برنامه ششم اولویت چندم مجلس؟

برنامه ششم توسعه در شرایطی راهی مجلس شد که اقتصاد ایران وضعیت جدیدی را به لحاظ تغییر در تعاملات سیاسی و امکان ارتباط مؤثر با سایر اقتصاد‌های منطقه و جهان تجربه می‌کند. ازاین‌رو دولت در تلاش است تا بتواند لایحه برنامه ششم توسعه را تا پایان سال به تصویب نهایی مجلس برساند اما در میان مجلسی‌ها برخی نمایندگان معتقدند به لحاظ زمانی امکان بررسی و تصویب لایحه تا پایان سال میسر نیست؛ موضوعی که همچنان به‌عنوان یکی از چالش‌های جدی برنامه ششم توسعه در ابتدای راه پساتحریم مطرح است.

تمدید برنامه پنجم برای یک سال دیگر منطقی نیست

ابوذرندیمی، یکی از نمایندگان مجلس در مورد آخرین وضعیت بررسی لایحه برنامه ششم توسعه در گفت‌وگو با «فرصت امروز» می‌گوید: جلسات ما در این خصوص شکل گرفته و انتخابات داخلی هم انجام شده است، اعضای کمیسیون تلفیق انتخاب شدند و در هفته جاری هم دوجلسه برای تنظیم آیین‌نامه داخلی داریم و بعد از وصول پیشنهادات سیاست‌های کلی پنج سال آینده را مشخص خواهیم کرد. وی می‌افزاید: لایحه‌ای که دولت به مجلس ارائه کرده احکام برنامه است و ما باید متن برنامه ششم توسعه را داشته باشیم، لذا در حال رایزنی با دولت هستیم؛ اگر دولت پیشنهادهای خودش را ارائه دهد ما پیشنهاد‌های دولت را تصویب می‌کنیم اما اگر دولت پیشنهاد ندهد مجلس این اختیار را دارد تا پیشنهاد‌های خودش را ارائه دهد و مصوب کند.

در هر صورت ما مذاکرات با دولت را شروع کردیم و در تلاشیم تا متن و پیشنهاد محتوای موردنظر را هم داشته باشیم. ندیمی می‌گوید: تمدید برنامه پنجم برای یک سال دیگر منطقی نیست. برنامه پنجم در شرایط تحریمی تدوین شده و با وجود شرایط جدیدی که در کشور حاکم شده باید این تغییرات در برنامه ششم لحاظ شود.

برای مثال سند چشم‌انداز به سال‌های آخر نزدیک می‌شود، بنابراین برنامه باید ازلحاظ کمی به اهداف سند چشم‌انداز نزدیک شود. نکته دیگر سیاست‌های کلی است که از سوی مجمع و رهبری اعلام شده و باید در برنامه لحاظ و شرایط اقتصاد مقاومتی باید در برنامه دیده شود یا اینکه شرایط سیاسی کشور و نحوه تعامل با دنیا تغییر کرده که باید در برنامه مدنظر قرار گیرد.

این کارشناس اقتصادی ادامه می‌دهد: تمدید برنامه پنجم برای یک سال آینده به‌نوعی فرصت‌سوزی است.ما سه سال آخر برنامه پنجم را در شرایط کمبود منابع سپری کردیم درحالی‌که پیش‌بینی می‌شود در پنج سال آینده درآمد‌های ما افزایش یابد، بنابراین باید برنامه‌ریزی درستی در این خصوص انجام دهیم و از همه فرصت‌ها استفاده کنیم.

ندیمی با تأکید براینکه در سال‌های گذشته به‌شدت از اهداف سند کمی چشم‌انداز عقب ماندیم، عنوان می‌کند: قطعا در شرایط جدید باید همه این موارد اندازه‌گیری شود و در برنامه‌های آینده دیده شود، بنابراین نخستین موضوعی که باید در دستور کار قرار گیرد تفاوت واقعیات موجود با اهداف چشم‌انداز 1404 است.

نمی‌توان با شتابزدگی برنامه ششم را تصویب کرد

ناصر عاشوری، یکی دیگر از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس نظر متفاوتی دارد و معتقد است که دولت به دلیل تأخیری که در ارائه این لایحه به مجلس داشته زمان را از نمایندگان گرفته و مجلس زمان کافی برای بررسی لایحه برنامه ششم توسعه ندارد. وی ادامه می‌دهد: برنامه پنجم باید برای یک سال دیگر تمدید شود و کار بررسی لایحه برنامه به مجلس آینده موکول خواهد شد. عاشوری می‌گوید: با توجه به اینکه کار بررسی لایحه بودجه هم در دستور کار مجلس قرار دارد و شرایط انتخابات را هم پیش‌رو داریم، بنابراین امکان بررسی لایحه برنامه تا پایان سال وجود ندارد.

وی درخصوص شرایط پساتحریم و توجه به تغییرات در جبران عقب‌ماندگی‌های سند چشم‌انداز عنوان کرد: با تمدید برنامه پنجم مشکلی از این لحاظ نخواهیم داشت، چون در مواردی که دولت نیاز داشته باشد مجلس این همکاری را خواهد داشت برنامه پنجم سیاست‌های کلی را تبیین می‌کند لذا آن بخش‌هایی که دولت نیاز به تغییرات دارد با همراهی مجلس مرتفع خواهد شد. این کار بهتر از آن است که با شتاب‌زدگی سیاست‌های کلی پنج سال آینده کشور را تدوین کنیم.

ارتباط با نویسنده: [email protected]

***

غلامرضا اسداللهی:

تمدید یک‌ساله برنامه پنجم توسعه

با توجه به اهمیت بررسی دقیق احکام لایحه پیشنهادی برنامه ششم و تصویب جامع و کارآمد آن، برنامه پنجم توسعه یک سال تمدید می‌شود. یکی از دلایل اصلی‌ای که دولت بودجه را به‌موقع به مجلس ارائه نکرده است اجرای دقیق برجام و لغو تحریم‌های ظالمانه غرب علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است. با توجه به نزدیک شدن به انتخابات و تعطیلی مجلس عملا بررسی بودجه توسط نمایندگان مقدور نیست و دولت باید لایحه دو‌دوازدهم یا سه‌‌دوازدهم را ارائه دهد تا اجازه هزینه‌کردن داشته باشد.

در صورتی که دولت لایحه دو دوازدهم یا سه‌دوازدهم را ارائه نکند، هزینه‌کردهای دولت غیر‌قانونی است.با توجه به شرایط کنونی بودجه به‌صورت انقباضی است که در روند اجرای برنامه پروژه‌های کشور تاثیر بسزایی دارد. از سوی دیگر وابستگی بودجه 95 به نفت 25درصد است که نسبت به گذشته کمتر شده و اگر سال به سال بودجه از نفت جدا شود، توفیقات زیادی در کشور خواهیم داشت.

 برنامه‌های توسعه اقتصادی سیاسی به‌عنوان مهم‌ترین اسناد است که نقش بسیار مهمی در هدایت و تبیین راهبردهای نظام برای دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی در افق 1404 دارند. با توجه به عدول دولت از آیین‌نامه داخلی مجلس در ارائه بودجه 95 و همزمانی ارائه برنامه ششم و اهمیت بررسی دقیق احکام لایحه پیشنهادی برنامه ششم و تصویب جامع و کارآمد آن برنامه پنجم توسعه یک سال تمدید خواهد شد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس