آبلیمو با چاشنی کاه

بحث آلودگی و تقلب در مواد‌غذایی تقریبا در تمامی کشورها وجود دارد و سال‌هاست که دامنگیر همه شده است، اما این موضوع در کشور ما بسیار فراگیر شده و دامنه گسترده آن هر روز سلامت و بهداشت جامعه را با تهدیدهای جدی مواجه می‌کند. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم هر روز در رسانه‌ها، مجامع عمومی و حتی فضای مجازی با آلودگی یا تقلب در محصولات کشاورزی و مواد و فرآورده‌های غذایی مواجه می‌شویم. اگر چه برخی از این خبرها از منابع موثق نیستند و نمی‌توان به درستی آنها اعتنا کرد اما به‌عنوان یک شهروند و مصرف کننده، برخی از این آلودگی‌ها و تقلب‌ها را به‌ویژه در مواد‌غذایی مشاهده می‌کنیم. 

برای نمونه؛ تقلب در شیر و فرآورده‌های لبنی با افزودن انواع مواد خطرناک و سمی مانند جوش‌شیرین، وایتکس، نشاسته، روغن پالم و در بهترین حالت، آب، سبزی‌های آلوده به فاضلاب خانگی و صنعتی، وجود نیترات تا 70 درصد در آب آشامیدنی، پیدا شدن جسد متلاشی شده انسان در یکی از مخازن آب شهر تهران، آلودگی برخی محصولات کشاورزی به انواع سموم شیمیایی و کشنده، فروش آبلیموهای غیر‌طبیعی با ترکیبات صنعتی و اسیدی، گوشت مرغ و قرمز منجمد و تاریخ مصرف گذشته، نوشابه‌های گازدار زیان‌آور، آبمیوه‌های صنعتی با نام طبیعی، برنج و چای آلوده خارجی، نان‌های سنتی و صنعتی دارای ماده سمی و خطرناک جوش شیرین، گوشت‌های آلوده به فلزات سنگین و آنتی‌بیوتیک و ده‌ها مورد دیگر از این نوع که افزون بر ایجاد مخاطره‌های جسمی و روحی در جامعه و هزینه‌های گزاف درمانی، پیامدهای ناگوار اقتصادی و اجتماعی نیز به‌جا می‌گذارد. بر همین اساس ایران در زمینه سرطان در ردیف کشورهای نخست جهان قرار دارد و این بیماری کشنده در سال‌های اخیر چنان افزایش یافته که کارشناسان و متخصصان از آن به نام سونامی سرطان نام می‌برند. 

کارخانه معروف در ردیف متخلفان

به هر روی، موضوعی که در حال حاضر رسانه‌ای شده و بازار مصرف را نیز زیر تاثیر خود قرار داده، تولید و فروش آبلیموهای صنعتی و تقلبی است. در یک سال گذشته این مسئله نمود بیشتری پیدا کرده و مسئولان وزارت بهداشت نیز به آن پرداخته‌اند. 

اخیرا اخباری به گوش می‌رسد که براساس آن، فرمول تهیه هزار لیتر آبلیمو از سه کیلوگرم لیموترش با افزودنی‌هایی نظیر کاه و کنستانتره، با قیمت بالای سه‌میلیارد تومان بین کارخانه‌ها خرید و فروش می شود. هر چند دانه درشت ها هنوز به کار خود و بعضا با مارک‌های به ظاهر معتبر ادامه می دهند ولی برخی از کارگاه‌ها مجازات شده‌اند.  

رویا جعفری شاهی، دبیر انجمن صنفی کافرمایی صنعت آبلیمو، در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز» با تایید تقلب در برخی کارخانه‌ها، اظهار می‌کند: در یک سال گذشته که وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد نظارت بر مواد‌غذایی را بیشتر کرده‌اند، تخلف‌ها در این زمینه نمود بیشتری داشته و سروصدا ایجاد کرده است. این دو نهاد نظارتی، در ماه‌های اخیر محصولات تقلبی در بازار را نیز جمع‌آوری کرده‌اند و این کار همچنان ادامه دارد.  

وی می‌افزاید: در ادامه این کنترل‌ها و نظارت‌ها، برخی کارگاه‌های زیر پله‌ای تولید آبلیمو که مواد مضر به اسم آبلیموی طبیعی تولید می‌کردند و حتی یک کارخانه و برند معروف نیز تعطیل و از ادامه فعالیت آنها جلوگیری شد. همچنین مسئولان مربوط در حال جمع‌آوری این نوع آبلیموهای غیر‌بهداشتی از فروشگاه‌ها و مغازه‌ها هستند. 

