تولید مبلمان؛ راهی به‌ اشتغال‌زایی

تولید و صادرات مبلمان در بخش‌های مختلف به‌عنوان یکی از راهکارهای ارائه شده به کشورهای درحال توسعه برای رفع معضل بیکاری از سوی سازمان ملل متحد توصیه شده است و ایران با توجه به شرایط فعلی و نیاز مبرم به ایجاد اشتغال متناسب با تقاضای بازار کار می‌تواند از این فرصت استثنایی که هنرش نزدیک به یک قرن است درکشور وجود دارد استفاده کند. در این زمینه با محسن ضیایی، دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان مبلمان ایران گفت‌وگویی کرده‌ایم که از نظرتان می‌گذرد.

آمار دقیقی از حجم تولید و فروش مصنوعات مبلمان اداری در اختیار دارید؟

اساساً در اقتصاد خرد چون سیستم جامع مالیات بر مصرف نداریم آمار دقیق وجود ندارد اما در اقتصاد کلان می‌توانیم به آمار مناسبی دست یابیم، بنابراین دستیابی به آمار تولید یا فروش این نوع محصولات در حد گمانه‌زنی‌های فردی و شخصی است که قابل اعتماد و استناد نیست.

درباره صادرات مبلمان اداری چطور آیا آماری در اختیار دارید؟

براساس آمار ارائه شده از سوی مقامات مسئول و البته مدارک موجود در اتحادیه صادرکنندگان طی سال گذشته در پی افزایش نرخ ارز نزدیک به صفر شده بود؛ چون ارزش پول ایران بالا بود توان رقابت با دیگر کشورها را نداشتیم و نمی‌توانستیم در بازارهای بین‌المللی حضور داشته باشیم اما از زمانی که قیمت دلار متفاوت شد و بالارفت این توان رقابتی برای کشورمان ایجاد شد و توانستیم به خوبی از فرصت ایجاد شده بهره‌ببریم تا در نهایت به جایگاه مناسبی دست‌یابیم به این صورت که در سال 1391 صادرات مبلمان اداری ایران نزدیک به 18میلیون دلار شد و در سال 1392 توانستیم 38میلیون دلار درآمد ارزی در این زمینه داشته باشیم اما این صعود در سال گذشته متوقف شد چون به دلیل ناآرامی‌های منطقه بازار سنتی ایران یعنی عراق را با 20میلیون دلار ظرفیت از دست دادیم و دوباره به همان رقم 18 میلیون دلار رسیدیم.

کشورهای هدف صادراتی ایران کدامند؟

براساس برنامه آمایش 1388 که توسط این اتحادیه انجام شده و براساس اطلاعات موجود مرکز مطالعات صنعت ایتالیا کشورهای هدف صادراتی ایران، کشورهایCIF، کشورهای خلیج فارس، روسیه، عراق، افغانستان و پاکستان است.

مشکل حضور ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی چیست؟

این مشکل برای اکثر صنوف وجود دارد چون دولت یا مقامات مسئول از حضور تولیدکنندگان در نمایشگاه‌های بین‌المللی حمایت لازم را انجام نمی‌دهند. همان‌طور که می‌دانید حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی بسیار پرهزینه‌ است و اکثر کشورهایی که به دنبال حمایت از صادرات محصولات خود هستند با ارائه یارانه‌های متفاوت سعی در حمایت از حضور تولیدکنندگان واقعی در نمایشگاه‌های بین‌المللی صنف مربوط به خود را دارند به‌عنوان مثال وقتی ایران نمایشگاه مبلمان برگزار می‌کند اکثر شرکت‌کنندگان خارجی صورت‌هزینه‌های خود را به اتحادیه و مسئولان برگزاری نمایشگاه ارائه می‌کنند تا تأییدیه دریافت کنند و در نهایت مبلغ غرفه‌ها و هزینه‌های مربوط را از دولت و مسئولان کشورشان دریافت می‌کنند اما این قانون در ایران نیست.

راهکاری در این زمینه دارید؟

بله! چندی پیش اتحادیه با ارائه راهکاری از مسئولان خواست تا اجازه دهند نمایشگاه‌های داخلی را با سیاست‌های خود برگزار کند و با توجه به درآمدهای آن برای حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی تصمیم بگیرد و آن درآمدها را در این زمینه هزینه کند که با این روش در سه نمایشگاه قطر، عمان و آذربایجان شرکت کردیم و سعی داریم این سیاست موفق را ادامه دهیم.

آیا برآوردی از سودآوری این صنعت در اختیار دارید؟

هرچند هیچ تولید‌کننده‌ای علاقه‌مند به بیان برخی از مسائل کاری خود نیست اما اگر به بیانیه سازمان UNIDO (سازمان توسعه صنعتی ملل متحد) در این زمینه توجه داشته باشیم در آن از صنایع مبلمان به‌عنوان یکی از سودآورترین صنایع و البته مهم‌ترین بخش در اشتغال‌زایی یاد شده است و کشورهایی مثل مکزیک، برزیل، هند و تایلند با استفاده از همین صنعت توانستند موقعیت‌های مناسب اشتغال‌زایی برای خود دست ‌وپا کنند. این درحالی است که براساس اطلاعات اتحادیه، سودآوری و ارزش افزوده صنعت مبلمان می‌تواند از 30 تا 100درصد در بخش‌های مختلف برآورد شود. چون ساختار این صنعت به‌صورت شبکه‌ای است و برای تولید یک مبل بخش‌های مختلفی باید به‌صورت شبکه‌ای کار کنند تا محصول نهایی وارد بازار شود.

واردات چقدر برای شما دردسرساز بوده است؟

در سال‌های گذشته متأسفانه صنعت مبلمان هم دچار مشکلاتی بود چون حمایتی از تولیدات داخلی نبود و سازمان‌های مربوطه مثل گمرک هم فعالیت دقیقی در این زمینه نداشتند اما با پیگیری‌های انجام شده از سوی اتحادیه و جلسات متعددی که برگزار کردیم در نهایت توانستیم براساس توافق‌نامه‌ای این مهم را کنترل کنیم چون براساس آن نرخنامه گمرکی برای واردات محصولات مختلف در نظر گرفته شد و واردکننده نمی‌توانست با ارائه قیمت‌های غیرواقعی باعث آسیب دیدن تولیدات داخلی باشد اما متأسفانه هنوز هم در اجرای دقیق آن مشکل وجود دارد.

اهمیت ارتباط با دانشگاه و مراکز آموزشی در صنف یاد شده چیست؟

همان‌طور که می‌دانید اکثر تولیدات این صنف برپایه طراحی تجربی و ذوق و سلیقه بنا شده است، بنابراین مهم‌ترین نکته ارتباط گسترده صنف با دانش‌آموختگان و افراد ماهر در این زمینه است و خوشبختانه با ارتباطات گسترده‌ای که با دانشگاه و مراکز آموزش فنی‌وحرفه‌ای داریم در این زمینه گام‌های مؤثری برداشته‌ایم. به‌عنوان مثال تفاهم‌نامه‌ای با دانشگاه ‌تهران داریم این درحالی است که با سازمان فنی و حرفه‌ای آموزش‌وپرورش هم ارتباط گسترده‌ای برقرار کرده‌ایم که زمینه ورود دانش‌آموختگان به صنف مربوطه و البته تحقیقات و تدوین کتب درسی مورد نیاز کاملاً تخصصی باشد.