عرضه‌های سنگین حقوقی‌ها، روزهای خوش بورس را کوتاه کرد

پس از انتشار بیانیه لوزان، روزهای خوش بورس دوام چندانی نداشت. یکی از دلایل این موضوع عرضه‌های سنگین حقوقی‌ها از جمله صندوق‌های بازنشستگی و نهادهای عمومی در پی تشکیل صف‌های خرید در بازار سهام بود. این عرضه‌ها در محدوده مقاومتی شاخص اتفاق افتاد و معامله‌گران را نسبت به ادامه روند صعودی دچار تردید کرد. اینکه انتظار داشته باشیم هر روز بازار صعودی را نظاره‌گر باشیم با منطق ناسازگار و غیر‌واقع‌بینانه است؛ به‌علاوه اینکه با نخستین نوسان منفی نیز نباید تصور کرد که بازار سهام در حال ریزش است، اما در نحوه شکل‌گیری روند‌های‌های صعودی یا نزولی بازار گاهی برخی رفتارها و متغیرها مسبب شکل‌گیری روند‌ها یا حتی بحران‌های جبران نشدنی هستند.

در حالی‌که بازار سهام در 15 ماه گذشته همواره با دوره‌ای رکودی و فرسایش شدید قیمت سهام مواجه بوده است، برچیده‌شدن سایه بزرگ‌ترین ریسک سیستماتیک از این بازار می‌تواند به شکل گرفتن بارقه امید دوباره‌ای برای بازگشت اعتماد سهامداران و جبران وفاداری سهامداران صبور بینجامید. با این حال اما دستپاچگی در نحوه مدیریت روندهای هیجانی یا شوک زده بازار سهام در مواجه با خبرها و رخدادهای تاثیرگذار از سوی متولیان بازار سهام همواره در شکل‌گیری رفتار‌های روانی معامله‌گران دخیل بوده است. با این وجود متولیان بازار سهام به محض مثبت شدن نماگر‌های اصلی بازار سهام و در حالی‌که هنوز افت ناشی از خبر عدم توافق هسته‌ای در سوم آذر ماه پارسال و به دنبال آن ریزش شدید قیمت‌ها جبران نشده بود، از برنامه‌ریزی برای عرضه‌های انبوه سهام و عرضه‌های اولیه گوناگون خبر دادند که اقدامی غیرمنطقی بود و ترس از عرضه‌های بی‌محابای سهام و تکرار تجربه‌های اشتباهی همچون زمستان سال 92 را در ذهن‌ها تداعی کرد.

در روزهایی که بازار سهام به زحمت در حال آشتی دوباره با سهامداران ترسو و بی‌اعتماد است، تلقی اشتباه از رفتار بازار سهام و عدم توانایی در کنترل روند صعودی شکل گرفته می‌تواند بازار سهام را به سرعت در لاک دفاعی فروببرد. مدیریت بحران در بورس چه در روند‌های مثبت و چه در روزهای منفی امری ضروری است. مدیریت بازار باید بتواند در لحظه با فراخوان ذی‌نفعان و بازیگران اصلی بازار سهام جریانی منطقی و حمایت شده‌ را به‌طور محسوس و نامحسوس برای سرمایه‌گذاران فراهم آورد. در شرایط فعلی بازار سهام به‌شدت نیاز به جلب اعتماد سرمایه‌گذاران داشته و با کوچک‌ترین نشانه‌ها از عدم حمایت‌ها از قبیل عرضه‌های بی‌محابای سهام از سوی سازمان خصوصی‌سازی، صندوق توسعه و پاداش یا حقوقی‌های فرصت‌طلب و از همه بدتر سفارش‌های صوری برخی کارگزاری‌ها در سامانه معاملاتی، به سرعت برای نقد‌شدن دارایی‌ها به تکاپو می‌افتد؛ چرا که نمی‌خواهد دوباره تجربه سیاه‌چاله‌های نقدینگی بورس در 15 ماه گذشته را تجربه کند. سیاه‌چاله‌هایی که صاحبان نقدینگی را در خود می‌بلعد.

متولیان بازار سهام باید نسبت به افزایش ضریب اعتماد سرمایه‌گذاران در بازار سهام با مدیریت روند‌های منطقی اهتمام ورزند و از عرضه‌های بی‌محابا به دلیل ترس از رشد یک‌باره شاخص کل بورس پرهیز کنند؛ چرا که رفتارهای این‌چنینی مانند راننده‌ای می‌ماند که در سرعت تعریف شده در لاین تندرو اتوبان در مواجهه با دست‌انداز‌های پیش‌رو به یک‌باره روی ترمز می‌کوبد که می‌تواند به خود و سرنشینانش آسیب جدی وارد کند.

* کارشناس بازار سهام