افزایش قیمت نفت پس از درگذشت پادشاه عربستان، افزایش قیمت موقتی است

افزایش قیمت نفت‌خام در بازارهای جهانی که بعد از درگذشت ملک عبدالله پادشاه عربستان اتفاق افتاد موقتی بوده و به جهت وجود حجم قابل توجهی از نفت مازاد در بازارهای جهانی این افزایش قیمت به احتمال دائمی نخواهد بود. پس از اعلام خبر مرگ پادشاه عربستان توسط دربار سلطنتی این کشور قیمت شاخص نفتی برنت 6/2 درصد افزایش یافت و شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدیت نیز افزایشی 1/3 درصدی را تجربه کرد. گفتنی است انتظار می‌رود، شاهزاده سلمان‌بن‌عبدالعزیز ولیعهد این کشور و برادر ناتنی ملک عبدالله که پس از وی زمام امور بزرگ‌ترین کشور تولید‌کننده نفت را در اختیار گرفته، در سیاست‌های نفتی تغییری ایجاد نکرده و از تصمیم‌های پادشاه فقید سعودی تبعیت کند. 

گفتنی است عربستان سعودی به‌عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت‌خام در اوپک در پی کاهش 58‌درصدی قیمت نفت‌خام در بازارهای جهانی اعضای دیگر این سازمان را متقاعد کرد که به منظور حفظ سهم شان از بازار از کاهش حجم نفت خام تولیدی خودداری کنند. در حالی که تولید‌کنندگان کوچک‌تر نفت عضو اوپک نظیر ونزوئلا خواهان اتخاذ تصمیم‌ها و انجام اقدام‌های مقتضی جهت بازیابی قیمت نفت در بازار بودند؛ علی النعیمی وزیر نفت عربستان اعلام کرد: در شرایط فعلی به دلیل کاهش تقاضا برای نفت در جهان و افزایش تولید نفت‌خام در آمریکا و آهسته شدن آهنگ رشد اقتصاد جهانی بهتر است تا کشورهای عضو اوپک به منظور حفظ سهم خود از بازارهای نفتی از کاهش تولید نفت خودداری کنند.

در این رابطه استفن شورک، مدیر موسسه گروه شورک در پنسیلوانیا گفت: به یقین درگذشت پادشاه عربستان بر روند نزولی بازار تاثیرگذار خواهد بود ولی این تاثیر نمی‌تواند همیشگی باشد زیرا هم‌اکنون حجم قابل توجهی از نفت‌خام در بازار موجود است. همچنین مقامات بلند پایه سعودی پیش از این به صراحت اعلام کرده‌اند: این کشور به دنبال حفظ سهم خویش از بازار بوده و قصد ندارد از حجم نفت‌خام تولیدی خود به منظور افزایش قیمت این محصول در بازار بکاهد.

با در نظر گرفتن افزایش قیمت نفت بعد از مرگ پادشاه عربستان، شاخص نفتی آمریکایی‌وست تگزاس اینترمدیت با یک دلار و 45 سنت افزایش در بورس نیویورک به قیمت 47 دلار و 76 سنت در هر بشکه معامله شد. این درحالی است که قیمت شاخص نفتی برنت در تالار معاملات آتی نفت در لندن با یک دلار و 28 سنت افزایش به قیمت 49 دلار و 80 سنت در هر بشکه معامله شد. 

نوسان قیمت نفت در بازار

نیل بِوریج، از کارشناسان و تحلیلگران شرکت سنفورد سی برنستاین معتقد است: به احتمال نوسانات بازار پس از درگذشت پادشاه عربستان و تا زمان اعلام صریح سیاست‌های این کشور در قبال وضعیت موجود در بازارهای جهانی نفت و عزل و نصب‌های احتمالی ادامه خواهد یافت. بِوریج ادامه داد: موضوع مهم در این میان آن است که این نقل‌و‌انتقال قدرت در زمان بسیار حساسی در حال وقوع است. مشکل کسری بودجه، روابط این کشور با اعضای اوپک و همچنین سیاست‌های ریاض در قبال بحران‌های خاورمیانه از جمله چالش‌های پادشاه جدید عربستان به شمار می‌رود. 

در ادامه روند نزولی بازار موسسه HSBC چشم‌انداز خود را برای 13 کشور صادر‌کننده نفت در شرق و مرکز اروپا و خاورمیانه کاهش داد. عربستان سعودی که میانگین صادرات نفت‌خام آن در سال گذشته میلادی به 9 میلیون و 700 هزار بشکه در روز رسید، حتما با کسری بودجه‌ای معادل 11‌درصد سرانه تولید ناخالص داخلی خود مواجه شد. 

