ترین های دنیای سکه

آخرین سکه ضرب شده کشور تا این لحظه سکه 1000 ریال شاهچراغ سال 1393 است. سکه پنج ریال رضا شاه پهلوی در سال 1310 تا 1313 خورشیدی ضرب شد. این سکه با قطر 37 میلیمتر از تمامی سکه‌های ماشینی ایران بزرگ‌تر است. همه سکه‌های ربعی (ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه، احمد شاه قاجار و رضا شاه پهلوی) در حدود 15 میلیمتر قطر دارند. در نتیجه سکه ربعی (بدون احتساب تاریخ) کوچک‌ترین سکه ماشینی ایران محسوب می‌شود. 

در زمان پهلوی اول، بنا بر قانون جدید تغییر واحد پولی کشور مصوب 27 اسفند 1308 خورشیدی، می‌بایست سکه 5 ریال با وزن 25 گرم نقره و با عیار 828 ضرب می شد. از این سکه به‌عنوان سنگین‌ترین سکه ماشینی ایران نام برده می‌شود.

 سکه‌های شاهی قاجار معمولا کمتر از یک گرم وزن دارند. در بین این سکه‌ها، شاهی احمد شاه با وزنی در حدود نیم گرم، سبک ترین سکه ماشینی ایران محسوب می‌شود. سکه 200 دینار ناصرالدین شاه، با ضخامتی نزدیک به 3/3 میلیمتر ضخیم‌ترین سکه ماشینی ایران است. سـکـه شـاهـی احـمـد شاه با ضخامتی حدود0/3 میلیمتر به‌عنوان باریک‌ترین سکه ماشینی ایران معرفی می‌شود. 

در این بخش با توجه به سلیقه‌های مختلف افراد، هر سکه‌ای می‌تواند زیباترین باشد. اما در بین همه سکه‌ها یک سکه به‌عنوان زیباترین سکه ایران انتخاب شده است. ملاک این انتخاب عواملی چون طرح زیبا، طراحی خوب و کیفیت ضرب بوده است. سکه 2000 دینار 1323 مظفرالدین شاه قاجار زیباترین سکه ماشینی ایران است. ملاک انتخاب زشت‌ترین سکه ماشینی ایران عواملی چون طرح ضعیف، طراحی بد، کیفیت ضرب نامناسب است. بر همین اساس سکه 2000 دینار خطی مظفرالدین شاه قاجار زشت‌ترین سکه ماشینی ایران است. 

در این بخش فقط سکه‌های رایج ماشینی بررسی شد و سکه‌های نمونه به خودی خود از گستره این سنجش حذف شد. علت هم این است که بعضی از سکه‌های نمونه، هیچ‌گاه مورد خریدوفروش قرار نگرفته و قیمتی برای آن تعیین نشده است. از جمله این نمونه‌ها می‌توان به سکه ربعی 1319 تصویری مظفرالدین شاه قاجار اشاره کرد که تنها یک نمونه (با کمی تردید) از آن در موزه انگلستان وجود دارد و تا به حال نمونه دومی از آن دیده نشده است.  در بین سکه‌های رایج که در ایران ضرب شده، کمیاب‌ترین و گرانبهاترین سکه ماشینی ایران، سکه پنج قرانی ناصرالدین شاه است. 

ارزان‌ترین سکه

فراوان‌ترین سکه ارزان‌ترین سکه نیز هست اما بعضی از سکه‌های فراوان از جنس نقره هستند که فلز آن به خودی خود دارای ارزش است و نمی‌توان آن را ارزان پنداشت. نکته دیگر آن است که سکه باید حتما بانکی باشد. پس فراوانی و ارزانی سکه‌های غیر‌بانکی ملاک انتخاب نیست. بنابراین طبیعی است فراوان‌ترین و ارزان‌ترین سکه ماشینی ایران، 1000 ریال شاهچراغ باشد که سکه رایج کنونی است و به راحتی و ارزانی در دسترس مجموعه‌داران قرار می‌گیرد.