کارگاه خیاطی خانگی؛ 10 میلیون سرمایه و 2 میلیون درآمد ماهانه
در شرایط کنونی که امرار معاش به یکی از دغدغه های اصلی خانوار تبدیل شده است، کسب درآمد و راه اندازی یک کسب و کار در کنج خانه شاید مسکنی باشد برای درمان این درد. درحالی که مرکز آمار، نرخ بیکاری در سال گذشته را 12.4 اعلام کرده است. در این گزارش آمده است که نرخ مشارکت اقتصادی در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی کمتر بوده است.
به گزارش پول نیوز، براساس این نتایج، نرخ بیکاری در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. درحالی که شغل های کاذب در شهرهای بزرگ در میان زنان طرفداران بسیاری دارد اما با این تفاسیر زنان همچنان در صدر بیکاران قرار دارند. به همین دلیل مشاغل خانگی یکی از ابزارهای برطرف کردن این مشکل است. در سال های اخیر با رشد مشاغل خانگی در کشور بسیاری از زنان وارد این عرصه شده اند.
براساس اعلام رسمی وزارت تعاون در پایان سال 95 نزدیک به 214 شغل خانگی شناسایی شده است که بیش از 90 درصد شاغلان آن را بانوان تشکیل می دهند. رشته های شناسایی شده در گروه های اصلی شغلی مانند کشاورزی، صنعت، فناوری اطلاعات و همچنین فعالیت های اقتصادی فرهنگی قرار دارد، همچنین در خدمات کشاورزی، دامپروری و شیلات نیز ۱۸ رشته شناسایی شد که فعالیت های تولیدی نیز در صنعت ۴۱ رشته را به خود اختصاص داد.
کسب و کارهای با گرایش فناوری اطلاعات نیز ۱۷رشته و خدمات هم هفت رشته شغل خانگی را ارائه کرده است. در این میان صنایع دستی صدر تولیدات بانوان شاغل در منزل را به خود اختصاص داده است. صنایع دستی که در هر 31 استان کشور سبک و سیاق خود را دارد که به عنوان یکی از بخش های مهم تولید در کشور به شمار می رود.
خاتون جلوه، فعال حوزه صنایع دستی در استان همدان می گوید «در روستاهای این شهر فرش های بسیار گران قیمت و صادراتی توسط زنان تهیه می شود اما این محصولات با قیمت بسیار اندک و ناچیزی توسط عده ای سوداگر خریداری شده اما در بازاهای معتبر به قیمت های گزافی به فروش می رسد.»
وی ادامه می دهد «موضوع دیگری که باعث اجحاف در حق بانوان فعال در عرصه صنایع دستی می شود نداشتن سرمایه کافی برای تهیه مواد اولیه است. برای مثال بافتن فرش یا تهیه هر محصول دیگری نیاز به مواد اولیه دارد که عده ای سودجو در برابر تهیه مواد اولیه برای زنان روستایی محصول نهایی آنها را با قیمت های بسیار اندکی خریداری می کنند. برای مثال یک فرش دستباف شش متری که با نخ طبیعی تهیه می شود بیش از دو ماه زمان نیاز دارد. زنان با تلاش شبانه روزی و فعالیت بیش از 18 ساعت در روز این محصول را تهیه می کنند اما دستمزد متوسطی که از سوی پیمانکاران پرداخت می شود ماهانه 200 تا 300 هزار تومان است. به همین دلیل زنان کارکردن در کارگاه ها و کارخانه ها با ماهی 800 هزار تومان را به اشتغال زایی در منزل ترجیح می دهند.»
زنان خانه دار در کنار انجام کارهای روزمره، همسرداری و تربیت فرزندان به ساخت محصولات مختلف ازجمله سفال، سرامیک، تراش شیشه و... می پردازند و از این طریق ماهانه بین 200 تا 800 هزارتومان نیز درآمد کسب می کنند. حتی برخی از آنها در منازل خود، کارگاه های کوچک زودبازده راه اندازی کرده اند و در سطح گسترده تری به تولید محصولات متنوع مشغولند، البته در این میان دارندگان کارگاه های کوچک در کنج خانه از درآمد بیشتر و قابل قبول تری برخوردار هستند.
بیشتر این کارگاه ها در زمینه خیاطی، سفالگری، فرش وگلیم بافی و. . . فعال هستند. به گفته مریم توحیدی، خیاط ساکن در یکی از محله های شرق تهران راه اندازی یک کسب و کار ساده در منزل هزینه های اولیه زیادی دارد که هر کسی توانایی آن را ندارد.
وی ادامه می دهد «برای راه اندازی یک کارگاه خیاطی تک نفره نیاز به یک چرخ خیاطی 2میلیون تومانی، قیچی برش 800 هزار تومانی، بسته کامل نخ 400 هزار تومانی، چرخ زیگزال 900 هزار تومانی و بسیاری از وسایل ریز است که نزدیک به 10میلیون تومان سرمایه نیاز دارد و هر بانوی خانه داری توان تهیه وسایل اولیه آن را ندارد، اما در صورت تدارک دیدن وسایل اولیه یک بانوی شاغل در خانه می تواند ماهانه بین 1.5 تا 2 میلیون تومان از خیاطی درآمد داشته باشد.»
