ایجاد محدودیت در واردات، درمان درد خودروسازان نیست

واردات خودروهای 2500 سی‌سی به بالا ممنوع شد. هیات وزیران درجلسه نوزدهم شهریورماه جاری به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن وتجارت و به استناد اصل 138 قانون اساسی این تصمیم را گرفت؛ تصمیمی که تعداد مخالفان آن بیش از موافقانش بود. قصه واردات خودرو هر بار به شکلی نمایان می‌شود، گاهی با ممنوعیت واردات و گاهی با بالا بردن تعرفه واردات خودرو، گاهی دلیلش را حمایت از خودروسازان بیان می‌کنند و گاهی هم کم کردن فاصله طبقاتی. بهرام شهریاری، عضو انجمن قطعه‌سازان و کارشناس خودرو می‌گوید: «وضع این‌گونه ممنوعیت‌ها برای صنعت خودرو مثل مسکن می‌ماند و راهکار درستی نیست، باید درمان اصلی پیدا شود.» با او درباره این تصمیم دولت گفت‌وگو کردیم.

واردات خودروهای 2500 سی‌سی به بالا با تصویب هیات وزیران ممنوع شد، شما دلیل این تصمیم را چگونه تحلیل می‌کنید؟

داستان واردات خودرو، هر دفعه به‌گونه‌ای در تصمیم‌ها مطرح می‌شود.

در دولت قبل واردات خودرو ممنوع نبود، اما نرخ تعرفه واردات گمرکی را با هدف کاستن از نابرابری‌های موجود در فضای کسب‌و‌کار و حمایت از تولید داخل بالا بردند، البته این تعرفه شکسته شد و پایین آمد. زمانی دیگر بحث سوخت و تحریم‌ها برای خودرو‌های بالای 2500 سی‌سی مطرح شد و به همین بهانه در واردات آنها محدودیت ایجاد شد. اکنون بحث رقابت مطرح است.

از رقابت صحبت می‌کنیم، خودروسازان داخلی ما خودروهای بالای 2500 سی‌سی تولید نمی‌کنند که دولت با این تصمیم بخواهد از آنها حمایت کند یا رقابت ایجاد کند؟

دقیقا همین‌طور است. اکنون خودروسازان خارجی در بخش خودروهای مورد استفاده داخل، گوی فروش را از خودروسازان داخلی ربوده‌اند، بنابراین ایجاد چنین محدودیتی دردی از خودروسازان دوا نمی‌کند.

پس برای درمان درد خودروسازان چه باید کرد؟

دولت باید اجازه دهد، خودروهای لوکس وارد شود و از سوی دیگر، فضا را برای مشارکت خودروسازان داخلی با خودروسازان خارجی فراهم کند.

اکنون با وجود خودروهای خارجی مردم کیفیت و تنوع را شناخته‌اند، بنابراین نمی‌توانیم به مردم بگوییم چه خودرو‌یی را بخرید یا اینکه خودرو لوکس سوار نشوید. اگر قصد حمایت از خودروسازی داخلی است باید گفته شوید، خودروهایی که در اندازه تولید داخل است وارد نشود و خودروهایی که در داخل تولید نمی‌شود، وارد شود. اکنون عکس این ماجرا اتفاق افتاده است.

یعنی این‌گونه تصمیم‌ها بی‌فایده است؟

من فکر می‌کنم که این‌گونه تصمیم‌های برق آسا، درمان درد نیست. به جای این کار باید خودروسازان خارجی به خودروسازان داخلی بپیوندند تا داخلی‌ها قدرت طراحی پیدا کرده، مشارکت ایجاد شود و سطح کیفیت خودروهای داخلی بالاتر رود.

این اتفاق به وقوع نمی‌پیوندد مگر اینکه همتاهای خارجی امکان شراکت با داخلی‌ها پیدا کنند و ایجاد این‌گونه محدودیت‌ها فقط باعث ایجاد رانت می‌شود. این‌گونه تصمیم‌ها درمان نیست زمانی دیگر هم واردات خودروها با حجم موتور بالا ممنوع شد و فقط به مرزنشینان و ورزشکاران اجازه واردات داده شد که بی‌نتیجه بود.

برای حمایت از خودروسازان باید درد اصلی این صنعت تشخیص داده شود تا درمان مناسبی برای آن پیدا شود، این‌گونه تصمیم‌ها مانند آسپرین عمل می‌کنند.

منظور از ایجاد رانت چیست؟

در حقیقت، رانتی برای خودروهای خارجی موجود شکل می‌گیرد و خودروسازان داخلی را از حیز انتفاع می‌اندازد. اکنون دقت کنید خودروسازان ما نمی‌توانند در داخل کشور با خودروهای چینی رقابت کنند و این فقط ضرر به خودروهای داخلی می‌رساند.

تا چند سال پیش اثری از خودروهای چینی نبود، اما اکنون بازار را به خوبی دست گرفته‌اند، زیرا چینی‌ها متوجه اهمیت تنوع شده‌اند و با مشارکت خودروسازان خارجی طراحی را در کشور خود بومی کرده و توانسته‌اند قیمت را پایین بیاورند.

در تحلیل این تصمیم عده‌ای از مسئولان می‌گویند، چنین تصمیمی در راستای کاهش اختلاف طبقاتی است. این تحلیل را چقدر درست می‌دانید؟

مگر اختلاف طبقاتی در نوع خودرو سوار شدن است؟ اگر این‌گونه است باید بگویند، خانه‌های آن‌چنانی ساخته نشود، برندهای معروف لباس استفاده نشود، غذا خوردن در رستوران‌های معروف ممنوع شود، آیا می‌توان این گزاره‌ها را عملی کرد؟ آن زمانی که عده‌ای پورشه‌ها را به کشور وارد کردند، به فکر اختلاف طبقاتی نبودند؟ اینها دلیل این نیست که من با واردات خودرو موافق باشم، اما می‌خواهم بگویم این نوع محدودیت‌ها با هر دلیلی پاسخگو نیست.