از فروش پلاسمای خون تا سرما خوردن برای پول

بعد از اینکه دو مرد چینی تصمیم گرفتند برای خرید گوشی جدید آیفون کلیه‌شان را بفروشند، واکنش‌های مختلفی به این خبر شنیده شد. ماجرا این بود که آنها تصمیم داشتند برای خرید آیفون 6S پولی به دست بیاورند و برای همین سراغ واسطه‌ای رفتند که بتواند کلیه‌شان را برای‌شان بفروشد. البته فعلا از یکی از این مردان که گویا از تصمیمش منصرف شده خبری نیست! و یکی از این دو مرد چینی پیشنهاد فروش کلیه را از هانگ شنید. دوستی که او هم برای خرید آیفون جدید پول نداشت. در کشوری که فروش اعضای بدن قانونی است و بازار خودش را دارد. در بسیاری دیگر از کشورهای دنیا از جمله ایران، خریدوفروش کلیه غیررسمی اتفاق می‌افتد.

گویا ماجرای فروش کلیه برای خرید لوازم جدید در چین سابقه دارد. یکی از بیمارستان‌های این کشور حالا راه ساده‌تری برای به دست آوردن پول از فروش اعضای بدن پیشنهاد کرده است. این بیمارستان به متقاضیان پیشنهاد کرده به جای کلیه به اسپرم فکر کنند و با اهدای آن پولی را که لازم دارند به دست بیاورند. این بیمارستان از پیام‌رسان WeChat برای رساندن پیشنهادش به دست متقاضیان استفاده کرده و عکسی از آیفون جدید منتشر کرده و نوشته: 6هزار یوان (940دلار) برای اهدای اسپرم به متقاضیان پرداخت می‌شود؛ پولی که برای خرید یک گوشی جدید آیفون کافی است.

کدام اعضا را می‌شود فروخت؟

سال گذشته یک پیشنهاد عجیب در انگلستان خبرساز شد. هدر لانگ، معاون سردبیر کامنت فری از مخاطبان نشریه پرسیدآیا حاضرند برای 3هزار دلار سرما بخورند؟ به نظر می‌رسیداین پول ارزش 9 روز سرماخوردگی را داشته باشد. بیماری‌ای که به هر حال ممکن بود سراغ داوطلبان بیاید. چه بهتر که بابتش پول می‌گرفتند و به پیشرفت علم و انجام شدن یک تحقیق هم کمک می‌کردند.

بعد از اعلام آمادگی این داوطلبان، روزنامه گاردین در گزارشی سراغ اعضای بدن رفت و آنهایی را که قابلیت درآمدزایی دارند بررسی کرد. براساس این بررسی، اهدای تخمک 8هزار دلار، اسپرم 100هزار دلار، پلاسما 300 دلار، مغز استخوان 3هزار دلار، شیر مادر 1 تا 2 دلار به ازای هر اونس، موی سر 100 تا 4هزار دلار و اجاره رحم 45هزار دلار درآمد دارد. اهدا‌کنندگان تخمک باید جوان و سالم باشند و پروسه اهدا برای آنها چند هفته طول می‌کشد و نیاز به ویزیت‌های متعدد پزشکی دارد. بعضی از این اهداکنندگان بیش از یک بار این کار را انجام می‌دهند و اگر از دارو استفاده کنند تا شش بار در طول زندگی‌شان می‌توانند این کار را تکرار کنند.

حمل کردن بچه فردی دیگر در رحم برای 9‌ماه کار پیچیده‌ای است چون احساسات فرد را هم درگیر می‌کند. 9 ماه مراجعه به بیمارستان و ارتباط مداوم با زوج نابارور هم لازمه آن است. برای همین از همه انواع اهدا، گران‌تر است. البته در همه جای دنیا هم امکان‌پذیر نیست. در بعضی از ایالت‌های آمریکا این کار غیرقانونی است.

پلاسما مایع زرد رنگی است که باید از خون جدا شود. مایعی که از خود خون با ارزش‌تر است. از این مایع برای درمان بعضی از بیماری‌های خاص استفاده می‌شود. گرچه افرادی هستند که پلاسما را به رایگان اهدا می‌کنند، بعضی از موسسات هم آن را از داوطلبان می‌خرند. مغز استخوان هم جزو اعضای قابل اهداست که البته اهدای آن با درد و مراجعات متعدد به بیمارستان همراه است. این عمل هم در بعضی از ایالت‌های آمریکا مجاز است اما در بعضی دیگر فروش هر گونه اعضای بدن ممنوع است. 

