هر روز صبح هنگام لباس پوشیدن برای رفتن به سرکار بدون تردید کشوی لباسهای خودتان را باز میکنید و با انتخاب یک جفت جوراب مناسب و همرنگ دیگر لباسهایتان آماده خروج از منزل میشوید بیآنکه زیاد توجهی به اقتصاد پنهان در این جفت جوراب داشته باشید؛ اقتصادی که میتواند زمینه ساز اشتغالزایی و همچنین صادرات گسترده محصولات باشد. این درحالی است که براساس آمار ارائه شده در سال 2015 میلادی تنها در بخش تولید جوراب مردانه در سراسر جهان گردش مالی نزدیک به21 میلیارد دلاری وجود دارد که با درنظر گرفتن قیمت متوسط 70سنت برای هر جفت جوراب میتوان ابعاد گسترده این تجارت را درک کرد.
1100 واحد فعال مجاز داریم
در ارتباط با بازار جوراب و شرایط حاکم بر آن، محمد کمالآبادی، دبیر اجرایی اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان کشباف، جوراب و کاموای تهران با اشاره به تنوع موجود در تولیدات بازار جوراب به «فرصت امروز» میگوید: خوشبختانه با توجه به ورود ماشینآلات مناسب و البته تخصص تولیدکنندگان ماهر در این زمینه، امروزه در زمینه تولید جوراب مشکلی در کشورمان نداریم و میتوانیم در صورت فراهم شدن شرایط و زیرساختها به صادرات نیز فکر کنیم.
کمالآبادی در ادامه میافزاید: با توجه به آماری که در اختیار داریم چیزی حدود 1100واحد جوازدار و مجاز در این صنف مشغول به فعالیت هستند، ولی آنچه باعث نگرانی فعالان صنف و خود اتحادیه شده است حضور گسترده تولیدکنندگان زیرپلهای در این بازار است. چون این تولیدکنندگان هزینههای قانونی را به دولت و ارگانهای مربوطه نمیپردازند، میتوانند محصولات خود را ارزانتر از آن گروه که قانونی فعالیت میکنند روانه بازار مصرف کنند و همین امر میتواند زمینه حذف تولیدکنندگان بنام را ایجاد کند.
80میلیون نفر؛ مشتریان جوراب
این مقام صنفی که آمار دقیقی از میان تقاضای خرید و گردش مالی این صنعت در کشورمان ندارد، تصریح میکند: شاید برای رسیدن به آمار تولید بتوانیم براساس خطوط تولید نصب شده اقدام کنیم اما با توجه به اینکه امروز رکود بر اقتصاد کشورمان حاکم شده بیشتر واحدهای تولیدی با بخش کوچکی از توان تولیدی خود مشغول فعالیت هستند بنابراین میزان تولید را نمیتوانیم داشته باشیم، ولی با درنظر گرفتن برخی اطلاعات شاید بتوان تا حدودی درباره تولید اظهار نظر کنیم به این صورت که تقریبا 1100واحد مجاز تولیدی داریم و هر واحد تولیدی برای ادامه فعالیت اقتصادی خود حداقل به چهار دستگاه تولید نیازمند است پس امروز 4400 ماشین بافت مشغول به کار است و اگر هر ماشین در یک شیفت کاری تنها 12جین تولید کند، روزانه رقم قابل توجهی جوراب در کشور تولید میشود.
وی همچنین اضافه میکند: اما اگر به آنسوی معادله یعنی جمعیت ایران بهعنوان بازار هدف داخلی توجه داشته باشیم، نزدیک به 80میلیون نفر بهصورت بالقوه مخاطبان تولید جوراب در کشورمان هستند و اگر محاسبه کنیم هر فرد ایرانی تقریبا سالانه شش جفت جوراب مورد نیازش باشد در مییابیم بازار بسیار بزرگ و گستردهای در مقابل این صنعت قرار دارد که باید برای آن برنامه داشته باشیم.
تولید جوراب؛ شغل خانگی نیست
دبیر اجرایی اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان کشباف، جوراب و کاموا درباره موضوع سرمایهگذاری در این صنعت معتقد است: ساده پنداشتن تولید جوراب و قرار دادن آن جزو مشاغل خانگی خطایی بزرگ بوده که متاسفانه در دورههای گذشته صورت گرفته و همین موضوع باعث از بین رفتن سرمایههای خرد و کلان گروهی که بدون هرگونه آگاهی از روند تولید جوراب پا به عرصه تولید این محصول گذاشتهاند، شده است؛ به همین دلیل لازم است دقت داشته باشیم که تولید جوراب هر چند به ظاهر ساده به نظر میآید اما بسیار تخصصی و پرزحمت است. به همین دلیل اگر فردی علاقهمند به سرمایهگذاری در این زمینه است باید بیش از آنکه به تولید بیندیشد مشغول بازاریابی و فروش باشد.
