزار بشکه نفت خام صادرات خود به روزانه 3 میلیون و 600 هزار بشکه در روز برساند‌. در همین زمینه هلیما کرافت از کارشناسان بازار انرژی در موسسه پژوهشی RBC در نیویورک معتقد است: اگرچه قیمت نفت‌خام در مسیر کاهش قرار گرفته است اما باید توجه داشت که هنوز طرفین به یک توافق جامع دست نیافته‌اند‌. 

ظرفیت رو به کاهش تولید نفت در ایران

به عقیده هری چیلنگیریان از مدیران بخش استراتژی بازار در موسسه BNP Paribas در لندن حتی اگر یک موافقت‌نامه جامع هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی به امضا برسد ظرفیت تولید نفت خام ایران ممکن است به دلیل عدم سرمایه‌گذاری کافی در میادین نفتی این کشور و عدم تولید نفت خام در آنها در سال‌های تحریم کاهش یافته باشد‌. چیلنگیریان ادامه داد: در نهایت این عدم قطعیت تا رسیدن به ضرب‌الاجل تعیین شده در ماه ژوئن و امضای یک موافقت‌نامه جامع ادامه خواهد داشت‌. این واقعیت که صنعت نفت ایران به دلیل تحریم‌های اعمال شده در سال‌های متمادی توانایی‌اش برای رسیدن به حداکثر ظرفیت تولید خود محدود شده اجتناب‌ناپذیر است.

براساس اطلاعات منتشر شده توسط موسسه پژوهشی مشاوره‌ای بانک بارکلیز انگلیس Barclays Plc چنانچه ایران و شش قدرت جهانی به یک موافقت‌نامه جامع دست یابند این کشور خواهد توانست تا نفتی را که در تانکرهای خود در خلیج‌فارس ذخیره کرده است به فروش رسانده و همزمان چاه‌های تعطیل شده را مجددا عملیاتی کند‌. در همین راستا آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده است ایران در حال حاضر 30میلیون بشکه نفت‌خام را در تانکرهای خود ذخیره کرده است، احتمالا به جهت تشویق مشتریان با قیمتی کمتر نفت خود را به بازارهای جهانی تزریق خواهد کرد‌.

میسویم ماهش از کارشناسان بانک Barclays در لندن در همین ارتباط می‌گوید: ما شواهد ملموسی در دست داریم که نشان می‌دهد به‌زودی شاهد نفت ایران در بازار خواهیم بود که بر فرآیند بازیابی قیمت‌ها در بازار تاثیرگذار خواهد بود‌.