مراکز خرید متعدد و متنوعی در کشورمان وجود دارد که با حضورشان رفته رفته چهره سنتی بازار ایران را به چهره مدرن و سربرآورده ای از دل شهرهای ریز و درشت تبدیل کرده اند. هم جایگاهی برای خریدوفروش هستند و هم در سال های اخیر با اضافه کردن امکانات مختلفی مانند سالن های سینما، امکانات ورزشی و تفریحی و رستوران ها و. . . به محلی برای گشت وگذار تبدیل شده اند.
هر روز هم بر طرفداران این مراکز خرید اضافه می شود و به همین دلیل صاحبان این مراکز همواره امکانات این مکان ها را افزایش می دهند. در این گزارش به معرفی 10مرکز خرید مجلل ایران می پردازیم که از شهرت قابل توجهی در ایران و حتی در سطح خاورمیانه برخوردار هستند.
مرکز خرید ارگ (ارگ سنتر)؛ تهران
مرکز خرید ارگ، مرکزی است پنج طبقه (دو طبقه همکف و سه طبقه دیگر) که به صورت اختصاصی به فعالیت تجاری می پردازد. ارگ یکی از جدیدترین مراکز خرید تهران است که در منطقه تجریش واقع شده است. وجود فروشگاه های متنوع با متراژهای مختلف و هزار واحد پارکینگ در پنج طبقه، شهربازی و فودکورت این مرکز خرید را تبدیل به یکی از مراکز خرید مجلل تهران کرده است.
مرکز تجاری سام (سام سنتر)؛ تهران
مجتمع تجاری سام سنتر در خیابان فرشته تهران واقع شده و با داشتن زمینی به مساحت هزار و 750 مترمربع، در 9 طبقه، شامل، 26 فروشگاه تجاری در ابعاد 35 تا 200 متری در دو طبقه همکف و اول، 200 پارکینگ در طبقات دوم تا هفتم، یک طبقه آشپزخانه و هزار و 200 متر فضای رستورانی در طبقه نهم با چشم اندازی کوهستانی در بهترین نقطه شهر تهران به مرکز خریدکم نظیری مبدل شده است.
مرکز خرید پالادیوم؛ تهران
پالادیوم در منطقه زعفرانیه تهران واقع شده و با برخورداری از زمینی به مساحت 10هزار متر مربع با مساحت زیربنای 100هزار متر مربع، 13 طبقه در ضلع جنوبی، 11 طبقه در ضلع شمالی و شش طبقه زیر همکف، مجموعه ای متنوع و كامل از امكانات و خدمات را در دل خود جای داده است. این مرکز خرید دارای 150 واحد تجاری، سوپرمارکتی با مساحت 2500 مترمربع، تعداد 150 واحد اداری و 60 هزار متر مربع مشاعات شامل هزار واحد پارکینگ در شش طبقه و یک باشگاه ورزشی بی نظیر است.
مجتمع تجاری مدرن الهیه؛ تهران
مجتمع تجاری مدرن الهیه، همان طور که از نامش برمی آید، در منطقه الهیه تهران واقع شده است. این مجتمع که طراحی فوق العاده مجللی دارد، ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ 1915 ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ، در 11 طبقه ساخته شده است. بخش تجاری مجتمع شامل دو طبقه و دارای 30واحد است که عمدتا به عرضه پوشاک اختصاص دارد. البته تعداد واحدهای عرضه ساعت و عطر و ادکلن و. . . نیز قابل توجه است.
مجتمع چندمنظوره کورش؛ تهران
مجتمعی بی نظیر در پایتخت در اتوبان ستاری که با داشتن بیش از 500 واحد تجاری این روزها تبدیل به یکی از شلوغ ترین مراکز خرید تهران شده است. مجتمع تجاری کورش علاوه بر تجاری بودن، عنوان مجتمع فرهنگی را نیز یدک می کشد، چرا که بزرگ ترین پردیس سینمایی کشور در این مجتمع تجاری فرهنگی تأسیس شده است. یکی از مدرن ترین مراکز تفریحی- سرگرمی کشور نیز در این مجتمع تجاری با عنوان ژوپیتر فعالیت می کند. حضور فعال ده ها رستوران، فود کورت و البته کافی شاپ های متعدد در مجتمع تجاری فرهنگی کورش نیز قابل توجه است.
مرکز خرید اصفهان سیتی سنتر؛ اصفهان
اصفهان سیتی سنتر بزرگ ترین مرکز خرید ایران و خاورمیانه است. مساحت زیربنایی بخش اداری و تجاری این مرکز 465 هزار متر مربع است و مساحت زیربنایی کل این مجموعه 600 هزار متر مربع است. ساختمان این مجموعه هفت طبقه است و بیش از 750 فروشگاه، یک هایپرمارکت، مغازه ها، غرفه ها، رستوران ها و آژانس های هواپیمایی به انضمام یک هتل هفت ستاره، هفت سالن سینما، یک مرکز مالی، یک مرکز تجاری و یک محوطه تفریحی اجزای تشکیل دهنده این مرکز هستند. همچنین بزرگ ترین شهربازی سرپوشیده با مساحت 345 هزار مترمربع در خاورمیانه در این مرکز خرید قرار دارد.