لازم به یادآوری است که سازمان اوپک در پی کاهش شدید ارزش نفت‌خام در بازار در ماه نوامبر سال گذشته میلادی در نشست خود در مقر این سازمان در وین تصمیم گرفت تا نسبت به سقف تعیین شده متعهد باقی بماند و برای هفتمین ماه متوالی 30‌میلیون و 239 هزار بشکه نفت‌خام تولید کند. این موضوع سبب شد تا شیب کاهش قیمت نفت تند‌تر شود و این کاهش شدید قیمت کشورهای تولید‌کننده نفت خام را با تهدید کسری بودجه مواجه کرده است. 

در راستای تصمیم اوپک مبنی بر عدم کاهش تولید، ایران و ونزوئلا دو عضو این سازمان ضمن مخالفت با این تصمیم آن را زیر سوال برده و خواهان اتخاذ سیاست‌های مناسب برای بازیابی قیمت نفت در بازارهای جهانی شدند. در این میان عمان که از جمله کشورهای تولید‌کننده نفت غیر‌عضو اوپک در جهان به شمار می‌رود، به گفته وزیر نفت آن کشور به دلیل کاهش شدید ارزش نفت‌خام در بازار روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد. 

فوَران نفت شِیل

ظهور تکنولوژی جدید حفاری و ایجاد شکست هیدرولیکی این امکان را برای شرکت‌های نفتی آمریکایی فراهم کرد تا با استخراج نفت‌خام از لابه‌لای سنگ‌ها که به نفت شِیل مشهور شده و عرضه این نفت به بازار و افزایش سرعت عرضه نفت همزمان با کاهش تقاضا شرایطی را ایجاد کند تا حجم قابل توجهی از نفت مازاد در بازار بوجود آید که این موضوع تاثیر بسزایی در کاهش شدید قیمت نفت داشته است. 

فیل فلین، تحلیلگر بازار از موسسه پرایس فیوچرز در شیکاگو در مورد درگذشت پادشاه عربستان و تاثیر آن بر قیمت نفت در گفت‌وگو با خبرگزاری بلومبرگ گفت: مرگ ملک عبدالله واکنش شدید و بزرگی در بازار ایجاد نخواهد کرد، نخست به دلیل آنکه فوت او غیرمنتظره نبود و دوم آنکه در حال حاضر ما با حجم قابل‌توجهی از نفت مازاد در جهان رو‌به‌رو هستیم. فلین ادامه داد: چنانچه عبدالله در سال‌های 2005 یا 2006 از دنیا می‌رفت، نگرانی‌ها از وضع بازار و تولید نفت مورد نیاز بسیار بیشتر از حال حاضر بود. چنانچه وی در آن سال‌ها فوت می‌کرد، احتمال بروز واکنش‌های شدید و بزرگ بسیار بیشتر از زمان حاضر بود. 

به عقیده فلین و اندی لیپو، مدیر موسسه لیپو اویل مرگ پادشاه عربستان بیشتر از آنکه موجب بی‌نظمی و نوسان شدید در بازارهای نفتی شود ممکن است موجب بروز بحران در عربستان سعودی و خاورمیانه شود. 

انتقال قدرت به پادشاه جدید

لیپو در مورد انتقال قدرت در خاندان سلطنتی عربستان معتقد است: باید روزها و هفته‌ها منتظر بمانیم و ببینیم چه اتفاقاتی خواهد افتاد. زیرا ممکن است مرگ پادشاه به درگیری‌ها در درون خاندان سلطنتی عربستان و سایر درگیری‌ها و بحران‌های داخلی این کشور دامن بزند. در همین ارتباط امی مایرز، مدیر بخش انرژی پایدار در دانشگاه کالیفرنیا در حاشیه اجلاس جهانی اقتصاد در داووس سوئیس به بلومبرگ گفت: سعودی‌ها پیش از مرگ عبدالله نیز نشانه‌هایی از تغییر را بروز داده بودند.

وی با اشاره به سخنرانی شاهزاده سلمان، ولیعهد وقت و پادشاه فعلی عربستان، به نمایندگی از سوی ملک عبدالله، در روز ششم ژانویه سال جاری میلادی در دفاع از سیاست‌های نفتی عربستان در مواجهه با وضعیت بازار نفت می‌گوید این برای کارشناسان و تحلیلگران آشنا به صحنه سیاسی خاورمیانه قابل پیش‌بینی بود چرا که در حالی که همگان از بیماری شدید پادشاه عربستان اطلاع داشتند و حضور ولیعهد این کشور در انظار عمومی و ایراد سخنرانی در دفاع از سیاست کشورش در مورد قیمت نفت و حجم تولید آن در بازار به روشنی نشان می‌دهد که قرار نیست با انتقال قدرت از ملک عبدالله به ملک سلمان تغییر اساسی در سیاست‌های نفتی عربستان سعودی ایجاد شود.