استاد ابراهیم نباتی از هنر شیشه و کریستال می گوید / به رنگ کریستال

بیش از 60سال سابقه فعالیت در حوزه شیشه و کریستال را دارد و از پیشکسوتان خوشنام این رشته هنری به شمار می رود. در بسیاری از نمایشگاه های داخلی و خارجی شرکت کرده و دارای نشان درجه یک هنری است.متولد تبریز است و مدرک لیسانس تاریخ را از دانشگاه شهید بهشتی گرفته و از سال 67 فعالیت در این رشته هنری را آغاز کرده است.

تدوین استانداردهای شیشه و کریستال و آب طلاکاری و نقاشی برای سازمان آموزش فنی و حرفه ای و وزارت ارشاد، تألیف کتاب هنر تراش شیشه و کریستال، تأسیس نخستین آموزشگاه تراش شیشه و کریستال در ایران، تعریف این رشته در شاخه کار و دانش وزارت آموزش و پرورش و تدریس در دانشگاه علمی کاربردی از جمله فعالیت ها و سوابق ابراهیم نباتی است.

این هنرمند در گفت وگو با«فرصت امروز» از زیر وبم این هنر گفته و اینکه هزینه ها، درآمدها و سازوکارهایی در این رشته هنری وجود دارد که در اینجا می خوانید.

شیوه انجام کار

این استاد پیشکسوت صنایع دستی در ادامه و در ارتباط با شیوه خلق آثار شیشه و کریستال می گوید: برای خلق یک اثر کریستال یا شیشه تراش دار، ابتدا کریستال یا بلور خام را پس از کنترل کیفیت برای تراش، طرح یا نقشه در نظرگرفته و سپس با تقسیم ظرف موردنظر و رسم خطوط اصلی راهنما باتوجه به طرح اصلی به وسیله ماژیک ضدآب و مخصوص، تراش را انجام می دهیم و در حین تراش با توجه به مهارت و خلاقیت استاد کار به مراحل تکمیلی اثر می رسیم.در این رشته هرچه ریزه کاری طرح بیشتر باشد کار نهایی از ارزش و قیمت و کیفیت بیشتری برخوردار می شود، یعنی هرچه نقش و طرح ریزتر و بیشتر باشد کار نهایی زیباتر و آنتیک می شود.

این هنرمند همچنین در مورد محصولاتی که در این حوزه تولید می شوند، می گوید: انواع ظروف بلوری و کریستالی با کاربرد هایی چون گلدان، جام، میوه خوری، سرویس چای خوری و... با تکنیک های تراش روی ظروف دو پوست همراه با شست وشوی اسید ارائه می شوند. این استاد هنرمند و پیشکسوت همچنین می گوید امیدوار است فضایی فراهم شود تا شاگردانی که علاقه مند به یادگیری این رشته هستند، بتوانند آموزش های لازم را در این رشته فرابگیرند و جوانان بیشتر به رشته های صنایع دستی علاقه مند شوند.

 آموزش ها و هزینه ها

برای حضور در حوزه تراش شیشه و کریستال چند راه وجود دارد؛ نخست اینکه افراد با حضور در شاخه کارودانش در این رشته هنری طی سه سال دیپلم بگیرند. البته مدارکی هم که ارائه می شود، در سطح درجه یک، دو و مدرک آب طلاکاری دسته بندی می شوند.

نباتی در این زمینه می گوید: افراد با طی کردن این مراحل و دریافت این مدارک می توانند حتی کارگاه شخصی خود را راه اندازی کنند. همچنین برای آموزش می توان در کلاس های سازمان فنی وحرفه ای کشور شرکت کرد. این سازمان بعد از گذراندن دوره های شیشه گری و کریستال گواهینامه مهارت صادر می کند و کسانی که می خواهند کارگاه تولید این محصولات را راه اندازی کنند، به این مدرک و گواهینامه نیاز دارند.

نباتی می گوید: مجوز نهایی راه اندازی کارگاه را معاونت صنایع دستی صادر می کند. این استادکار شیشه گر و کریستال ساز در مورد سایر شیوه های آموزش هنر شیشه گری و کریستال سازی می گوید: در آموزشگاه های آزاد نیز می توان این هنر را فراگرفت. دوره های آموزشی درجه یک تا شش ماه به طول می انجامد و هزینه ای تا 2میلیون و 500هزار تومان باید برای حضور در این دوره ها پرداخت شود.

همچنین برای گذراندن دوره سه  ماهه مدرک درجه دو این رشته هنری تا یک میلیون و 500هزار تومان هزینه پرداخت می شود. دوره مهم دیگر آموزشی در این حوزه مربوط به آب طلاکاری و نقاشی است که طی مدت سه ماه آموزش داده می شود. برای این دوره نیز تا یک میلیون و 500هزار تومان باید هزینه شود.

 کارگاه یا کارمزدی

اینکه افراد چگونه در این هنر- صنعت حضور داشته باشند، موضوعی است که استاد نباتی در ارتباط با آن می گوید: افراد می توانند یا کارگاه راه اندازی کنند یا به صورت کارمزدی به کار مشغول شوند. کارمزدی یعنی اینکه کار را به صورت ساده و خام از تولیدکنندگان تحویل بگیرند و تراش های لازم را روی شان انجام دهند.

وی اضافه می کند که محصولات خام بعد از گذراندن چنین مراحلی راهی بازار می شوند. برای راه اندازی کارگاهی در این سطح به 12میلیون تومان سرمایه اولیه نیاز است.

نباتی در پاسخ به این پرسش که آثار در مرحله ساده و خام چه قیمتی دارند، می گوید: محصولات خام بین 20تا 100هزار تومان قیمت دارند و همه ارزش آنها زمانی مشخص می شود که هنر شیشه گری و کریستال سازی روی شان انجام شود. در واقع بعد از انجام کارهای تراش و شیشه گری قیمت این آثار تا یک میلیون تومان افزایش می یابد.

استاد نباتی در ادامه و در مورد هزینه های راه اندازی کارگاه ها و کارخانجات شخصی که محصولات خام را خودشان تولید می کنند و مراحل شیشه گری و کریستال سازی را هم انجام می دهند به  «فرصت امروز» می گوید: برای راه اندازی چنین کارگاه هایی سرمایه  اولیه ای تا 100میلیون تومان مورد نیاز است.همچنین به فضایی تا 12متر نیاز است که کارهای تراش در آن انجام شود. دستگاه های مورد نیاز برای تراش شیشه و کریستال نیز عبارت  هستند از دستگاه تراش کریستال، سمباده و...

این نکته هم قابل ذکر است که در شاخه هنری دو شغل می توان تعریف کرد؛ یکی تراشکاری کریستال و شیشه و دیگری آب طلاکاری است. مهارت های لازم برای انجام این دو شغل را می  توان در کنار هم داشت و البته می توان تنها به یکی از آنها مسلط شد و از آن درآمدزایی کرد. وی در ادامه اضافه می کند که بخش زیادی از افرادی که به آموزش هنر شیشه گری و تراش کریستال روی می آورند، دختران جوان هستند و طی سال های اخیر دختران حضور پررنگی در  این حوزه دارند.