ریسک اجرای پروژه در سوریه کمتر از ایران

سوریه هنوز درگیر جنگ است اما به گفته فعالان بخش خصوصی این کشور بازار مناسبی برای محصولات ایرانی به شمار می‌رود. فعالیت گروه‌های تروریستی امنیت سوریه را با مخاطره روبه‌رو می‌کند، با این وجود رییس کمیته صادرات سندیکای برق بر این باور است که ریسک اجرای پروژه در سوریه از این نظر که پول تولیدکننده از محل خطوط اعتباری تعیین شده از سوی دولت به راحتی پرداخت می‌شود، به مراتب کمتر از اجرای پروژه در داخل کشور است.

پیام باقری، رییس کمیته صادرات سندیکای برق در گفت‌وگو با «فرصت امروز» می‌گوید: در داخل کشور 5 هزار و 600 پروژه وجود دارد که پیشرفت فیزیکی آن حدود 40 تا 60 درصد است. برای اجرای این پروژه‌ها 30 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است. اما با توجه به مشکلات مالی وزارت نیرو، دستور توقف آنها صادر شده‌ است. وی حجم پروژه‌های با پیشرفت فیزیکی بیش از 60 درصد را 8 هزار و 300 پروژه اعلام کرده و بر این باور است که برای تکمیل این پروژه‌ها 50 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است. اما وزارت نیرو اعتبار کافی برای تکمیل این طرح‌ها در اختیار ندارد و اجرای آنها را متوقف کرده ‌است. باقری معتقد است که مشکلات موجود در بازار داخلی سبب شده رویکرد شرکت‌های ایرانی به سمت صادرات متمایل شود.

سوریه بازار مناسبی برای ایران

سیداحمد عاملی، عضو هیات‌مدیره کنتورسازی ایران در گفت‌وگو با «فرصت امروز» سوریه را بازار مناسبی برای محصولات ایرانی معرفی می‌کند. عضو هیات‌مدیره این شرکت که اردیبهشت ماه امسال قراردادی برای صدور کنتور به سوریه امضا کرده، درباره دلایل مناسب بودن بازار سوریه می‌گوید: هر کشور درگیر جنگی، یک روز به صلح می‌رسد. در شرایط آغاز بازسازی چنین کشوری، اولویت عقد قرارداد با شرکت‌هایی است که در زمان جنگ موفق به حضور در بازارهای آن شده‌اند.
وی تاکید می‌کند: در حال حاضر ایران باید از تمام فرصت‌ها برای توسعه صادرات استفاده کند. عاملی در پاسخ به این پرسش که با توجه به وجود جنگ در سوریه اگر برای محموله‌های صادراتی مشکلی ایجاد شود، خسارات از چه طریقی پرداخت خواهد شد، بیان می‌کند: محموله‌ها بیمه هستند و شرکت بیمه‌گذار، قاعدتا پاسخگوی مشکلات احتمالی خواهد بود. وی محل پرداخت پول کنتورهای صادراتی به سوریه را هم خط اعتباری بین ایران و سوریه معرفی می‌کند.

خطوط اعتباری استقراضی سوریه، منبعی تضمین شده

پیام باقری، رییس کمیته صادرات سندیکای برق اگرچه وجود خطوط اعتباری بین ایران و سوریه را عامل تسهیل تجارت بین دو کشور اعلام می‌کند اما انتقاداتی را به این خطوط وارد می‌داند. زیرا بر این باور است که سهم صنایع مختلف از این خطوط اعتباری به‌درستی مشخص نیست. وی بازار سوریه را جزو بازارهای هدف ایران معرفی می‌کند زیرا این کشور سال‌ها درگیر جنگ بوده و زیرساخت‌های اصلی آن به‌شدت دچار آسیب شده‌ است. باقری ارتباطات سیاسی و روابط دیپلماتیک گسترده بین دو کشور را عامل توسعه روابط اقتصادی بین ایران و سوریه می‌داند. به اعتقاد وی ایران به دلیل قرار گرفتن در شرایط تحریم، گزینه‌های زیادی برای صدور کالاهای خود در اختیار ندارد. اگرچه در شرایط پساتحریم، امیدواریم که شرایط به مراتب بهتر شود اما خطوط اعتباری بین ایران و سوریه سبب می‌شود که در فضای کنونی، این کشور بازار خوبی برای صادرات محصولات ایرانی باشد.

