سوسیالیسم!

طی جلسات متعددی که با روشنفکران و اقتصاددانان در مقیاس جهانی داشتیم تصمیم بر آن گرفتیم تا قالب ستون بنده در روزنامه «فرصت امروز» تغییر کند. این تصمیم پس از 67 ساعت بحث و تبادل نظر گرفته شده و زین پس قالب‌های نوشتاری ستون خودپرداز را با شکلی جدید خواهید دید. قبل از شروع یادداشت جا دارد که از تمام اقتصاددانانی که در این مسیر به بنده یاری رساندند، تشکر و تقدیر کنم؛ دوست بسیار بسیار خوبم جناب پل آنتونی ساموئلسون؛ برنده نوبل اقتصاد و آدام اسمیت اسکاتلندی و حمید جعفری و همچنین جیان لوییجی بوفون عزیز!  یکی دیگر از قالب‌هایی که قرار است زین پس در ستون خودپرداز استفاده کنیم به این صورت است که ما در هر یادداشت یک یا دو واژه‌ای را که مرتبط به دنیای مدیریت و اقتصاد است از نگاه خودمان تعریف و تحلیل می‌کنیم. در یادداشت امروز به بررسی سوسیالیسم و سوسیالیسم تخیلی خواهیم پرداخت. 

سوسیالیسم

سوسیالیسم از واژه سوشیال به معنای جامعه می‌آید. سوسیالیسم به معنای اندیشه‌ای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است که برای ایجاد یک نظم اجتماعی مبتنی بر انسجام همگانی می‌کوشد، جامعه‌ای که در آن تمامی قشرهای اجتماع سهمی برابر در سود همگانی داشته ‌باشند. در بیانی ساده‌تر در سوسیالیسم اگر پاره سنگی هم داشته باشیم همه افراد جامعه باید از آن بهره مساوی ببرند. در سوسیالیسم همه با هم زندگی می‌کنند، همه لذت می‌برند، همه پول در می‌آورند و همه می‌خورند و در نهایت همه با هم می‌میرند. 

به زبان ساده اگر درآمد شما 100 تومان باشد و درآمد همسایه‌تان دو تومان و اگر شما همین‌طور درآمدتان 100 تومان و درآمد همسایه‌تان دو تومان باقی بماند، بعد از مدتی حکومت سوسیالیسم تو سرتان می‌زند و 49 تومنش را از شما می‌گیرد (مثلا مالیات) و به همسایه‌تان می‌دهد. از فردایش همسایه‌تان وقتی شما را دید به جای اینکه سلام کند می‌خندد و ممکن است تو سرتان هم بزند. از آن پس آن همسایه رو مختان می‌رود و اعصابتان را بهم می‌ریزد. بعدش دعوا می‌شود و... 

در نقد حکومت سوسیالیستی شش پارادوکس را مطرح می‌کنند: 

1-‌ هیچ کس کار نمی‌کند، اما تمام برنامه‌ها اجرا می‌شود. 

2-  تمام برنامه‌ها اجرا می‌شود، اما قفسه مغازه‌ها خالی است. 

3-  قفسه مغازه‌ها خالی است، اما هیچ کس گرسنه نیست. 

4-‌هیچ کس گرسنه نیست، اما همه نا‌خشنودند. 

5-‌ همه ناخشنودند، اما هیچ کس شکایتی ندارد. 

6-‌ هیچ کس شکایتی ندارد، اما زندان‌ها پر است. 

خلاصه اینکه قرار بود در حکومت سوسیالیستی همه چیز گل و بلبل باشد و هیچ مشکلی وجود نداشته باشد، منتها خیلی هم اوضاع بر وفق مراد پیش نرفت!