مجتمع خلیج فارس؛ شیراز
پنجمین مرکز تجاری- تفریحی و توریستی بزرگِ جهان با نام زیبا و غرورآفرین خلیج فارس در ابتدای ورودی شهر جدید صدرا با مساحت ۵۰۰ هزار مترمربع زیربنا واقع شده است. مجموعه خلیج فارس شیراز یک پروژه فاخر و عظیم است که دارای بیش از 2500 واحد تجاری، هایپرمارکت، شهربازی، شش سالن سینما، رستوران و کافی شاپ های متعدد، پارکینگ سرپوشیده با ظرفیت 5500 خودرو، مرکز معاملات و بورس، سکوى فرود هلیکوپتر، مرکز بازی های رایانه ای و هتل بین المللی پنج ستاره است.
مجتمع آرمان؛ مشهد مقدس
مجتمع تجاری، اقامتی و مسكونی آرمان دارای مساحت عرصه 10535 متر مربع و زیربنایی حدود 90 هزار متر مربع است. پروژه آرمان با داشتن 95متر از بر خیابان نواب صفوی و فقط حدود 500متر فاصله با حرم امام رضا(ع) در موقعیتی استثنایی قرار گرفته و می تواند پاسخگوی نیاز زائران حرم باشد. پروژه آرمان در 13 طبقه ساخته شده و دارای 401 واحد تجاری، 291 واحد اقامتی، 119 واحد مسكونی و 431 واحد پاركینگ است.
در ساخت این پروژه از جدیدترین تكنولوژی صنعت ساختمان شده است و در طراحی یكی از نمونه منحصربه فرد شهر مشهد به حساب می آید. وجود تفرجگاه مرکزی با طراحی فوق العاده خاص و منحصربه فردش این مجتمع را در نوع خود بی نظیر کرده است. از ویژگی های اصلی این پروژه می توان به سیستم مدیریت هوشمند ساختمان، معماری نوآورانه و خاص، تنوع متراژ در واحدها، طراحی داخلی مدرن و زیبا و دسترسی آسان به نقاط مختلف شهر مشهد اشاره كرد.
مرکز خرید سارینا یک؛ کیش
بازار تجاری، اداری سارینا یک در زمینی به مساحت 5292 متر مربع در 10 طبقه شامل یک طبقه پارکینگ، دو طبقه تجاری و هفت طبقه اداری بنا شده است. این بازار در اراضی شرقی جزیره زیبای کیش، بلوار خیام، روبه روی هتل ارم واقع شده است.
نزدیکی و مجاورت این مجتمع به مراکز خرید جزیره (مرکز تجاری کیش و پردیس 1 و 2) و هتل های (ارم و داریوش) رستوران ها و چشم انداز رو به دریا از محاسن بزرگ این مجتمع به شمار می آید که آن را از دیگر پروژه ها متمایز می سازد.
مجتمع لاله پارک؛ تبریز
مجتمع تجاری تفریحی لاله پارک در حوالی میدان شهید فهمیده تبریز قرار دارد. این مجتمع در زمینی به مساحت 26500 متر مربع و زیربنای 91550 متر مربع در منطقه پنج شهرداری تبریز واقع شده است. این پروژه در قالب مرکز تجاری، تفریحی و هتل پنج ستاره بین المللی ساخته شده است و از حیث ابعاد و همچنین کاربری های پیش بینی شده در آن و به دلیل موقعیت جغرافیایی و همچنین دسترسی به شبکه بزرگراهی، از جمله طرح های بزرگ و ممتاز تجاری – تفریحی شهر تبریز محسوب می شود.
***
تلفیق عناصر معماری و تجارت
مراکز خرید و فضاهای تجاری دوران مدرن را می توان موج دوم محیط های تجاری عنوان کرد که ماحصل انقلاب صنعتی و ظهور معماری مدن به شمار می رود که ریشه در مراکز و بازارهای سنتی دارد. امروزه، روز به روز به تعداد مراکز تجاری شهر های بزرگ و کوچک افزوده می شود. این مراکز، جایگاهی برای مصرف تمام محصولات، شامل مواد غذایی، آب و برق و فرهنگ است.
مراکز خرید دنیای مدرن در واقع شریان حیاتی یک شهر پویاست که علاوه بر فعالیت های اقتصادی، حرکت های اجتماعی و فرهنگی را در سیطره خود قرار داده اند. در واقع نخستین چیزی که مشتریان و مصرف کنندگان را به مراکز خرید می کشاند، تنوع در مغازه ها و فروشگاه های این مراکز است و اینکه طیف گسترده ای از محصولات را در خود جای داده است. اما یک مرکز تجاری باید چگونه باشد و چه استاندارد هایی برای آن وجود دارد؟
استاندارد های یک مرکز تجاری
از نقطه نظر جذابیت تجاری، مجتمع ها و مراکز تجاری باید ویژگی های خاصی را رعایت کنند. در واقع یک مرکز تجاری شامل واحدهای متعدد خرده فروشی همراه با گذرگاه ها و راهروهایی است که علاوه بر مرتبط ساختن واحدها و فضاهای تجاری، حرکت و همچنین بازدید مشتریان را در محیط تسهیل می بخشد.