وی تصریح کرد: مسئولان و رسانهها باید نسبت به این مهم واقف باشند که صرفا ایجاد تقاضای سرمایهگذاری در این زمینه نمیتواند دوای درد بیکاری باشد چون اگر بهصورت غیرحرفهای سرمایههای خرد و کلان وارد این عرصه اقتصادی شود نه تنها اصل سرمایهها را مورد تهدید قرار میدهد، بلکه در آینده اقتصادی فعالان حال حاضر نیز تاثیر بسیار منفی خواهد داشت؛ پس بهتر است درباره اهمیت و نحوه سرمایهگذاری این صنف، علمی و حساب شده سخن بگوییم تا علاقهمندان دچار اشتباه محاسباتی نشده و سرمایه خود را به خطر نیندازند.
تقاضای تشکیل پرونده رو به فزونی است
این مقام صنفی در ادامه به افزایش روند تشکیل پرونده تولیدکنندگان برای دریافت جواز کسب اشاره کرده و میگوید: همانطور که میدانید یکی از مهمترین هزینههای تولید مربوط به انرژی یا همان برق مصرفی دستگاه است چون یک کارگاه متوسط در طول ماه تقریبا به 3000کیلووات برق نیازمند است و اگر کارگاهها نتوانند از تعرفه برق صنعتی استفاده کنند، به نوعی هزینه انرژی برایشان غیرقابل تحمل خواهد شد و در نهایت آنها را وادار به تعطیلی خواهد کرد؛ بههمین دلیل بسیاری از تولیدکنندگان بدون مجوز اکنون برای دریافت پروانه کسب اقدام کردهاند تا بتوانند با توجه به سند و مدارک مورد نیاز دریافت کد برق صنعتی و کاهش هزینه انرژی اقدام به تولید کنند.
کمالآبادی تصریح میکند: اگرچه این روند به نوعی باعث قانونمند شدن روند تولید جوراب در کشورمان خواهد شد اما نگرانی دیگری که ایجاد خواهد کرد مربوط به غیرمتناسب بودن پراکندگی تولید و همچنین تقاضا است چون در برخی از صنایع این تجربه را داشتهایم که با حضور غیراصولی سرمایهگذاران در آن بخش گاه کل صنف با چالش جدی مواجه شده است. به همین دلیل باید از هماکنون برای صدور مجوزها، متناسب با موقعیت جغرافیایی و نیازهای منطقهای اقدام کنیم تا در آینده در این زمینه درگیر مشکلات نباشیم.
در زمینه صادرات بیبرنامه عمل کردهایم
پرویز شرافتی از تولیدکنندگان جوراب در تهران درباره شرایط فعلی این صنف به «فرصت امروز» میگوید: امروز بسیاری از انبارها مملو از جنس شده و رکود در این صنعت باعث نگرانی برخی از تولیدکنندگان شده است. درحالی که بازارهای بسیار مناسبی اطراف کشورمان وجود دارد، ولی متاسفانه چون تا به امروز برنامهای دقیق برای صادرات نداشتهایم این بازارها را در اختیار تولیدکنندگان ترکیه و چین قرار دادهایم درحالی که قبلا این بازارها متعلق به محصولات باکیفیت ایرانی بوده است.
شرافتی مهمترین مشکل تولیدکنندگان برای از دست دادن بازارهای صادراتی را کمبود مواد اولیه مرغوب داخل کشور دانست و افزود: این مهم که بتوانیم مواد اولیه مناسب با قیمتهای قابل قبول را برای تولیدکنندگان مهیا کنیم یکی از رموز موفقیت صادراتی است که باید به آن توجه داشته باشیم، ولی با توجه به مشکلات تحریمها و البته نوسانات قیمت ارز این امکان تا به امروز مهیا نشده و همین امر در از دست رفتن بازارهای سنتی محصولات ایران بسیار تاثیرگذار بوده است.
این فعال صنفی با ابراز خوشبینی درباره آینده صنف بهخصوص با توجه به نیازهای داخلی تصریح کرد: شاید از دست رفتن بازارهای خارجی به نوعی برای تولید کشورمان نگرانکننده بوده باشد اما نباید این نگرانی باعث دست کشیدن از تولید باشد، بلکه میتوان از تجربههای گذشته برای پیشرفت استفاده کرد.به عقیده وی، بهتر است با اصلاح روشهای بازاریابی و توجه به کیفیت بستهبندی ابتدا برای حضور گسترده محصولات باکیفیت در بازار داخلی برنامهریزی کنیم و در میان مدت برای از سرگیری صادرات اقدام کنیم چون تقاضا همیشگی است و میتوان با ارائه امتیازات ویژه دوباره بازارسازی کرد.