مشمولان سهام عدالت نیمه دوم سال سود می گیرند / ثبت نام جاماندگان سهام عدالت؛ شاید وقتی دیگر

مسئولان سازمان خصوصی سازی در حالی از پرداخت سود سهام عدالت در نیمه دوم امسال خبر می دهند که تنها 2میلیون نفر یعنی 4درصد مشمولان تاکنون برای پرداخت اقساط سهام عدالت خود اعلام آمادگی کرده اند.

به گزارش «فرصت امروز» طرح سهام عدالت از جمله طرح های به جا مانده از دولت نهم بود که بهمن ماه سال 1384 به تصویب رسید و هدف آن «گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران» خوانده شد. براساس این طرح، دولت در راستای خصوصی سازی ٤٠درصد از سهم ٦٠ شركت دولتی را به مردم واگذار كرد، اما از آنجا که پول این سهام باید با دولت تسویه می شد بنابراین دولت این سهام را در رهن خود نگه داشت تا از محل سود ماهانه آن اصل ارزش سهام تسویه شود و سپس برگه های موسوم به سهام عدالت به مردم داده شود. اگرچه ارزش اولیه سهام مشخص نبود، اما قرار بود سود 10سال این سهم ها برابر با ارزش اولیه آنها باشد و در سال ١٣٩٥ یعنی١٠ سال پس از آغاز طرح، این برگه به  نام صاحب اصلی شود؛ اتفاقی که البته هنوز رخ نداده است.

با اینهمه سامانه سهام عدالت روز 17اسفندماه سال گذشته با حضور معاون اول رئیس جمهور، وزیر اقتصاد و رئیس سازمان خصوصی سازی رونمایی شد و مشمولان از طریق این سامانه توانستند صورتحساب خود را مشاهده کنند.

در این صورتحساب مشخص شده که ۵۳0 هزار تومان سود از ۶۰ شرکت سرمایه پذیر برای هر سهامدار گرفته شده و توسط سازمان خصوصی سازی به خزانه دولت واریز شده است و مردم می توانند این مبلغ را تا سقف یک میلیون تومان پر کنند. به عبارت دیگر، در صورتحساب مشمولان، ارزش تقریبی سهام آنها حدود ٥٣٠ هزار تومان اعلام شده است و به جز دو دهک نخست درآمدی که تخفیف ٥٠درصدی برای تسویه سهام خود دارند، دیگر مشمولان باید هریک ٤٧٠  هزار تومان بابت تسویه نهایی اقساط سهام عدالت خود تا پایان شهریور سال ١٣٩٦ به حساب دولت واریز کنند.

کلاهبرداری به شیوه سهام عدالت

با اینکه اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در آیین رونمایی از سامانه سهام عدالت، سال 96 را سال جشن مالکیت مردم بر بخشی از دارایی های دولت خواند و به مردم توصیه کرد که به هیچ وجه سهام عدالت خود را نفروشند، اما با اینهمه، در فاصله چند روز از رونمایی سامانه سهام عدالت، به یکباره بازار مکاره ای به نام فروش و ثبت نام سهام عدالت به راه افتاد و برخی به تعبیر مشاور رئیس سازمان خصوصی سازی، به کلاهبرداری به شیوه سهام عدالت دست زدند.

سیدجعفر سبحانی، مشاور رئیس سازمان خصـوصی سازی 20 اسفندماه سال قبل در این باره گفت: «طی چند روز گذشته افرادی کلاهبردار مدعی شده اند که می توانند با گرفتن مبلغی برای مردم سهام عدالت ثبت نام کنند. این افراد سودجو به مردم کارتی می دهند و مدعی می شوند که آن کارت سهام عدالت است و بابتش از مردم مبالغی دریافت می کنند، یا اینکه در بعضی از سایت ها شماره تلفن هایی گذاشته و می گویند که درباره سهام عدالت مشاوره می دهند و بابتش پول می گیرند. حتی بعضی ها مبالغی گرفته و مدعی شده اند سهام عدالت ثبت نام می کنند که تمام این موارد کلاهبرداری و سودجویی است و آنقدر در دو سه روز گذشته از این نوع کلاهبرداری های جدید داشته ایم که این موضوع برای مان به معضلی تبدیل شده است.»

اختلاف دولت و مجلس بر سر سود سهام عدالت

با وجود گذشت یک دهه از عمر سهام عدالت و اتمام مهلت 10ساله اجرای طرح توزیع این سهام اما هنوز تصویر واضح و روشنی از ابعاد این طرح در میان مردم وجود ندارد و شاید به همین خاطر است که در فاصله چند روز از رونمایی سامانه سهام عدالت، بیشتر از 24 میلیون نفر به این سامانه مراجعه کرده اند تا صورتحساب خود را مشاهده کرده و احیانا جواب سوالات و ابهامات خود را بیابند.