مراکز خرید امروزی در چندین طبقه و به صورت مجموعه های چند عملکردی تجاری، تفریحی احداث می شوند، که علاوه بر ارائه محصولات متنوع در جهت برآوردن احتیاجات کاربران خود، به ارائه تسهیلات رفاهی نظیر کافی شاپ، تریا، فضاهای بازی و سرگرمی کودکان و در نهایت فضاهای تجمع و گپ برای مخاطبان و اجتماع عمومی می پردازد.
مشخصه های اصلی یک مرکز خرید:
1- دارای ورودی و خروجی های متعدد
2- دارای پارکینگ اختصاصی
3- مجهز به سیستم های ایمنی، گرمایش و سرمایش و. . .
4- بهره گیری از علایم و نشانه ها جهت معرفی بهتر فضا و جلوگیری از ابهام فضایی و عدم خوانایی محیط
5- برخورداری از طراحی داخلی و معماری مناسب
6- ایجاد فضایی متنوع و جذاب و در عین حال محیطی پاسخگو
به طور کلی یک مرکز تجاری، برای عناصر مختلف خود استاندارد هایی را رعایت می کند. همه عوامل و استاندارد ها در جهت جلب عناصر تجاری کار می کنند. دسترسی مشتریان، سرویس دهی، طراحی فضای داخلی، پارکینگ، ویترین ها، دسترسی مشتریان به اجزای مختلف و طبقات (علایم، پله برقی، سطح شیب دار، نوار نقاله، آسانسور)، نورپردازی، تهویه، نمای خارجی و ظاهر مرکز تجاری و غیره مواردی هستند که هر کدام استاندارد ها و ویژگی های خاصی را می طلبد.
رعایت حداقل عرض راهرو اصلی و فرعی، ارتفاع استاندارد، در نظر گرفتن معابر تردد برای معلولان و افراد کم توان، پیش بینی پارکینگ چند طبقه، پیش بینی بارانداز و امکان دسترسی مجزا جهت وسایل حمل ونقل مواد وکالا وتخلیه زباله، پیش بینی تأسیسات حرارتی وبرودتی به صورت تهویه مطبوع، پیش بینی سیستم برق اضطراری و پیش بینی راهرو خروجی وپله های فرار و سایر جوانب مربوط به ایمنی در مقابل حریق از مهم ترین استاندارد های کلی مراکز خرید و مجتمع های تجاری است.
طراحی فروشگاه ها نیز با تخصیص فضا به واحدها شروع می شود و باید مطابق با مقررات ضد آتش سوزی و سایر مقررات ساختمانی باشد. سپس فضاهای تخصیص یافته به واحدها، مجددا به قسمت های داخلی نواحی فروش، نواحی سرویس داخلی، خدمات مشترک و غیره تقسیم بندی می شود. مثلاً یک فروشگاه باید حداکثر مقدار تماس را برای ویترین خود داشته باشد و ویترین آن باید تا جای ممکن از هر زاویه ای قابل رویت باشد.
در معماری کلی نیز بخش میانی مجتمع از اهمیت خاصی برخوردار است. محوطه میانی اصلی یا محوطه ها باید مرکز جاذبه مشتریان باشد. اغلب مراکز خرید، در محوطه میانی خود از یک طرح بسیار عالی برخوردار هستند و مشخصات واقعاً هیجان انگیزی دارند، مانند گنبدهای شیشه ای، ترتیب مخصوص چراغ ها و فواره هایی که از مجسمه های آن بیرون می زنند، گلکاری های مصنوعی، راه پله با طرح های مخصوص، پله های برقی، آسانسورهایی با دیوارهای شیشه ای و کارهای هنری با ارزش طرح گرافیک ها و رنگ ها نیز عامل مهم و مؤثری در این زمینه است، در مراکز خیلی بزرگ که دارای چندین محوطه هستند، هنگامی که هر یک از این محوطه ها دارای کاراکتر، شکل، رنگ و دکور جداگانه ای باشند به مراتب جالب تر می شوند و محوطه اصلی به عنوان یک محل جالب برای نشستن، استراحت و ملاقات دوستان است.
در پایان، باید توجه داشت که مشتری در دنیای مدرن آن قدرها صبر و حوصله برای خرید ندارد و ترجیح می دهد ساده و راحت خریدهایش را انجام دهد.
امروز فروشنده ای می تواند محصول خود را بفروشد که نه تنها به فکر تراکنش و پول گرفتن، بلکه به دنبال خلق تجربه ای تازه برای مشتری باشد. مشتری های امروزی دل شان کالایی خاص می خواهد که هیجان زده شان کند. رویکردهای امروزی باعث شد خرده فروش ها از روش ها و فضاهای سنتی فاصله گرفته و به سمت ایجاد فضاهایی بروند که رگه هایی از سرگرمی و تفریح در آن وجود دارد.