مادرانی که بیش از نیاز بچه خودشان شیر دارند، می‌توانند از بقیه شیرشان درآمد کسب کنند. بعضی زنان از این راه سالانه 20هزار دلار درآمد دارند. بعضی از سایت‌های اینترنتی هم برای جوش دادن معاملات شیر مادر ساخته شده‌اند. البته در‌درصد بالایی از این شیرها آلودگی پیدا شده و چندان روش مطمئنی نیست.

اهدای مو هم بازار خودش را دارد. شاید تصورش سخت باشد که عده‌ای به دنبال خرید مو هستند. آن هم با وجود امکاناتی مثل اکستنشن. پس جالب است بدانید در سال 2011 از یک آرایشگاه مو در تگزاس دزدی شد و این آرایشگاه 150هزار دلار مو از دست داد. تقاضا برای موی بلند و مویی که مصنوعی و فرآوری شده نیست وجود دارد. آنهایی که می‌خواهند موهای‌شان را بفروشند می‌توانند روی سایت‌هایی مثل Hairwork.com آگهی درج کنند. سایتی که ماهانه 20 تا 30 آگهی دارد. برای کمک کردن به بیماران هم می‌توانید داوطلبانه موهای‌تان را اهدا کنید.

فشار مالی و حراج اعضای بدن

بلومبرگ در گزارشی درباره فروش اعضای بدن در آمریکا نوشت: اپریل هیر بعد از اینکه دو سال بیکار بود و نیاز مالی شدیدی داشت، یک روز یکی از صفحات رمانی متعلق به قرن 19 را به یادآورد: «دنبال راهی می‌گشتم که پول در بیاورم. یاد جو در رمان زنان کوچک افتادم که موهایش را فروخت.» زن 35 ساله اهل آتلانتا گفته: «همیشه موهای زیادی داشتم اما نخستین بار است که به فروختنش فکر کرده‌ام، به خاطر اینکه خیلی تحت فشارم.»

این زن که دو فرزند دارد به سایت buyandsellhair.com رفت و عکس‌هایی از موهایش گذاشت و در ازای آن درخواست‌هزار دلار پول کرد. او یکی از آمریکایی‌های زیادی است که برای به دست آوردن پول به دنبال راه‌های غیرمتعارف می‌روند. از سال 2011 «مو»، «تخمک» و «کلیه» جزو بالاترین سرچ‌های گوگلی در ادامه جمله «می‌خواهم... را بفروشم» بوده‌اند.

تنها در یک مرکز اهدا که در چند شهر آمریکا شعبه دارد، 13هزار زن در سال 2013 داوطلب شدند تا تخمک اهدا کنند. میزانی که 13درصد از سال 2012 بیشتر بود. 65درصد این زنان گفته‌اند که نوعی انگیزه مالی برای این کار داشته‌اند. البته 73درصد آنها نوعدوستی را مهم‌تر از مسئله مالی در این کار دانسته‌اند. در آمریکا این اهداکنندگان بعد از اتمام روند کار 7هزار دلار دریافت می‌کنند. برای دومین اهدا می‌توانند 7500 دلار بگیرند و برای هر بار بعدی 8هزار دلار در انتظارشان است. آنها در نهایت تا شش بار می‌توانند به این کار ادامه دهند. فروش کلیه مقوله دیگری است. افراد زیادی نیستند که داوطلب این کار باشند. فروش کلیه در این کشور محدود به بازار سیاه است، اما این عضو بدن تا 15هزار و 200 دلار خریدار دارد.

گران فروش‌ها و ارزان فروش‌ها

هاووسکپ که آماری از بازارهای سیاه جهان ارائه می‌کند، تخمین‌هایی درباره قیمت اعضای بدن به‌خصوص کلیه در کشورهای مختلف زده است. بر این اساس در فیلیپین و هند کلیه کمترین قیمت را دارد و با‌هزار دلار معامله می‌شود. مولدووا کشور کوچکی در شرق اروپا یکی از گران‌ترین نرخ‌های کلیه را دارد و این عضو در آن بین 100هزار تا 250هزار دلار معامله می‌شود. در سنگاپور قیمت این عضو به 300هزار دلار می‌رسد و در آفریقای جنوبی و اوکراین این عضو تا 200‌هزار دلار معامله می‌شود.