آبلیموهای سنتی هم آلوده‌هستند

جعفری شاهی به مردم اطمینان می‌دهد و می‌گوید: نظارت‌ها با کمک انجمن صنفی کارفرمایی صنعت آبلیمو و مسئولان سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد، کامل شده است و کنترل تولید و فروش این ماده غذایی با سختگیری‌ها همچنان ادامه دارد. مردم نگران نباشند اما باید در زمینه نوع انتخاب و مصرف مواد‌غذایی، پیش از همه خودشان حساسیت به خرج دهند و از آبلیموهای سنتی و آبگیری لیمو در فروشگاه‌های میوه و تره‌بار بپرهیزند.

وی در ادامه از برنامه‌های در دست اجرای انجمن صنفی صنعت آبلیمو، سازمان غذا و دارو و سازمان استاندارد خبر می دهد و می‌افزاید: در حال حاضر با کمک این دو سازمان روی تدوین استانداردها و آزمایش‌های جدید کار می‌کنیم. برنامه دیگری که در دست اجرا داریم، جداسازی آبلیموهای طبیعی از کنسانتره است. شوربختانه کنسانتره لیمو بدون هیچ‌گونه نظارتی وارد کشور شده و در برخی از کارخانه‌ها به‌صورت غیر‌مجاز استفاده می‌شود. این ماده برای سلامتی مضر است و نباید وارد شود. بحث واردات مقوله گسترده‌ای است که ما توان مقابله با آن را نداریم. 

اعلام اسامی متخلفان پیگرد قانونی دارد! 

دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت آبلیمو، در مورد بخش سوم برنامه‌های در دست اجرا می‌گوید: موضوع دیگری که در حال پیگیری هستیم، قیمت‌ها و درج محتوای پکیج‌های آبلیمو روی آن است. در مجموع مردم هم باید در این زمینه کمک کنند و از هر نوع محصولی به‌ویژه آبلیموهای سنتی مصرف نکنند. وی ادعای برخی از مسئولان در رسانه‌ها مبنی بر ترکیب آب و نمک و اسید در همه آبلیموها را رد می کند و می‌افزاید: چنین ادعایی را کاملا رد می‌کنیم و به مردم اطمینان می‌دهیم نظارت‌ها به اندازه‌ای است که به‌زودی تغییرات را حس خواهند کرد. 

جعفری شاهی، در پاسخ به این پرسش که چرا اسامی کارخانه‌های متخلف را اعلام نمی‌کنید تا مردم نیز از آنها آگاه شوند، تصریح می‌کند: اگر به اختیار من بود، حتما این کار را می‌کردم اما اعلام اسامی کارخانه‌های متخلف، پیگرد قانونی دارد و قوه قضاییه اجازه چنین کاری را به ما نمی‌دهد. اگر مردم بر این قضیه اصرار دارند باید از قوه قضاییه درخواست کنند و از دست ما کاری بر نمی‌آید.  

بی‌خبری عضو کمیسیون بهداشت مجلس

موضوع تقلب در آبلیمو نزدیک به یک سال است که در رسانه‌های دیداری و شنیداری و حتی رسانه ملی بازتاب یافته اما کمیسیون بهداشت مجلس گویا  از آن بی خبر است. علی‌اکبر کاییدی، نماینده پل‌دختر و عضو کمیسیون بهداشت مجلس، در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز»، از این موضوع اظهار بی‌اطلاعی می کند و می‌گوید: من از این موضوع اطلاع ندارم اما شاید سایر همکاران من در کمیسیون بهداشت از آن مطلع باشند. وی تاکید می‌کند: در موضوع سلامت و بهداشت مواد‌غذایی، سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، متولی و مسئول است و مجلس نمی‌تواند در این حیطه ورود یا آن را کنترل کند.  

کاییدی همچنین از بایدها و نبایدها می‌گوید: کنترل و بازرسی‌ها در بخش نظارت بر تولید مواد‌غذایی باید آنقدر بالا باشد که مواد‌غذایی تقلبی و آلوده وارد چرخه مصرف نشود. تقلب در مواد‌غذایی خیانت است و موضوع سلامت مردم در جامعه اسلامی که بر کرامت انسان‌ها تاکید دارد، اصلی بسیار مهم و با ارزش به شمار می‌رود.  

عضو کمیسیون بهداشت مجلس، در پاسخ به این پرسش که در صورت نقص در نظارت‌ها، چرا مجلس به‌عنوان ناظر نهایی در این زمینه تاکنون عملکرد مثبتی نداشته است، تصریح می‌کند: همان‌گونه که گفتم، موضوع تقلب در آبلیمو هنوز در کمیسیون بهداشت مجلس مطرح نشده است. در صورت مطرح شدن بر حسب وظایف قانونی، حتما از وزیر بهداشت سوال خواهد شد. مجلس اگر احساس کند سلامت و بهداشت مردم در خطر است، اقدام قانونی خواهد کرد! وزارت بهداشت باید در این زمینه انقلابی و بسیجی برخورد کند و با افزایش نظارت‌ها و بازرسی‌ها، متخلفان را شناسایی و جریمه کند!