آشپزی یکی دیگر از مشاغلی است که در سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. بسیاری از بانوان از فرصت به وجود آمده استفاده کرده و در منزل خود برای کسانی که فرصت آشپزی ندارند غذا تدارک می بینند.
بیشتر سفارشات مربوط به این افراد تهیه غذا برای مهمانی های مجلل خانوادگی است. البته ترشی، مربا، تهیه سبزی (قورمه سبزی)، باقالی پاک شده، نخود فرنگی پاک شده و... . از دیگر راه های کسب درآمد در خانه است.
خدیجه صفدری، بانویی است که دستپخت آن را می توان در بیشتر مهمانی های لوکس غرب تهران چشید. وی می گوید پس از فوت همسرم کار خود را با تهیه ترشی خانگی شروع کردم و در سال 84 ماهانه بین 120 تا 200 هزار تومان درآمد داشتم در حال حاضر با توسعه شغل خود تهیه غذای مورد نیاز مراسم های مختلف بانوان در غرب تهران را بر عهده دارم و با نیروی کار چهار نفره ماهانه3 تا 5 میلیون بسته به فصل های مختلف سال درآمد دارم. حتی در ایام نوروز هم به فعالیت خود ادامه می دهم، البته در فصل های مختلف سال تهیه ترشی و مربا، پاک کردن کرفس و سبزی قورمه هم بخشی است که به کسب درآمدمان کمک می کند.منجوق دوزی و زینت آرایی کفش و لباس از دیگر مشاغلی است که در میان بانوان از طرفداران بالایی برخوردار است.
مه لقا گنجی می گوید «ازسال 89 تاکنون با یک تولیدی کفش در بهارستان قرارداد دارم و منجوق های روی کفش عروس را می دوزم. براساس این قرارداد برای هر کفش 500 تومان دستمزد دریافت می کنم. با توجه به اینکه روزانه می توان 20عدد یاهمان 10جفت کفش را منجوق دوزی بکنم روزی 10هزار تومان دستمزد می گیرم. البته تمامی وسایل اولیه هم از سوی پیمانکار پرداخت می شود. به طور متوسط ماهانه 300 هزار تومان دستمزد دریافت می کنم که با توجه به زمانی که می گذارم از آن رضایت دارم.
روزانه بین دو تا سه ساعت زمان صرف این کار می کنم که محل درآمدی برای من و کمکی برای خانواده است، اما شیرینی بیانی که منجوق دوزی روی لباس عروس و لباس های خاص را انجام می دهد می گوید «روزانه 10 تا 12 ساعت فرصت برای منجوق دوزی و زینت آرایی لباس ها زمان می گذارم که براساس قراردادی که با پیمانکار دارم برای هر لباس بین 100 تا 120 هزار تومان دستمزد دریافت می کنم. با توجه به ظرافت بالای کار به پایان رساندن هر کار بین سه تا پنج روز طول می کشد و به طور متوسط ماهانه یک میلیون تومان دستمزد دریافت می کنم.»
جعبه های سه بعدی که چند سالی جای کاغذ کادو را گرفته و بیشتر هدایا را در دل خود جای می دهد خلاقیتی است که از دل همین کسب و کارهای خانگی بیرون آمده است. این شغل از آن دسته مشاغلی است که بیش از هر چیز به یک ذوق هنری نیاز دارد. وسایل اولیه راه اندازی این کسب و کار مقدار زیادی کارتن، کاغذ رنگی، چسب، روبان، قیچی و. . . است.
نرگس حسنی که بیش از 10سال سابقه فعالیت در این حوزه را دارد می گوید «به صورت کاملاً اتفاقی روش ساخت جعبه را آموختم و پس از تهیه و تولید حدود 10عدد جعبه آن را به دوستانم هدیه دادم. پس از مدتی با تشویق دوستانم اقدام به تولید انبوه این محصولات کردم. در حال حاضر با چند طلا فروشی، سیسمونی فروشی، اسباب بازی فروشی، لباس فروشی و عطر فروشی قرارداد دارم که بسته به میزان تعهد ماهانه بین 100 تا 150 عدد جعبه تولید می کنم.
وی ادامه می دهد «هزینه اولیه درست كردن جعبه كادویی ساده با کاغذ رنگی، فقط همان خرید برگی 1200تومان، كاغذ اوریگامی با سایز 50 در 70 است. با هر برگ این كاغذها هفت تا هشت جعبه در سایزهای مختلف كوچك و بزرگ می توان درست كرد. درست كردن 300 تا از این جعبه ها، حدود سه تا چهار ساعت زمان می برد. اگر هر روز همین مقدار زمان برای درست كردن این تعداد از جعبه ها بگذاریم و هركدام از این جعبه ها به قیمت 300 تومان هم فروخته شود، روزی 40 هزار تومان سود خالص دارد؛ یعنی ماهی یك میلیون و 200 هزار تومان، البته این رقم یك عدد ثابت و همیشگی نیست و بستگی به درخواست و سفارش مشتری های تان دارد، اما جعبه های کادویی بزرگ زمانبر هستند و هزینه های بیشتری دارند که حدودا بین 10 تا 12 هزار تومان هزینه داشته و نزدیک به 20 هزار تومان به فروش می روند.»