رییس کمیته صادرات سندیکای برق درباره دلایل اعتراض خود به خطوط اعتباری بین ایران و سوریه عنوان می‌کند: اگر قرار است که اعتبارات این خطوط در جای مناسب هزینه شود، باید دولت تمام تلاش خود را بر صادرات خدمات فنی و مهندسی، مسائل زیربنایی و محصولات هایتک با ارزش افزوده بالا متمرکز کند و کمتر به دنبال صدور مواد اولیه یا مصرفی به کشور سوریه باشد. وی سهم صنعت برق از خطوط اعتباری ایران و سوریه را زیر 10 درصد اعلام می‌کند اما تاکید دارد که این رقم دقیق نیست و فقط یک برآورد است.

باقری در پاسخ به این پرسش که با توجه به وجود جنگ در سوریه، آیا حضور ایرانیان در بازارهای این کشور منطقی است، بیان می‌کند: اگر بخواهیم هوشمندانه عمل کنیم، بهتر است که به سمت صادرات محصول و کالا برویم. زیرا صدور خدمات فنی و مهندسی که حضور فیزیکی پرسنل یک شرکت را می‌طلبد، توام با ریسک‌های زیادی است. وی با اشاره به حوادث رخ داده برای مهندسان شرکت مپنا در سوریه و ربوده شدن این افراد، ادامه می‌دهد: البته شرکت‌های ایرانی می‌توانند با استفاده از توان پیمانکاران محلی در کشور سوریه، خدمات فنی و مهندسی هم صادر کنند.

رییس کمیته صادرات سندیکای برق در پاسخ به این پرسش که ارزش بازار سوریه برای حضور سرمایه‌گذار یا تولیدکننده ایرانی چقدر است، می‎گوید: دولت سوریه در شرایط جنگی قرار دارد و منابع خاصی برای بازسازی کشور خود در اختیار ندارد. آنچه در قالب خطوط اعتباری در اختیار کشورهای مختلف قرار می‌گیرد، در قالب استقراضی است که این کشور انجام می‌دهد. باقری بیان می‌کند: معمولا یک بانک عامل که بانک توسعه صادرات است، برای خطوط اعتباری بین ایران و سوریه معرفی می‌شود. تولیدکننده داخلی که محصول خود را صادر می‌کند، با در دست داشتن اسناد دریافت کالا از سوی طرف سوری، می‌تواند پول خود را از بانک عامل دریافت کند.

توقف صادرات به بازار سوریه

سیدمحمد علی رضوی، دبیر انجمن تولیدکنندگان تابلوهای برق از وضعیت بازار سوریه و خطوط اعتباری بین دو کشور اطلاع چندانی ندارد. وی به «فرصت امروز» می‌گوید: ما به دنبال بازارهای صادراتی برای محصولات خود هستیم. وزارت صنعت، معدن و تجارت هم درباره حضور هیات‌های مختلف تجاری در ایران برای برقراری ارتباط و توسعه بازارهای صادراتی ایران به انجمن اطلاع‌رسانی می‌کند، اما هیچ‌گاه کشور سوریه در اولویت‌های صادراتی این وزارتخانه قرار نداشته است. رضوی ادامه می‌دهد: چند سال پیش شرکت‌های دولتی و مرتبط با توانیر خطوط انتقال و پست‌های فشار قوی در کشور سوریه ایجاد کردند اما به تازگی این ارتباطات کاهش یافته است.