برنده واقعی کیست / ایران یا عربستان؟

در آخرین مذاکرات سران کشور های صادرکننده نفت جهان، این کشور ها با افزایش تولید ایران و کاهش تولید عربستان به توافق رسیدند. به عقیده بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بین المللی، ایران برنده این دوره از مذاکرات کشور های صادرکننده نفت است.

روز چهارشنبه، وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو اوپک با تولید روزانه 3میلیون و ٩٠٠هزار بشکه نفت خام ایران موافقت کردند. عربستان سعودی مجبور شد ضمن موافقت با اینکه بزرگ ترین رقیب منطقه ای اش، تولیدات نفتی خود را افزایش دهد، خودش تولیدات نفتی اش را کاهش دهد.

«پیروزی نفتی ایران در مذاکرات اوپک» و «دیپلماسی نفتی شکست خورده ریاض»، اینها تیتر روزنامه های ایران پس از توافق اوپک مبنی برکاهش تولیدات نفتی عربستان سعودی است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این پیروزی برای ایران، به معنای خلع سلاح کردن دولت عربستان در برابر ایران است و برای ایران یک پیروزی تلقی می شود.

براساس نتیجه این دوره از مذاکرات کشور های صادرکننده نفت، همه کشور های عضو این سازمان به استثنای ایران، نیجریه و لیبی باید سطح تولیدات نفتی خود را کاهش دهند. حتی کشور های عضو سازمان اوپک به این نتیجه رسیدند که با افزایش 90هزار بشکه  در روز برای ایران تا شش ماهه اول سال 2017 موافقت کنند.

نزدیک به 9ماه بود که کشور های صادر کننده نفت خواستار توقف تولید نفت ایران در سطح 3.6میلیون بشکه در روز بودند و در نهایت هفته گذشته با افزایش تولید نفت این کشور تا 3.9میلیون بشکه در روز موافقت کردند.

ایران و عربستان سعودی، که قرار است تولید نفت خود را تا 500هزار بشکه در روز کاهش دهد، از کشور های مهم صادر کننده نفت هستند که از طرفی دیگر روابط دیپلماتیک آنها از ژانویه سال جاری تاکنون به خاطر مسئله یمن و سوریه دستخوش مشکلاتی جدی شده است.

همچنین در سال های اخیر این دو کشور بر سر سهم خود از بازار با یکدیگر موافق نبودند. ایران با دارا بودن یک چهارم ذخایر نفت در جهان، سال ها به خاطر تحریم های بین المللی در محدودیت به سر می برد و پس از به توافق رسیدن با آمریکا، درصدد به دست آوردن سهم واقعی خود از بازار نفت جهان بود.

یک منبع موثق در ریاض در گفت وگو با آژانس خبرگزاری فرانسه می گوید: «نگرش و تصمیم عربستان سعودی مبنی بر کاهش سطح تولیدات نفتی، براساس مشکلات اقتصادی داخلی خود شکل گرفت وگرنه هیچ کس نمی خواست با ایران همکاری کند، اما مشکلات اقتصادی کشور عربستان رو به وخامت بود و این کشور را به سمت اتخاذ این تصمیم سوق داد.»

به نقل از منبعی که نمی خواست نامش فاش شود: «کاهش تولید نفت عربستان در مقایسه با سطح بسیار بالای کنونی این کشور بسیار ناچیز است. اگر توافق اجازه می داد و قیمت ها افزایش می یافت، این موضوع به پادشاهی عربستان کمک بیشتری می کرد.»

عربستان سعودی بزرگ ترین صادر کننده نفت، طی دو سال اخیر، ضربه سختی از کاهش قیمت نفت تا 50 دلار در هر بشکه خورده است. وابستگی شدید  این کشور به نفت، باعث کسری بودجه 87میلیارد دلاری (80میلیارد یورو) در سال در عربستان شده است.

براساس آمار رسمی، ذخایر ارزی عربستان به 562میلیارد دلار در ماه آگوست در مقایسه با 732میلیارد دلار در پایان سال 2014 کاهش یافته است. این نشان دهنده کاهش قدرت ریاض در برابر تهران است.

اما کارشناس کویتی خبرگزاری فرانسه، «کامل الحرمی» در این باره گفت: «در این توافق هیچ بازنده ای وجود ندارد. هر کشور 3 تا 4 دلار در هر بشکه نفت در توافق اخیر سران اوپک به دست آورده است». لازم به ذکر است که پس از توافق انجام شده قیمت نفت 10درصد افزایش یافت.

براساس آژانس خبرگزاری فرانسه، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران با اشاره به مشکلات ریاض گفته است: «عربستان در دو سال گذشته، یک توطئه بزرگ (برای پایین کشیدن قیمت ها) برای قرار دادن ایران در شرایط سخت انجام داده است، در حالی که علاوه بر آن، ایران سخت درگیر مذاکرات هسته ای با قدرت های بزرگ بود.

این «توطئه» در نهایت توسط خود عربستان شکست خورده است زیرا عربستان سعودی مجبور به استفاده 100 میلیارد دلار در سال از ذخایر ارزی خود شده، در حالی که ذخایر ارزی ما در حال افزایش است.»