شرط مثبت شدن بازار امروز

بازار در واپسین روزهای فروردین‌ماه با مشکلات فراوانی همراه بوده است. در روز کاری گذشته نیز چند حمایت محکم سراغ شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار تهران آمدند، اما تنها توانستند کمی از سرعت نزول آن بکاهند. در جلسه معاملاتی روز گذشته، شاخص کل بورس همزمان با گشایش بازار در جهت نزولی قرار گرفت و طی یک ساعت نخست معاملات بیش از 1000 واحد از ارتفاع خود را از دست داد. شیب نزول شاخص کل در ساعت دوم کاهش یافت و این مسئله تنها از محل کم شدن معاملات محقق شد.

90 دقیقه پایانی معاملات برای شاخص کل بهتر بود. در این زمان شاخص کل به نوسان افتاد؛ نوسانی که خود برای بازار در این شرایط از نزول بدتر محسوب می‌شود. تشکیل صفوف خرید و عدم تقاضا یکی از دلایل اصلی این نوسان بود. دلیلی که به خودی خود رعب‌انگیز به نظر می‌رسد و می‌تواند آینده کوتاه‌مدت بازار را تهدید کند. بدین ترتیب شاخص کل بورس در جلسه معاملاتی گذشته با 1602.91 واحد نزول به رقم 77985.4 واحد رسید؛ رقمی بی‌سابقه در یک ماه کاری گذشته. نزول دو کاناله شاخص کل با معاملاتی به ارزش 261 میلیارد تومان انجام شد و این ارزش طی 61512 معامله محقق شد.

بدین ترتیب ارزش میانگین هر معامله حدود 4.25‌میلیون تومان محاسبه می‌شود. کاهش 50 درصدی ارزش کل معاملات و 20 درصدی ارزش میانگین هر معامله این جلسه در مقایسه با جلسه پیشین آن از بحرانی بودن شرایط سخن می‌گوید. شاخص کل با خیز بلند امروز خود آماده نزول بیشتر است و این مسئله را با قرائن مختلفی که چند نمونه از آنها ذکر شد فریاد می‌زند.

بازار فرابورس ایران نیز وضعیت چندان بهتری نداشت. در این جلسه شاخص کل این بازار با 22.1 واحد نزول به رقم 769.1 واحد رسید؛ پایین‌ترین رقم در دو هفته کاری گذشته. ارزش کل معاملات جلسه گذشته این بازار حدود 116.55 میلیارد تومان بود و این رقم طی 24026 معامله محقق شد. نکته‌ای اساسی در مورد معاملات این روزهای بازار وجود دارد: بازار قرمز است، چون خودرویی‌ها قرمز هستند. شاید نتوان این موضوع مهم را انکار کرد، اما بسیاری از نمادهای تأثیر‌گذار کاسه داغ‌تر از آش شده‌اند. در جلسه گذشته، تأثیر صنعت خودرو بر شاخص کل در حدود 180 واحد منفی بود؛ کمی بیشتر از 10 درصد. این گونه به نظر می‌رسد که به بهانه اتفاقات گروه «خودرو و ساخت قطعات» بازار تعادل خود را از دست داده و در رکود بزرگی فرورفته است.

به نظر می‌رسد مسئولان بازار راه چاره خلاقانه‌ای برای خروج از بحران کنونی ندارند. همین مسئله باعث شد تا در روز گذشته پس از انجام معامله بلوکی نماد «فارس»، با 130 واحد تأثیر مثبت در شاخص کل، عکس ساختگی رئیس سازمان در حال قرار دادن بلوک‌های سیمانی روی یکدیگر در فضای مجازی دست به دست شود. نزول سریع شاخص کل مسئله‌ای نیست که به نفع کسی باشد و ادامه یافتن آن می‌تواند بیشتر از آنچه که انتظار می‌رود صدای سهام دار را در بیاورد.

اما اگر از بعد فنی به ماجرا نگاه کنیم بازار پتانسیل تکرار شدیدتر رفتار امروز خود را دارد. افزایش عرضه در بازار قیمت‌ها را به سمت منفی کامل رانده و همین موضوع باعث تشکیل صف خرید در بسیاری از نمادها شده است. از این رو به نظر می‌رسد حتی اگر حمایتی در کار باشد به دلیل انجام معاملات در بخش منفی تابلو می‌توان انتظار داشت حداقل یک بار دیگر شاهد کاهش شدید شاخص کل باشیم؛ اما این مسئله نیز قابل پیشگیری است. اگر تصمیم بر آن قرار گیرد که بازار از بحران کنونی خارج شود باید در پیش گشایش بازار شاهد ظهور تقاضا باشیم. این تقاضا باید بتواند صفوف فروش را از بین برده و قیمت‌ها را به حدود صفر تابلو براند.

با توجه به آنچه گفته شد انتظار می‌رود در جلسه معاملاتی پیش‌رو نیز شاهد عرضه شدید در بسیاری از نمادهای بازار باشیم. این عرضه می‌تواند کار را برای شاخص کل سخت کرده و عدم به وجود آمدن تقاضا آخرین تیر ترکش این سناریو است. بدین ترتیب انتظار می‌رود با آغاز معاملات در این جلسه شاهد کاهش شاخص کل باشیم و این موضوع می‌تواند در 90 دقیقه نخست بازار تأثیر منفی شدیدی را به وجود آورد. پس از آن و در نیمه‌های بازار می‌توان با نگاه کردن به ارزش معاملات و ارزش میانگین هر معامله در مورد آینده یکی، دو روزه بازار نظر داد.

اگر در میانه‌های زمان معاملات این جلسه از بازار ارزش کل معاملات بازار بورس در کمتر از 150 میلیارد تومان باشد، منفی بازار در روز کاری بعدی نیز تأثیر خواهد داشت. اما اگر ارزش معاملات در برهه‌ای از زمان بیشتر از رقم مذکور باشد، می‌توان به بهبود شرایط در روز کاری آینده امیدوار بود.

* ارتباط با کارشناس: farshid. shoja@gmail. com