با اینهمه هنوز تاریخ قطعی و مشخصی برای پرداخت سود سهام عدالت تعیین نشده و با وجود وعده های مکرر و چندباره مسئولان درباره پرداخت سود سهام در سال 95، این مهم به نیمه دوم سال 96 موکول شده است.

این در حالی است که اختلاف میان دولت و مجلس بر سر سود سهام عدالت بالا گرفته   ودر حالی که رئیس سازمان خصوصی سازی سود سهام عدالت را سالانه حدود 90 هزار تومان برای هر شخص اعلام کرده است، اما رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است که این رقم 90 هزار تومان نیست بلکه تنها 36 هزار تومان است.

محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از جمله منتقدان سرسخت طرح سهام عدالت است و بارها نسبت به اشکالات آن در مجلس اعتراض کرده و از تشکیل کارگروه ویژه ای برای بررسی وضعیت سهام عدالت و عملکرد دولت در این بخش در سال پیش رو خبر داده است. از نظر پورابراهیمی، این طرح سه اشکال عمده دارد؛ نخست اینکه دارنده سهام حق تصمیم گیری و نظارت بر انتخاب اعضای هیات مدیره شرکت ها را ندارد. دوم اینکه سهامدار حق مالکیت ندارد و سوم نیز درباره پرداخت سود سهام است.

نماینده مجلس شورای اسلامی معتقد است که ساختار توزیع سهام عدالت اشتباه است و عملا سودی به دست مردم نمی رسد. پایان سال 95 پایان وعده 10ساله دولت است و دولت باید در سال 96 سود توزیع کند، اما در 10 سال گذشته جز واریز یکی دو مرحله سود اندک، مردم از سهام عدالت هیچ خیری ندیده اند و در حال حاضر مطالبه مردم این است که اگر این سهام ارزشی دارد پس باید آزادسازی صورت بگیرد تا سهامدار حق فروش داشته باشد.

پورابراهیمی همچنین میزان سود محاسبه شده از سوی دولت را درست ندانسته و می گوید که پیش بینی برای سود سال 95 شرکت ها حدود 3هزار و 600 میلیارد تومان است و با توجه به اینکه 50درصد سهم مربوط به دولت و 50 درصد مربوط به مردم است، سهم سهامداران معادل یک هزار و 800 میلیارد تومان می شود. با این حساب، سود سالانه هر فرد از سهام عدالت 36 هزار تومان می شود که معادل 3 هزار تومان در ماه است، یعنی مردم با این سهم تنها قدرت خرید دو عدد نان سنگک در ماه را پیدا می کنند.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، راه اندازی سامانه سهام عدالت را نیز کاری غیرکارشناسی دانسته و خروج شرکت های سودده از سبد سهام عدالت بدون رضایت سهامداران را از جمله ابهامات مهم این طرح می داند: «در اول اسفندماه دولت هفت شرکت پالایشگاهی سودده را از لیست 60 شرکت سهام عدالت خارج کرد و شرکت های دیگری را جایگزین کرد که این امر بدون رضایت سهامداران صورت گرفته است. بعضی از وزرا باید پاسخگوی این اتفاقات توزیع سهام عدالت باشند که چرا بدون اجازه سهامدار، هفت شرکت سودده از لیست شرکت های سهام عدالت خارج شده است؟»

ثبت نام جاماندگان سهام عدالت؟!

اما آن دسته از افرادی که به هر دلیلی از طرح سهام عدالت جا مانده اند و ثبت نام نکرده اند، فعلا نمی توانند در طرح سهام عدالت ثبت نام کنند. سازمان خصوصی سازی در این باره اعلام کرده که تا زمانی که ثبت نام شدگان قطعی، ساماندهی نشوند ثبت نام جدید انجام نمی شود و این ساماندهی احتمالا تا پایان سال ۱۳۹۶ به طول خواهد انجامید.

علی اشرف عبدالله پوری حسینی، رئیس سازمان خصوصی سازی در این باره گفته است که تا زمانی که ساماندهی ثبت نام شدگان قطعی انجام نشود، سازمان خصوصی سازی به فکر ثبت نام جدید نخواهد بود. به گفته او، در شرایط فعلی که باید سهام ۴۹ میلیون و ۲۲۶ هزار و ۱۹۳ نفر ساماندهی شود، کار سخت و حتی شاقی است که فایل جدیدی برای ثبت نام سهام عدالت باز شود. 

با این همه عبدالله پوری حسینی ابراز امیدواری کرده است که در اواسط یا اواخر سال ۱۳۹۶ ساماندهی سهام عدالت برای ثبت نام شدگان فعلی به سرانجام برسد و آن وقت می توانند تصمیمی درباره افرادی که ثبت نام نشده اند اتخاذ کنند. او گفته است که شورای عالی اجرای سیاست های اصل ۴۴ نیز به دولت تصریح کرده که می تواند از آن افراد با ساز و کاری ثبت نام به عمل آورد.

ارتباط با نویسنده: [email protected]